Richard Stallman

Richard Stallman
Irudi gehiago
Emacs maintainer (en) ezezaguna - ezezaguna Free Software Foundationeko presidentea 1985 - 2019 GNU Project (en) Chief GNUisance (en) 1984 -
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Richard Matthew Stallman
Jaiotza	Manhattan, 1953ko martxoaren 16a (71 urte)
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Bizilekua	Boston
Talde etnikoa	Juduak
Lehen hizkuntza	ingelesa
Hezkuntza
Heziketa	Harvard Unibertsitatea Artean graduatu Massachusetts Institute of Technology Doktoretza Harvard School of Engineering and Applied Sciences (en)
Hezkuntza-maila	zientzietan doktorea
Hizkuntzak	ingelesa gaztelania frantsesa Indonesiera
Jarduerak
Jarduerak	programatzailea, blogaria, ingeniaria, asmatzailea, aktibista eta documentary participant (en)
Parte-hartzailea Free software, free society (en) The Free Software Movement (en)
Enplegatzailea(k)	Free Software Foundation Massachusetts Institute of Technology  2019ko irailaren 16a)
Lan nabarmenak	ikusi GNU GNU Emacs Free Software Song (en) GNU General Public License GNU Compiler Collection GNU Debugger The Right to Read (en) Jinnetic Engineering (en) Made for You (en) GNU Manifesto (en)
Jasotako sariak	ikusi MacArthur Fellows Program  (1990) Grace Murray Hopper Award  (1990) EFF Pioneer Award  (1998) Takeda Awards Internet Hall of Fame  (2013) Yuri Rubinsky Memorial Award  (1999) ACM Software System Award  (2015) Honorary doctoral degree of the Pierre and Marie Curie University  (2016ko urriaren 11) honorary doctorate of the Vrije Universiteit Brussel  (2003) honorary doctorate of the University of Glasgow  (2001) honorary doctor of the National University of Córdoba
Kidetza	Free Software Foundation GNU Project (en) Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia Ingeniaritzako Akademia Nazionala
Mugimendua	software librearen mugimendua globalizazio alternatiboa
Izengoitia(k)	rms eta Saint IGNUcius
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	ateismoa
stallman.org

Richard Matthew Stallman (1953ko martxoaren 16a - ) software librearen mugimenduaren sustatzaile nagusietako bat da.^[1] Harvard unibertsitatean ikasi zuen eta MIT laborategian lan egin zuen. Egindako ekarpenengatik eta ibilbidearengatik aipamen eta sari asko jaso ditu: hamar bat doktorego honoris causa, MacArthur Fundazioaren beka famatua, Pioneer saria eta ACMren hainbat sari.

Ekarpenak

Programatzaile bezala bere arrakasta batzuk GNU Emacs testu editorea, GCC konpilatzailea eta GDB araztailea aipatu daitezke, beti ere GNU proiektuaren barruan.

Richard Stallman GNU proiektuaren sortzailea ere bada. GNU proiektua Unixen oinarrituriko sistema eragile bat da, bere baitan software askea soilik hartzen duena. 1983. urtean abiatu zen. FSF (Free Software Foundation) fundazio entzutetsuaren sortzailea ere bada, eta, urte askotan, zuzendaria.

Copyleft kontzeptuaren asmatzailea ere bada Stallman, softwareari lizentzia bat jarri eta hala ere honek libre jarraitu dezan eta bere erabilpena eta moldaketa komunitatearen esku egon dadin.

Ekintzailea

Software librearen inguruan berak sortutako influentzia batez ere esparru moral, politiko eta legezkoan izan dira, beti ere software pribatiboaren ordezko bezala aurkeztuz. Euskal Herrian hainbat aldiz egon da software librearen aldeko mezua zabaltzen.^[2][3]

Stallmanek argudiatzen du telefono mugikorrak "zaintza eta jarraipenerako dispositiboak" direla, eta "Stalinen ametsa" liratekeela.^[4] Uko egin dio txartel adimenduak erabiltzeari sarrera kontrolatuta dagoen tokietan, kokapena eta ordutegia kontrolatzen dutelako. Urte askotan ez du Interneten nabigatu jarraipena ekiditeko (wget erabiltzen zuen weba irakurtzeko),^[5] ondoren Tor erabilita hasi da nabigatzen.

Duen irudiak eta konferentzietan agertzen dituen maniek hacker kulturaren ikono bihurtu dute, hainbat komikitan agertzeraino.^[6][7]

Stallman hainbat protestatan hartu du parte, besteak beste software patenteen, software jabedunaren eta​ DRMen erabileraren aurka.

Linus Torvalds-ek polemika piztu zuen Stallman kritikatu zuenean, pentsaera "zuri ala beltza" erabiltzen duelakoan.^[8]

Erreferentziak

Kanpo estekak

• Datuak: Q7439
• Multimedia: Richard Stallman / Q7439