Rodezno

Rodezno
municipality of La Rioja (en)
Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Espainia
Autonomia	Errioxa
Alkatea	Noemi Manzanos Martinez (en)
Izen ofiziala	Rodezno
Posta kodea	26222
INEk ezarritako kodea	26127
Herriburua	Rodezno
Geografia
Koordenatuak	42°31′25″N 2°50′40″W / 42.523611111111°N 2.8444444444444°W / 42.523611111111; -2.8444444444444
Azalera	14.3 km²
Altuera	547 m
Mugakideak	Bañares, San Torcuato, Cidamón, Zarratón, Haro, Gimileo, Ollauri, Briones eta Hormilla
Demografia
Biztanleria	202 (2023) −10 (2022)
104 (%51,5)   (%61,9) 125
Dentsitatea	14,13 bizt/km²
Informazio gehigarria
Ordu eremua	UTC+01:00
Matrikula	LO
ayuntamientorodezno.org

Rodezno Errioxako (Espainia) autonomia erkidegoko udalerria da, eta Errioxa Garaian dago kokatua, Harotik 7 kilometroetara hain zuzen.

Geografia

Rodezno, Oja-Tironen beheko haranean dago, Errioxa Garaian hain zuzen. Iparraldean Haro, ekialdean Briones eta Ollauri, hego-mendebaldean Bañares, hego-ekialdean Hormilla eta mendebaldean San Torcuato, Cidamon eta Zarraton ditu mugakide.

Herri honetako maldak, oso leunak dira; hala, 560 m-ko kotaren gainean dago kokatuta baina, gauden tokiaren arabera, 600 metroko altuerara irits gaitezke.

Klima

Rodeznoko udalerriak, klima kontinentala du. Ebro, Oja eta Najerilla ibaietatik datorren atlantikotik eta Toloño mendilerrotik sartzen den eragin mediterraneoarengatik dago klima hau.

Biztanleriaren bilakaera (demografia)

14,3 km²-ko azalera duen herrialdeak, 212 biztanle izan zituen 2021. urtean, horietako 112 gizonezkoak izanik eta 94, aldiz, emakumezkoak.

Hauxe da, gizonezkoen, emakumezkoen eta guztizkoaren bilakaerari buruzko taula, urteetan zehar.

BIZTANLERIAREN BILAKAERA 1900TIK 2021ERA
URTEA	GIZONEZKOAK	EMAKUMEZKOAK	GUZTIRA
1900	-	-	855
1910	-	-	704
1920	-	-	611
1930	-	-	595
1940	-	-	682
1950	-	-	685
1960	-	-	665
1970	-	-	508
1981	-	-	369
1986	205	202	407
1987	204	204	408
1988	200	200	400
1989	196	197	393
1990	192	192	384
1991	188	179	367
1992	187	181	368
1993	183	181	364
1994	185	180	365
1995	189	185	374
1996	172	153	325
1998	180	147	327
1999	175	149	324
2000	172	146	318
2001	170	142	312
2002	170	137	307
2003	174	136	310
2004	188	137	325
2005	182	136	318
2006	181	139	320
2007	176	141	317
2008	190	139	329
2009	188	135	323
2010	183	138	321
2011	184	132	316
2012	180	127	307
2013	153	121	274
2014	156	122	278
2015	154	120	274
2016	142	108	250
2017	137	112	249
2018	122	107	229
2019	125	104	229
2020	126	102	228
2021	118	94	212

Leku interesgarriak

Jasokundeko Andre Mariaren parrokia

Jatorriz, XVI. mendeko lehen hereneko eliza da. Elizaren zati handi bat (goi-korua, sakristia…) Diego de las Landerasek egin zituen, 1579-1589 urte bitartean eta Francisco de Solanok bukatu zituen 1590 urte aldera.

Koroa, 1920. urte ingurukoa da eta kaperak eta bigarren sakristia, aldiz, 1700. urte ingurukoak dira.

Parrokia honek, badu bereizgarri egiten dion elementu bat, izan ere, dorrearen gainean jatorrizkoa ez den teilatu berde bat dago. Aurrekoak, tximista baten kolpea jaso zuen, eta horrek okertzearen eragin zuen. Horren ondorioz, 1961 urtean Joaquín Lucarinirek, gaur egun dagoena ipini zuen.

