Zwaluwen (zangvogels)

Zwaluwen
Boomzwaluw (Tachycineta bicolor)
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Aves (Vogels) Orde: Passeriformes (Zangvogels) Superfamilie: Sylvioidea
Familie
Hirundinidae (Vigors, 1825)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Zwaluwen op Wikispecies
Portaal    Biologie Vogels

Zwaluwen (Hirundinidae) vormen een familie uit de orde van zangvogels. De familie telt ongeveer 20 geslachten en bijna 90 soorten.^[1]

Kenmerken

De bovendelen van het verenkleed zijn vaak donkerblauw of groen met lichtere onderdelen. Ze hebben meestal een gevorkte staart, soms met verlengde buitenste staartpennen. De korte snavel heeft een brede mondopening. Zwaluwen zijn snelle vliegers die tijdens de vlucht jagen op insecten. De zang van deze vogels is een voortdurend kwetteren dat ook in de vlucht gehoord kan worden. De lichaamslengte bedraagt 12 tot 23 cm.

Voortplanting

Zwaluwen hebben drie nesttypen:

• In bestaande boomholtes, rotswanden of gebouwen
• Zelfgegraven nestgangen in rivieroevers of zandafgravingen
• Kommetjes van modder die tegen klippen of gebouwen worden gemetseld

Sommige soorten brengen 2 of 3 broedsels per jaar groot. Legsels tellen over het algemeen 1 tot 8 eieren.

Verspreiding en leefgebied

Deze vogels komen wereldwijd voor, uitgezonderd in de poolgebieden. Ze zijn zo sterk afhankelijk van insecten, dat ze hiervoor ver moeten vliegen als trekvogels. Ze broeden dan in gematigde streken, maar als de herfst doorzet en de insecten verdwijnen, zoeken ze warmere luchtstreken op. Sommige soorten leven het hele jaar door in de tropen.

In Europa komen vijf zwaluwsoorten voor. Het verspreidingsgebied van de boerenzwaluw (Hirundo rustica), oeverzwaluw (Riparia riparia) en huiszwaluw (Delichon urbicum) beslaat vrijwel het hele continent; de rotszwaluw (Ptyonoprogne rupestris) en de roodstuitzwaluw (Cecropis daurica) komen alleen in het gebied rond de Middellandse Zee voor.^[2]

• 
  Boerenzwaluw (Hirundo rustica)
• 
  Huiszwaluw (Delichon urbicum)
• 
  Oeverzwaluwen (Riparia riparia)
• 
  Roodstuitzwaluw (Cecropis daurica)
• 
  Rotszwaluwen (Ptyonoprogne rupestris)
• 
  Een zwaluw drinkt tijdens het vliegen

Relatie met de mens

Volgens het bijgeloof brengen zwaluwen geluk. Daar waar een zwaluw zijn nest bouwt, zal voorspoed heersen en zal de bliksem niet inslaan.^[3] Het bleef lange tijd onduidelijk waar de zwaluwen overwinterden. Sommigen geloofden dat ze een winterslaap hielden op vijverbodems. Pas aan het begin van de twintigste eeuw werd dankzij ringonderzoek duidelijk dat de zwaluwen aan het einde van het broedseizoen richting de evenaar trekken.

Taxonomie

Amerikaanse klifzwaluw (Petrochelidon pyrrhonota)		Bruinborstpurperzwaluw (Progne tapera)

Zwaluwen behoren tot de onderorde van de eigenlijke zangvogels, de oscines en de superfamilie Sylvioidea een clade met diverse families van relatief kleine, insectenetende zangvogelsoorten.

Gierzwaluwen (familie Apodidae, orde Apodiformes) behoren niet tot deze familie en zelfs niet tot dezelfde orde. Zwaluwen en gierzwaluwen zijn een voorbeeld van convergente evolutie; beide groepen vogels hebben zich via verschillende evolutionaire ontwikkelingen aangepast aan het leven in de lucht en het vangen van vliegende insecten. Zwaluwen zitten vaak op gespannen draden, gierzwaluwen doen dit nooit.

Lijst van geslachten

• Geslacht Alopochelidon (1 soort: bruinkopzwaluw)
• Geslacht Atronanus (1 soort gabonzwaluw)
• Geslacht Atticora (3 soorten)
• Geslacht Cecropis (9 soorten waaronder de roodstuitzwaluw)
• Geslacht Cheramoeca (1 soort: witrugzwaluw)
• Geslacht Delichon (4 soorten huizwaluwen waaronder de gewone huiszwaluw)
• Geslacht Haplochelidon (genus opgeheven)
• Geslacht Hirundo (15 soorten waaronder de boerenzwaluw)
• Geslacht Neochelidon (genus opgeheven)
• Geslacht Neophedina (1 soort)
• Geslacht Notiochelidon (genus opgeheven)
• Geslacht Orochelidon (3 soorten)
• Geslacht Petrochelidon (10 soorten klif-, boomzwaluwen)
• Geslacht Phedina (1 soort)
• Geslacht Phedinopsis (1 soort)
• Geslacht Progne (9 soorten purperzwaluwen)
• Geslacht Psalidoprocne (5 soorten kamzwaluwen)
• Geslacht Pseudhirundo (1 soort: grijsstuitzwaluw)
• Geslacht Pseudochelidon (2 soorten)
• Geslacht Ptyonoprogne (4 soorten rotszwaluwen, waaronder gewone rotszwaluw)
• Geslacht Pygochelidon (2 soorten)
• Geslacht Riparia (5 soorten oeverzwaluwen waaronder de gewone oeverzwaluw)
• Geslacht Stelgidopteryx (2 soorten ruwvleugelzwaluwen)
• Geslacht Tachycineta (9 soorten)