1972

1972
Eeuwen: 19e eeuw · 20e eeuw · 21e eeuw
Decennia: 1960-1969 · 1970-1979 · 1980-1989
Jaren: << · < · 1971 · 1972 · 1973 · > · >>
Maanden: jan · feb · mrt · apr · mei · jun
jul · aug · sep · okt · nov · dec
Jaartelling in verschillende culturen
Ab urbe condita: 2725 MMDCCXXV
Armeense jaartelling: 1421 – 1422
ԹՎ ՌՆԻԱ – ՌՆԻԲ
Chinese jaartelling: 4668 – 4669
戊亥 – 己子
Christelijke jaartelling: 1972 MCMLXXII
Ethiopische jaartelling: 1964 – 1965
Hebreeuwse jaartelling: 5732 – 5733
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat 2027 – 2028
- Shaka Samvat 1894 – 1895
- Kali yuga 5073 – 5074
Iraanse jaartelling: 1350 – 1351
۱۳۵۰ – ۱۳۵۱
Islamitische jaartelling: 1391 – 1392
١٣٩٢ – ١٣٩١
Maçonnieke jaartelling: 5971 – 5972
1972 naar onderwerp
Lijst van landen
Overleden
Atlantisch orkaanseizoen
Auto's
Film
Muziek
Sport (categorie)
Gregoriaanse kalender van 1972
Bioscoopjournaal uit 1972. Schapen met lammeren, een paard met veulen en koeien rennen voor het eerst na de winter de wei in.
Bioscoopjournaal uit februari 1972. De organisatie Heel Vietnam verzamelt in het gebouw van het Rode Kruis te Den Haag grote hoeveelheden babyvoedsel en medische apparatuur in voor zowel Noord- als Zuid-Vietnam. Het Medisch Comité Nederland-Vietnam in Nijmegen richt zich op hulp aan Noord-Vietnam en heeft speciale fietsen voor Vietnam laten maken voor gebruik door artsen.
Bioscoopjournaal uit juli 1972 over het verregende begin van de zomervakantie.