Olartiako ama birjinaren baseliza

Ez daude daturik, lehen aldiz noiz eraiki zen baieztatzen dutenik, baina bota egin zutela ikertu da, eta XIX. mendearen hasieran (Independentzia Gerraren ondoren), berreraiki zutela.

Arkupe ederra izateaz gain, belardian zehar Erdi Aroko hilobiak daude. Horrek adierazten du, garai batean zegoen inguruetan zegoen despopulatzea.

1975ean, balio historiko handiko hainbat lapurretaren lekuko izan zen, horien artean, Olartiako Ama Birjinaren Erdi Aroko tailuarena, adibidez.

Upeltegien auzoa

Errioxa osoko upategi auzo berezi eta politenetako bat da. Auzo honek, 100 upategi inguru ditu. Gehienak, XV. mendekoak dira, baina batzuk lehendik ere bazeudela uste da.

Kalaoak

Kalaoak, tenperatura eta hezetasuna konstante mantentzen dituzten, lurazpiko zona batzuk dira, ardoak tenperatura ezin hobean edukitzeko balio dutenak.

Duela gutxira arte, Rodeznon, Kalaoen Eguna ospatzen zen. Jaiegun honetara, bertaratzen ziren guztiek, kalao bat zer zen ezagutzeko aukera izaten zuten.

Jauretxea

XVIII. mendeko edo lehenagoko eraikina. Garai batean desagertutako Santa Cruz de Rodeznoren etxea dela uste da, baina ez dago hori baieztatzen duen aurkikuntzarik.

San Martin eliza

XVI. mendeko eraikuntza da. Cuzcurritilla auzoan dago, muino txiki baten goialdean. Erabat abandonatuta dago eta gaur egun ez zaio erabilerarik ematen. Cuzcurritilla eta horrenbestez San Martin eliza Harorena izan zen denboran, azaroaren 12ro (San Martin eguna) Haroko herria erromerian joaten zen bertara.

Cuzcurriltillako monasterio zaharra

Cuzcurritilla auzoan kokatua. San Migel del Monteko, Monje Geronimoena izan zela jakin da. Eraikin honek, nekazal etxe baten erosotasun guztiak zituen monjeentzat, iturri eta sotoaz gain. Eraikina, egoera ezin hobean dago, duela gutxi egindako eraberritze lanengatik.

Ospakizunak

• Urtarrilaren 20an: “San Sebastian” eguna ospatzen da.
• Maiatzean edo ekainean (Aste Santutik 40 egunera): "Olartiako Ama Birjinaren" erromeria ospatzen da. Olartiako Ama Birjinaren Erromeria, jai jendetsua da. Ospakizun honetan jendea, herriko baselizan biltzen da erromeriarako, eta, ondoren, gazta, ogia eta ardoa banatzen dituzte.
• Maiatzaren 15ean: “San Isidro Labrador” eguna ospatzen da, nekazarien zaindaria dena.
• Uztailaren 10ean: “San Kristobal” eguna ospatzen da, herriko zaindaria dena.

Administrazioa

Hauexek dira alkate zein alkatesa guztiak, 1979ko hauteskundeaz geroztik

DENBORALDIA	IZENA	ALDERDI POLITIKOA
1979-1983	Luis Fernando López-Davalillo López	UCD
1983-1987	Francisco Javier Manzanos Córdoba	PSOE
1987-1991	Francisco Javier Manzanos Córdoba	PSOE
1991-1995	Francisco Javier Manzanos Córdoba	PSOE
1995-1999	Francisco Javier Manzanos Córdoba	PSOE
1999-2003	Francisco Javier Manzanos Córdoba	PSOE
2003-2007	José Miguel Arnáez Castro	PSOE
2007-2011	Noemí Manzanos Martínez	PP
2011-2015	Noemí Manzanos Martínez	PP
2015-2019	Noemí Manzanos Martínez	PP
2019- 2023	Noemí Manzanos Martínez	PP

Kanpo estekak

• Datuak: Q1645942
• Multimedia: Rodezno / Q1645942