Polaire amplificatie

NASA GISS temperatuursverandering tussen 2000–2009, waarbij een sterke polaire amplificatie te zien is.

Polaire amplificatie is het verschijnsel waarbij veranderingen in de netto stralingsbalans (bijvoorbeeld door de toename van de aanwezigheid van broeikasgassen) een groter effect hebben op de gemiddelde temperatuur aan de polen dan op de gemiddelde temperatuur van de hele planeet.[1] Op een planeet met een atmosfeer of een uitgebreide oceaan die warmte naar de polen kunnen geleiden zullen de polen warmer en de zone rond de evenaar kouder zijn dan voorspeld wordt door de eenvoudige lokale netto stralingsbalans.[2]

Een voorbeeld hiervan is te vinden op de planeet Venus: door de grote toename van broeikasgassen in de atmosfeer werden de polen voldoende verwarmd om het temperatuurverschil met de evenaar teniet te doen.[3] De oppervlaktetemperatuur werd isotherm: er is geen temperatuurverschil tussen de pool en de evenaar.[4][5] Op Aarde bieden de atmosfeer en de oceanen een efficiënte manier om warmte naar de polen te transporteren. Naast andere broeikasgassen draagt ook waterdamp bij aan de polaire amplificatie.[6] Zowel in de paleoklimatologie[7] en bij de opwarming van de Aarde[8][9] zorgden temperatuurschommelingen voor een sterke polaire amplificatie.

Zie ook

  • Poolwervel
  • Straalstroom
  • Plotselinge stratosferische opwarming
Bron

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Polar amplification op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

Referenties
  1. ↑ (en) Lee, Sukyoung (January 2014). A theory for polar amplification from a general circulation perspective. Asia-Pacific Journal of Atmospheric Sciences 50: 31–43. DOI: 10.1007/s13143-014-0024-7. Gearchiveerd van origineel op 4 maart 2016. Geraadpleegd op 20 augustus 2018.
  2. ↑ (en) Pierrehumbert, R. T. (2010), Principles of Planetary Climate. Cambridge University Press. ISBN 0521865565.
  3. ↑ (en) Kasting, J. F. (1988). Runaway and moist greenhouse atmospheres and the evolution of Earth and Venus. Icarus 74 (3): 472–94. PMID 11538226. DOI: 10.1016/0019-1035(88)90116-9.
  4. ↑ (en) Williams, David R., Venus Fact Sheet. NASA (15 april 2005). Geraadpleegd op 12 oktober 2007.
  5. ↑ (en) Titan, Mars and Earth: Entropy Production by Latitudinal Heat Transport (PDF). Ames Research Center, University of Arizona Lunar and Planetary Laboratory (2001). Geraadpleegd op 21 augustus 2007.
  6. ↑ (en) Fischetti, Mark, The Arctic Is Getting Crazy. Scientific American (2017).
  7. ↑ (en) (September 2013). Climate sensitivity, sea level and atmospheric carbon dioxide. Royal Society Publishing 371 (2001): 20120294. PMC 3785813. DOI: 10.1098/rsta.2012.0294. Gearchiveerd van origineel op 2013-09-172013-09-17. Geraadpleegd op 20 augustus 2018.
  8. ↑ (en) Petoukhov, Vladimir, Semenov, Vladimir A. (November 2010). A link between reduced Barents-Kara sea ice and cold winter extremes over northern continents. Journal of Geophysical Research: Atmospheres 115 (21). DOI: 10.1029/2009JD013568.
  9. ↑ (en) Screen, J A (November 2013). Influence of Arctic sea ice on European summer precipitation. Environmental Research Letters 8 (4): 044015. DOI: 10.1088/1748-9326/8/4/044015.