Eunice Newton Foote

Eunice Foote
Persoonlijke gegevens
Volledige naam Eunice Newton Foote
Geboortedatum 17 juli 1819
Geboorteplaats Goshen (Connecticut)
Overlijdensdatum 30 september 1888
Overlijdensplaats Lenox (Massachusetts)
Begraafplaats Green-Wood CemeteryBewerken op Wikidata
Locatie begraafplaats Begraafplaats op Find a Grave
Locatie graf Graf op Find a Grave
Nationaliteit Amerikaanse
Wetenschappelijk werk
Vakgebied broeikaseffect, CO2
Bekend van Circumstances affecting the Heat of the Sun's Rays[1]Bewerken op Wikidata
Alma mater Rensselaer Polytechnic InstituteBewerken op Wikidata
Portaal  Portaalicoon   Wetenschap & Technologie

Eunice Newton Foote (Goshen (Connecticut), 17 juli 1819 – Lenox (Massachusetts), 30 september 1888) was een Amerikaans natuurkundige en uitvinder. Ze was de eerste die, na metingen aan onder andere koolstofdioxide en waterstof, stelde dat CO2 weleens temperaturen op aarde zou kunnen verhogen.

Als voorvechter van vrouwenrechten ondertekende zij de Declaration of Sentiments op de Seneca Falls Convention in 1848, de eerste vrouwenrechtenbijeenkomst in de Verenigde Staten.

Biografie

Er is weinig over Foote bekend. Haar vader, die Newton heette, was een boer uit de staat New York. Zij volgde twee jaar een opleiding aan het Troy Female Seminary, de latere Emma Willard School.[2]

Zij woonde in Seneca Falls, Seneca County, in de staat New York, was gehuwd met rechter Elisha Foote, die tevens wiskundige was.[2] Hij zou haar hebben geïntroduceerd bij de American Association for the Advancement of Science (AAAS).[2] Het echtpaar had twee dochters.[3]

Wetenschappelijk werk

Foote was een pionier in het onderzoek naar de opwarming van lucht door de zon. Zij bestudeerde hoe die opwarming toenam onder invloed van koolstofdioxide. Dit fenomeen zou later het broeikaseffect genoemd worden. Haar artikel hierover, Circumstances affecting the heat of the sun's rays, werd in 1856 door Joseph Henry voorgelezen aan de leden van de American Association for the Advancement of Science (AAAS)., waarna het gepubliceerd werd in het American Journal of Science.[2] Van die vereniging was zij het tweede vrouwelijke lid.

De experimenten die Foote deed waren als volgt: Zij vulde glazen potten met verschillende gassen en liet die opwarmen in de zon en vervolgens weer afkoelen in de schaduw. Het sterkste effect zag zij in de pot met kooldioxide, en minder in de potten met waterstof, zuurstof en "gewone lucht" (dat bestaat uit 78% stikstof).[2] Haar conclusie beperkte zich niet tot die waarneming, maar ze merkte op dat als de aarde omgeven zou zijn door een grotere hoeveelheid kooldioxide, dat dit geresulteerd zou hebben in een hogere temperatuur. Daarmee liep ze vooruit op hetgeen tegenwoordig bekend is over broeikasgassen.[2]

Het belang van Foote's onderzoek werd niet meteen opgemerkt, waardoor het slechts in samengevatte vorm in Europa verscheen.[4]

Drie jaar later publiceerde John Tyndall, waarschijnlijk volledig onafhankelijk van het onderzoek van Foote[5], zijn bevindingen. Hij mat als eerste de relatieve absorptiekracht van waterdamp, koolstofdioxide en methaan. Hij ontdekte dat waterdamp het belangrijkste broeikasgas is dat de temperatuur van de Aarde bepaalt. De theorie van het broeikaseffect was toen al geaccepteerd.

Foote deed ook onderzoek naar elektrische excitatie en ontlading[2] van gassen, gepubliceerd in de Proceedings van diezelfde AAAS.[6]

Storm Eunice

De vijfde storm van het Europese stormseizoen 2021-2022 is vernoemd naar Foote en kreeg dus de naam Eunice.[7][8]

