Johannes Matelart

Johannes Matelart (ook Matelart, Matellarto, Matelarte en andere variaties; voornaam wordt soms weergegeven als Ioanne of Jean) (voor 1538 – 7 juni 1607) was een Franco-Vlaams componist uit de late renaissance die actief was in Vlaanderen, Bonn en Rome.

Niet veel is geweten over Matelarts leven. Oorspronkelijk kwam hij uit West-Vlaanderen en had hij een positie als koormeester in Bonn tijdens een vroege periode in zijn leven. Tegen 1558 was hij naar Italië verhuisd, waar hij zou blijven tot in 1562. In 1565 werd hij aangesteld als kapelmeester aan de kerk van San Lorenzo in Damaso, waar hij meer dan veertig jaar verbleef. Volgens een detail in een publicatie uit 1596 zou hij in 1596 nog steeds deze positie bekleed hebben en woonde hij toen in Rome.

Een klein deel van zijn oeuvre overleefde de tand des tijds en veel van zijn werk is instrumentaal in plaats van vocaal, wat eerder ongewoon is voor een componist van de Romeinse School. Hij publiceerde een muziekboek voor luit dat 15 zelfgeschreven fantasias in tabulatuurvorm bevat, naast arrangementen van stukken van Cristóbal de Morales en Francesco Canova da Milano.

Matelart componeerde ook vocale religieuze muziek, waaronder een reeks responsoria voor vier tot vijf stemmen (1596). Deze collectie bevat 21 gezangen van Matelarts hand, naast muziek van andere componisten waaronder Clemens non Papa, Orlando di Lasso, Costanzo Festa, and Giovanni Pierluigi da Palestrina.

Een aantal werken van zijn hand overleven vandaag, waaronder een werelds madrigaal.

Referenties en literatuur

• Spiessens, Godelieve. Ioanne Matelart. Grove Music Online. Geraadpleegd op 29 oktober 2010.
• Gustave Reese, Music in the Renaissance. New York, W.W. Norton & Co., 1954. ISBN 0-393-09530-4 (Nota: Reese geloofde dat er twee componisten bestonden die eenzelfde naam deelden, dit als oorzaak voor de grote tijdskloof tussen de verschillende publicaties, maar recent onderzoek, zoals te lezen valt in het artikel van Spiessens, spreekt dit tegen.)
• Matelart wordt aangestipt in Jozef Robijns, Miep Zijlstra: Algemene muziek encyclopedie, Haarlem: De Haan, 1979-1984, ISBN 978-90-228-4930-9, deel 6, pagina 237
• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Johannes Matelart op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.