Opus craticium

"Casa a Graticcio" (Huis met het opus craticium) in Herculaneum.

Opus craticium, soms ook wel opus craticum of craticii genoemd, is een oude Romeinse muurbouwtechniek, die veel gelijkenis heeft met middeleeuws vakwerk.

Geschiedenis

Opus craticium was zeker vanaf de 3e eeuw v.Chr. in gebruik, mogelijk nog eerder. Het werd in Rome toegepast in de bovenste verdiepingen van insulae, de Romeinse flatgebouwen.[1]

Het was een vrij goedkope bouwmethode en de muren waren relatief dun en licht,[2] maar vanwege het brandgevaar en de opkomst van Romeins betonwerk raakte opus craticium in onbruik. Alleen in de streek rond de Vesuvius bleef het de meest gebruikte bouwstijl, vanwege de aardbevingsbestendigheid.[3]

Beschrijving

Opus craticium is een vorm van houtskeletbouw en bestaat uit een houten raamwerk, met verticale balken van 8-12 cm dikte en horizontale balken met een dikte van 6-8 cm. De vakken zijn meestal tussen de 50 en 80 cm. Oorspronkelijk werden deze gevuld met steenresten en puin, dat met mortel bij elkaar werd gehouden. Later werden de vakken gevuld met opus incertum, beton met een buitenlaag van onregelmatige stenen. Nog later kreeg de betonnen kern een regelmatige steenlaag aan de buitenkant. Zowel de binnen- als buitenzijde werd daarna bepleisterd, waardoor de totale muurdikte op ongeveer 20 cm kwam.[3]

Bronnen, noten en/of referenties
  1. (en) David Soren, Archer Martin, Art & Architecture in Ancient Rome. (2014), p. 45, ISBN 9781936168392.
  2. Vitruvius, Handboek bouwkunde (1997, Nederlandse vertaling door Ton Peters van De architectura), II 8.20, p. 75, ISBN 9789025309299.
  3. a b (en) Cesare Rossi, Flavio Russo, Ancient Engineers' Inventions: Precursors of the Present. (2009), p. 398, ISBN 9783319444765.
· · Sjabloon bewerken
Algemeen:Romeinse baksteen · Romeins beton · Romeinse dakpan
Muurwerk:opus africanum · opus caementicium · opus craticium · opus incertum · opus isodomum · opus latericium · opus mixtum · opus pseudoisodomum · opus quadratum · opus quasi-reticulatum · opus reticulatum · opus reticulatum mixtum · opus siliceum · opus testaceum · opus vittatum · opus vittatum mixtum
Stucwerk:opus albarium · opus exgraphiatum · opus marmoratum
Vloerwerk:cocciopesto · opus figlinum · opus sectile · opus signinum · opus spicatum
Mozaïek:opus barbaricum · opus musivum · opus segmentatum · opus scutulatum · opus tessellatum · opus vermiculatum · pseudo-figlinum