Bronnen, noten en/of referenties
  • Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Eunice Newton Foote op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
  • Foote, Eunice (November 1856). Circumstances affecting the Heat of the Sun's Rays. The American Journal of Science and Arts 22: 382–383. Gearchiveerd van origineel op 19 mei 2023.
  1. Eunice Newton Foote; "Circumstances Affecting the Heat of the Sun's Rays"; OCLC-identificatiecode: 1280516952; ISSN: 0099-5363.
  2. a b c d e f g Margriet van der Heijden (2022), Ongekend. Over vrouwen in de natuurwetenschap die over het hoofd werden gezien.. Uitgerij Nieuwezijds. ISBN 9789057125683.
  3. (en) Reed, Catherine C. (1992), American women in science before the Civil War, pp. 64-68. Geraadpleegd op 30 november 2017.
  4. (en) The saga of Eunice Foote and John Tyndall | Home | Roland Jackson. Home | Roland Jackson. Gearchiveerd op 4 augustus 2018. Geraadpleegd op 4 augustus 2018.
  5. Megan Darby, Meet the woman who first identified the greenhouse effect. Climate Change News (9 februari 2016). Gearchiveerd op 1 juni 2023.
  6. On a new source of electrical excitation. Proceedings of the AAAS (1858). Gearchiveerd op 1 juli 2023. Geraadpleegd op 30 november 2017.
  7. Code rood voor Zeeland, Zuid- en Noord-Holland, Friesland en Flevoland. NOS Nieuws (18 februari 2022). Gearchiveerd op 19 maart 2023.
  8. lijst zware stormen. Gearchiveerd op 30 mei 2023.
· · Sjabloon bewerken
Algemeen:broeikasgas · klimaatverandering · klimaatcrisis · systeem Aarde · koolstofdioxide · stikstofoxiden · methaan · Most Affected People and Areas
Fenomenen:antropoceen · droogte · extreem weer · flitsdroogte · hittegolf · verwoestijning · waterschaarste · zeespiegelstijging · kantelpunten in het klimaat · klimaatvluchteling · terugtrekking van gletsjers sinds 1850 · global dimming · gat in de ozonlaag · massa-extinctie
Internationaal overleg:Akkoord van Kopenhagen · Akkoord van Parijs · Desertificatieverdrag · Europees systeem voor emissiehandel · Forests Now Declaration · Green Climate Fund · Intergovernmental Panel on Climate Change · Klimaatconferentie van Kopenhagen 2009 · Klimaatconferentie van Lima 2014 (COP-20) · Klimaatconferentie van Parijs 2015 (COP-21) · Klimaatconferentie van Marrakesh 2016 (COP-22) · Klimaatconferentie van Bonn 2017 (COP-23) · Klimaatconferentie van Katowice 2018 (COP24) · Klimaatconferentie van Madrid 2019 (COP25) · Klimaatconferentie van Glasgow 2021 (COP26) · Klimaatconferentie van Sharm-el-Sheikh 2022 (COP27) · Klimaatconferentie van Dubai (COP28) · Klimaatverdrag (UNFCCC) · Kyoto-protocol
Maatregelen:bebossing · BECCS · CO2-afvang en -opslag · CO2-belasting · duurzame ontwikkeling · emissiehandel · energiebesparing · energietransitie · Europese klimaatwet · geo-engineering · Green New Deal · kerosinetaks · klimaatadaptatie · klimaatmitigatie · klimaatneutraal · klimaatrechtspraak · klimaatwet · koolstofput · zonnestralingsbeheer
Metingen:Hockeystickcurve · Keelingcurve · Mauna Loa Observatorium · Ny-Ålesund · State of the Climate · Temperatuurstijging in het noordpoolgebied · Wereld Meteorologische Organisatie
Onderzoek:Algemeen circulatiemodel (ACM, GCM) · Climate Change Performance Index · Climate Action Tracker · Gaia-hypothese · IPCC-rapport 2014 · Lijst van klimaatwetenschappers · Planetaire grenzen · RCP scenario's · Stern Review · Tellus Institute
Overheidsprogramma's:Deltaprogramma · Energieakkoord voor duurzame groei · Energiebox · Europese Green Deal · Green New Deal · klimaatbos · klimaatnoodtoestand · Nationaal emissieplafond · Nederlandse Emissieautoriteit · Sigmaplan
Opinie en controverse:Climategate · Controverse over de opwarming van de Aarde · Koch Industries
Sociale actie & media:An Inconvenient Truth · Dikketruiendag en Warmetruiendag · Earth Hour · Earth Overshoot Day · Energy Survival · Klimaatactivist in de politiek (boek) · Klimaatrechtvaardigheid · Klimaatvisualisatie · Live Earth · pooljaar (2007-2009) · Vleesloze dag · Klimaatbeweging · Schoolstaking voor het klimaat · Greta Thunberg · Anuna De Wever · Het Klimaatboek · Extinction Rebellion · Grootouders voor het Klimaat