Radiata

Dierkundige Louis Agassiz in 1870, met tekeningen van diersoorten die destijds tot de Radiata werden gerekend

Radiata is een historische taxonomische groep waartoe radiaal symmetrisch gebouwde dieren werden gerekend. Radiata vormen volgens de huidige fylogenetische opvattingen geen monofyletische groep, waardoor de rang niet langer wordt geaccepteerd.[1] De morfologische overeenkomsten tussen de vertegenwoordigers die ooit werden gezien als rechtvaardiging van het taxon, zoals radiale symmetrie, zijn het resultaat van onvolledige waarnemingen en van convergente evolutie, en geen indicatie van een gemeenschappelijke voorouder.[2]

In het begin van de 19e eeuw verenigde Georges Cuvier de ribkwallen (Ctenophora) en neteldieren (Cnidaria) in de Radiata. Lange tijd bleef deze indeling in zwang. In 1983 definieerde fylogeneticus Thomas Cavalier-Smith de Radiata als onderrijk bestaande uit Myxozoa, Placozoa, Cnidaria en Ctenophora.[3] Later stelde evolutiebioloog Lynn Margulis voor om Radiata weer alleen Cnidaria en Ctenophora te laten omvatten.[4]

Erkenning van de groep Radiata maakte het mogelijk om het dierenrijk in te delen in twee hoofdlijnen: Radiata (alzijdig symmetrische dieren) en Bilateria (tweezijdig symmetrische dieren).[5] Lichaamssymmetrie kent vele uitzonderingen en is geen robuust criterium om basale fylogenie mee vast te stellen. Stekelhuidigen hebben bijvoorbeeld een vijfstralige symmetrie, maar hun larvestadium is wel tweezijdig symmetrisch. Genetische analyses wijzen dan ook op verwantschap met de Bilateria. Anderzijds hebben sommige bloemdieren (zoals Nematostella), die normaal gesproken radiaal symmetrisch zijn, een secundaire tweezijdige symmetrie geëvolueerd.[6]

Zie ook

  • Coelenterata (holtedieren)

Bronnen

  1. ↑ (en) Allaby, M. (2020). Radiata. A Dictionary of Geology and Earth Sciences (5th ed.). ISBN 978-0-19-883903-3.
  2. ↑ (en) Hadzi, J. (1963). The Evolution of the Metazoa. The Macmillan Company, New York, 56-57. ISBN 0080100791. Gearchiveerd op 7 april 2022.
  3. ↑ (en) Cavalier-Smith, Thomas (1983). A 6-kingdom classification and a unified phylogeny. in Endocytobiology II. Walter De Gruyter, 1027–1034. ISBN 3110086603.
  4. ↑ (en) Margulis, Lynn (1988). Five Kingdoms: An illustrated Guide to the Phyla of Life on Earth. W. H. Freeman, New York. ISBN 0716730278.
  5. ↑ (en) Martindale M, Finnerty J, Henry J. (2002). The Radiata and the evolutionary origins of the bilaterian body plan. Molecular Phylogenetics and Evolution, 24 (3): 358–365. DOI:10.1016/s1055-7903(02)00208-7.
  6. ↑ (en) Finnerty J, Pang K, Burton P. (2004). Origins of bilateral symmetry: Hox and dpp expression in a sea anemone. Science 304 (5675): 1335–1337. PMID 15131263. DOI: 10.1126/science.1091946.
Mediabestanden
Zie de categorie Radiata van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.