Het jaar 1972 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen

januari
  • 5 - President Nixon kondigt in San Clemente, Californië, de ontwikkeling aan van een herbruikbaar ruimteveer: het Spaceshuttleprogramma.
  • 9 - Het cruiseschip Queen Elizabeth zinkt na een brand op het schip.
  • 12 - De Amerikaanse televisieserie All in the Family verschijnt voor het eerst op de Nederlandse tv.
  • 16 - De Deense premier Jens Otto Krag stelt aan de bevolking de nieuwe koningin Margrethe II voor.
  • 30 - Bloody Sunday: tijdens een demonstratie in het Noord-Ierse Londonderry schiet het Britse leger 14 burgers dood.
februari
  • 3 - Opening van de elfde Olympische Winterspelen in Sapporo, Japan. Het zijn de eerste Winterspelen in Azië. De Nederlandse schaatsploeg, met onder anderen Ard Schenk, Stien Kaiser, Kees Verkerk en Atje Keulen-Deelstra, wint in totaal vier gouden, drie zilveren en twee bronzen medailles.
  • 14 - In Brussel wordt het "Cultuurpact" gesloten ter bescherming van de filosofische en religieuze minderheden. Dit pact moest een gezonde basis vormen voor de culturele autonomie. Het is een van de stappen naar de federale staat België.
  • 21 - Richard Nixon bezoekt Mao Zedong in Peking.
  • 29 - Na uiterst emotionele debatten neemt in Nederland de Tweede Kamer een motie-Voogd aan, waarin de regering wordt opgeroepen af te zien van haar voornemen om de drie van Breda vrij te laten.
maart
april
  • 10 - In Iran treft een aardbeving met een kracht van 7,2 de stad Ghir Karzin in de provincie Fars en een gebied van 250 kilometer daaromheen. Meer dan 5300 mensen komen om.
  • 16 - De Apollo 16 wordt gelanceerd voor een reis naar de maan. Het is de voorlaatste missie van het Apolloprogramma waarbij op de maan wordt geland.
  • 22 - Voor eigen publiek wint Tsjecho-Slowakije het wereldkampioenschap ijshockey voor A-landen.
  • 29 - Aanval van Hutu-guerrilla's in Burundi op leden van de regerende Tutsi-stam, waarbij tussen de 5.000 en 15.000 Tutsi's gedood worden. Het Tutsi-regeringsleger slaat terug met hulp van Zaïre. Eind mei zijn circa 100.000 Hutu's gedood. Velen vluchten naar naburige staten.
mei
  • 7 - Cecil Tirion start in Paramaribo zijn eigen karateschool, wat gezien wordt als de start van karate in Suriname.
  • 11 tot 24 - De Rote Armee Fraktion pleegt een serie bomaanslagen in Heidelberg, Frankfurt, Augsburg, München, Karlsruhe en Hamburg. Er vallen vijf doden en een groot aantal gewonden.
  • 15 - De soevereiniteit over Okinawa wordt door de Verenigde Staten overgedragen aan Japan. De Amerikanen behouden nog wel militaire steunpunten op het eiland.
  • 22 - De Nederlandse damgrootmeester Ton Sijbrands wordt in Hengelo wereldkampioen dammen. Sinds 1955 was deze titel alleen maar door Russen gewonnen.
  • 22 - Richard Nixon bezoekt als eerste Amerikaanse president de Sovjet-Unie. Met Leonid Brezjnev bespreekt hij onder andere de wapenreductie.
  • 22 - Het Britse dominion Ceylon wordt een republiek, en verandert zijn naam in Sri Lanka.
  • 26 - Het SALT I-verdrag tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten wordt getekend.
  • 27 - Decreet van de Nederlandse Cultuurraad (voorloper van het Vlaams Parlement, in België), betreffende het taalgebruik bij de eedaflegging. Hierbij wordt voorgeschreven, dat alleen de eed in het Nederlands geldt in het Nederlandstalige landsgedeelte. Hierdoor wordt de wet van 30 juli 1884 opgeheven.
  • 31 - In de Rotterdamse Kuip wint Ajax de Europacup door met 2-0 Inter Milaan te verslaan. Beide doelpunten zijn van Johan Cruijff. In het tv-verslag wordt voor het eerst gebruikgemaakt van herhaling van beelden in slow motion.
juni
  • 1 - Andreas Baader, Holger Meins en Jan-Carl Raspe van de Baader-Meinhofgroep (Rote Armee Fraktion) worden gevangengenomen na een hevig gevecht met de West-Duitse politie.
  • 6 - Leden van de Volksunie (VU) hijsen de regionale Vlaamse leeuwenvlag aan de gevel van het Belgische Parlement. De stunt, die amper twee uur duurt, heeft noch feitelijk noch symbolisch enig gevolg.
  • 8 - Tijdens een Amerikaanse luchtaanval op Vietnam wordt de foto gemaakt van het napalmmeisje, een kind dat naakt en brandend aan de vuurzee tracht te ontsnappen.
  • 15 - De 37-jarige Ulrike Meinhof, kopstuk van de West-Duitse Baader-Meinhofgroep (Rote Armee Fraktion) wordt aangehouden te Hannover, samen met de 27-jarige Gerhard Müller.
  • 15 - Cathay Pacific vlucht-700Z stort neer na een bomexplosie in Vietnam. Alle 81 inzittenden komen om het leven.
  • 17 - In de nacht van 17 juni belt nachtwaker Wills in Washington de politie om te melden dat vijf inbrekers op het hoofdkantoor van de Democratische Partij zitten. Ze worden aangehouden. Daarmee start het bekende Watergateschandaal, dat leidt tot het gedwongen voortijdig ontslag van president Nixon, twee jaar later.
  • 18 - West-Duitsland wint in Brussel het EK voetbal door de Sovjet-Unie in de finale met 3-0 te verslaan.
juli
  • 10 - In Reykjavik begint de tweekamp om het wereldkampioenschap schaken. Bobby Fischer is de uitdager van wereldkampioen Boris Spasski.
  • 21 - Bloody Friday: De IRA voert een groot aantal bomaanslagen uit in de Noord-Ierse stad Belfast
  • 22 - De Russische planeetverkenner Venera 8 maakt een zachte landing op Venus. Na 50 minuten en 11 seconden bezwijkt de capsule door de hoge temperatuur en luchtdruk en verliest radiocontact. Ze heeft in die tijd echter veel nuttige informatie naar de vluchtleiding in Moskou gestuurd.
  • 23 - De Belgische wielrenner Eddy Merckx wint opnieuw - voor de vierde maal - de Ronde van Frankrijk.
augustus
  • 11 - Een windhoos treft camping Duinoord op Ameland. Er vallen drie doden en honderden gewonden.
  • 22 - De Noord-Hollandse badplaatsen Callantsoog en Schoorl weigeren een deel van hun stranden beschikbaar te stellen voor naaktrecreatie.
  • 25 - Tijdens de verkeersramp bij Prinsenbeek vindt een kettingbotsing in dichte mist plaats waarbij ongeveer 60 voertuigen betrokken zijn. Dertien mensen komen om het leven, 26 raken er gewond.
  • augustus - De radiotelescoop Effelsberg wordt in bedrijf genomen. Hij wordt beheerd door het Max-Planck-Institut für Radioastronomie in Bonn.


