Bakoniho rybník
 | |
| Państwo |
|
|---|---|
| Kraj | |
| Data budowy | 1737 |
| Pojemność całkowita | 0,1832 mln m³ |
| Wysokość lustra wody | 711 m n.p.m. |
| Powierzchnia | 0,012 km² |
| Funkcja | rekreacyjna, dawniej „tajch” |
Położenie na mapie kraju bańskobystrzyckiego  | |
Położenie na mapie Słowacji  | |
| 48,434540°N 18,851573°E/48,434540 18,851573 | |
Bakoniho rybník (też: Bakomi, Pakomi rybník, Tajch svätého Pachómia, Pachómiovo jazero) – jeden z historycznych, sztucznych zbiorników wodnych w rejonie Bańskiej Szczawnicy na Słowacji, zwanych z niemiecka tajchami (niem. der Teich – staw), gromadzących w przeszłości wodę do napędu urządzeń górniczych i hutniczych.
Położenie
Zbiornik leży na terenie miejscowości Štiavnické Bane, tuż powyżej i na zachód od Veľkiej Vindšachty, ok. 0,5 km od drogi wiodącej ze Štiavnickich Ban do Levic.
Należy do grupy tzw. piargskich tajchów, znajdujących się w rejonie Štiavnickich Bani, dawniej znanym jako Piarg. Zachowały się do dziś 4 tajchy: Tajšok, Bakoniho rybník, Vindšachtské jazero i Evičkino jazero[1].
Historia
Według prac geodezyjnych Samuela Mikovíniego nad istniejącą już Veľką Vindšachtą znajdowało się miejsce na akumulację wody spływającej z Veľkégo Richnavskégo jazera. Mikovíni uznał, że przestrzeń ta mogłaby być wykorzystana albo poprzez budowę nowego zbiornika, albo przez znaczne i przez to problematyczne podwyższenie wału zapory starszej Veľkiej Vindšachty. Wraz z budową Górnego Hodrušskiego Kanału Zbiorczego (słow. Horný Hodrušský zberný jarok) zwiększyła się również ilość wychwytywanej wody z dorzecza Hronu[1]. Ostatecznie powstał tajch Bakomi, który został zbudowany według projektu Tadeáša Brinna (ucznia Samuela Mikovíniego) z 1735 roku. Budowę ukończono w 1737 r. (niektórzy autorzy podają rok 1738 lub nawet 1740[2]), równocześnie z budową tajchów Richnavskich.
Już 50 lat po zakończeniu budowy trzeba było naprawiać tamę tajchu Bakomi. W tym czasie tajch oznaczano jako opuszczony, a stare drewniane rury systemu upustowego musiały być wymieniono na żeliwne. Tajch od początku miał problem ze szczelnością zapory i do dziś, z uwagi na przecieki, jest on tylko w połowie wypełniony wodą[1].
Obecnie zbiornik służy do celów rekreacyjnych, ale pozostaje nieco „w cieniu” tajchów Vindšachta i Evička. Wielu turystów, którzy odwiedzili region bańskoszczawnicki, nawet nie wie, że istnieje tajch Bakomi.
Charakterystyka
Zbiornik leży na wysokości 711 m n.p.m. Całkowita powierzchnia zbiornika wynosi 1,2 ha, a objętość 183 200 m3. Długość korony zapory wynosi 113 m, jaj maksymalna szerokość 13 m. Wysokość korony zapory ponad otaczający teren wynosi 16 m. Maksymalna głębokość zbiornika 14 m[2].
Poprzez Richňavské tajchy Bakomi zasilany jest z rozległego systemu kanałów zbiorczych (słow. jarkov) – Hodrušských, Kopanických, Vysockých i Dekýšskych, o łącznej długości ponad 20 km, z czego 1280 m stanowią podziemne wodne sztolnie. Odpływ wody następuje do Veľkiej Vindšachty[1]. W przeszłości miało połączenie podziemnym kanałem (wodną sztolnią) z nieistniejącym już zbiornikiem Malá (Dolná) Vindšachta[2].
