Saltuarius

Saltuarius
Saltuarius eximius op boombast, kopzijde links.
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Reptilia (Reptielen) Orde: Squamata (Schubreptielen) Onderorde: Lacertilia (Hagedissen) Infraorde: Gekkota (Gekko's) Familie: Carphodactylidae
Geslacht
Saltuarius Couper, Covacevich & Moritz, 1993
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Saltuarius op Wikispecies
Portaal    Biologie Herpetologie

Saltuarius is een geslacht van hagedissen die behoren tot de gekko's en de familie Carphodactylidae.

Naam en indeling

De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Patrick J. Couper, Jeanette Covacevich en Craig Moritz in 1993. Er zijn zeven soorten, inclusief de pas in 2013 voor het eerst wetenschappelijk beschreven soort Saltuarius eximius. De hagedissen werden eerder aan andere geslachten toegekend, namelijk Gymnodactylus en Phyllurus.^[1]

De geslachtsnaam Saltuarius betekent vrij vertaald 'bosbewoner'.

Uiterlijke kenmerken

De hagedissen bereiken een lichaamslengte van ongeveer tien tot vijftien centimeter exclusief de staart. De hagedissen behoren tot de indrukwekkendste bladstaartgekko's, De hoornbladstaartgekko (Saltuarius cornutus) is met een totale lichaamslengte tot 23 centimeter een van de grootste soorten.^[2] De staart is zeer sterk verbreed en afgeplat en draagt net als de kop en het lichaam puntige bultjes. De staart kan worden afgeworpen en groeit dan weer aan maar deze is dan gladder en heeft minder geprononceerde stekeltjes.^[3] De lichaamskleur is onregelmatig gevlekt, zodat de dieren nauwelijks opvallen op de met korstmossen begroeide takken en stammen waarop ze leven.

De poten zijn lang en dun, ze dragen wel klauwtjes maar zijn niet voorzien van hechtlamellen zoals bij veel andere gekko's voorkomen. De ogen zijn relatief groot en hebben een verticale pupil.

Levenswijze

De hagedissen zijn 's nachts actief en schuilen overdag in grotten waar ze nagenoeg onzichtbaar zijn op de wanden door de schutkleur. Tijdens het foerageren zitten ze met de kop naar beneden op boomstammen te wachten op voorbijkomende prooidieren.^[3]

Verspreiding en habitat

De hagedissen komen endemisch voor in delen van Australië en leven hier alleen in staten Nieuw-Zuid-Wales en Queensland.^[1] De habitat bestaat uit vochtige tropische en subtropische bossen, zowel in laaglanden als in bergstreken, gematigde bossen en droge tropische en subtropische bossen.

Beschermingsstatus

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan alle soorten een beschermingsstatus toegewezen. Zes soorten worden beschouwd als 'veilig' (Least Concern of LC) en een soort als 'bedreigd' (Endangered of EN).^[4]

Soorten

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam	Auteur	Verspreidingsgebied	Beschermingsstatus
Hoornbladstaartgekko (Saltuarius cornutus)	Ogilby, 1892	Australië (Queensland)
Saltuarius eximius	Hoskin & Couper, 2013	Australië (Queensland)
Saltuarius kateae	Couper, Sadlier, Shea & Worthington Wilmer, 2008	Australië (Nieuw-Zuid-Wales)
Saltuarius moritzi	Couper, Sadlier, Shea & Worthington Wilmer, 2008	Australië (Nieuw-Zuid-Wales)
Saltuarius salebrosus	Covacevich, 1975	Australië (Queensland)
Saltuarius swaini	Wells & Wellington, 1985	Australië (Nieuw-Zuid-Wales, Queensland)
Saltuarius wyberba	Couper, Schneider & Covacevich, 1997	Australië (Nieuw-Zuid-Wales, Queensland)

Bronvermelding