september
  • 5 - Tijdens de 20e Olympische Spelen in München gijzelen acht leden van de Palestijnse terreurgroep Zwarte September de Israëlische sportploeg. De gijzeling wordt met geweld beëindigd op het vliegveld, waarbij zeventien doden vallen: alle gijzelaars en vijf terroristen.
  • 26 - In het holst van de nacht kraakt Aage Meinesz met zijn thermische lans de kluis van de Nederlandse Middenstandsbank te Helmond en gaat er vandoor met 600.000 gulden.
  • 30 - Radio Veronica verhuist van 192 naar 538 meter in de middengolf. De zeezender is nu in vrijwel heel Nederland goed te ontvangen.
oktober
  • 13 - Een Uruguayaans legervliegtuig bracht spelers en familie van de rugbyclub Old Christians Club uit Montevideo naar Santiago in Chili voor een wedstrijd. Het toestel stortte neer in het Andesgebergte. 16 van de 45 mensen overleefden maar werden pas 2 maanden later gevonden. De film Alive omschrijft het relaas van de Andesvliegramp.
  • 18 - Het komisch duo Peppi en Kokki verschijnt voor het eerst op de Nederlandse televisie.
  • 25 - De Belgische wielrenner Eddy Merckx breekt het 14 jaar oude werelduurrecord van Ole Ritter met 778 meter. Hij brengt het record zodoende op 49,431 km. Hij behield dit record tot 2010.
november
december
zonder datum

Film

Zie Film in 1972 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Muziek

Klassieke muziek

Populaire muziek

  • maart - De Belgische studiomuzikanten van The Chakachas ontvangen in de VS een gouden plaat omdat hun hit Jungle Fever meer dan een miljoen exemplaren heeft omgezet.
  • Hit afkomstig uit de Fabeltjeskrant: Hup daar is Willem met de waterpomptang, door Frans van Dusschoten.

Literatuur

Beeldende kunst

Bouwkunst

Geboren

januari

februari

James Wilson,
geboren op 25 februari

maart

april

mei

juni

Alexander Marcus,
geboren op 26 juni

juli

Nina Badrić,
geboren op 4 juli

augustus

september

Idris Elba,
geboren op 6 september
Mait Malmsten,
geboren op 6 september
Liam Gallagher,
geboren op 21 september
Richard Groenendijk,
geboren op 24 september

oktober

Loek van Wely,
geboren op 7 oktober

november

Roué Verveer,
geboren op 17 november

december

datum onbekend

Overleden

Zie Lijst van personen overleden in 1972 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Weerextremen in België

  • 7 februari: De neerslag die in België valt bevat zand uit de Sahara.
  • 24 maart: Sedert 14 maart is de maximumtemperatuur elke dag hoger dan 15 °C.
  • 7 april: Hagelbuien veroorzaken veel schade aan tuinbouwbedrijven op verschillende plaatsen in het land.
  • 11 april: Windstoten veroorzaken belangrijke schade in de streek van Doornik.
  • 5 juli: Neerslagtotaaltotaal van 108 mm in Witry.
  • 9 juli: Hagelstenen tot 5 centimeter in de streek van Geldenaken en Tienen
  • 18 juli: Neerslagtotaal van 104 mm in Verviers en met belangrijke schade.
  • 20 juli: warmste dag van het jaar met 33 graden
  • 20 oktober: Temperatuurminimum tot –7,2 °C in Rochefort.
  • 21 oktober: Sedert 14 oktober heeft het elke nacht gevroren in Rochefort.
  • 13 november: Windstoten tot 130 km/h aan de kust en 140 km/h in Antwerpen.

Bron: KMI Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen

Externe link (video)

Pictogram televisie Polygoon jaaroverzicht 1972 (Nederland) (.wmv)
Mediabestanden
Zie de categorie 1972 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.