East of Eden (film)
9. 3. 1955 (1955-03-09)
Sjedinjene DržaveIstočno od raja (engl. East of Eden), američka je filmska drama iz 1955. godine redatelja Elije Kazana prema romanu Johna Steinbecka.
Radnja
U malom kalifornijskom gradiću prije Prvog svjetskog rata, buntovni i inhibirani mladić Cal Trask u sukobu je s ocem, religioznim farmerom Adamom, koji više voli starijeg sina Arona. Cal je ljubomoran i na bratovu sretnu vezu s djevojkom Abrom, u koju se i sam zaljubi jer samo ona razumije njegove frustracije. Iako Adam tvrdi da mu je majka Kate umrla, Cal odlazi u potragu za njom i nalazi je kako vodi obližnji bordel. Kad njegov otac izgubi većinu ušteđevine u jednom poslu, Cal od majke posudi 5000 dolara s namjerom da pomogne ocu. Po izbijanju rata zaradi na trgovini grahom. Otac, međutim, odbije pomoć te u svađi Cal otkrije kako zna za majčinu sudbinu.
Glumačka postava
- James Dean (Cal)
- Raymond Massey (Adam)
- Julie Harris (Abra)
- Jo Van Fleet (Kate)
- Richard Davalos (Aron)
- Burl Ives (Sam)
- Albert Dekker (Will)
- Lois Smith (Ann)
Kritike
Iako je prigušio biblijske aluzije iz Steinbeckova predloška u korist konkretnije analize frustracija i otuđenosti u američkoj provincijskoj obitelji, Kazan je u svojemu prvom ostvarenju u boji i širokom platnu (cinemascope), zahvaljujući ponajprije efektnoj fotografiji Teda D. McCorda, uspio dočarati Steinbeckov zanos vitalnom snagom prirode (oslikane uglavnom mekim pastelnim bojama) koja nadvladava represivnu puritansku atmosferu kućnih interijera u kojima se odvijaju dramatični sukobi iskazani uglavnom dinamičnim izmjenama kutova snimanja, krupnim planovima i iskrivljavanjima perspektive. Razlažući, dotad najintenzivnije, analizu protagonistovih inhibicija kroz psihoanalitičke sheme, Kazan je angažirao Jamesa Deana, koji je u svojoj prvoj glavnoj ulozi, stilom zasnovanim na grčevitim gestama, postao paradigmatičnim tumačem tzv. buntovnika bez razloga i ikonom prigušenih neuroza mlađih naraštaja onodobne Amerike.
Nagrade i nominacije
Oscar
Film Istočno od raja nominiran je 1956. godine u četiri kategorije za filmsku nagradu Oscar, a osvojio je jednu:
- Oscarom za najbolju sporednu glumicu nagrađena je Jo Van Fleet
U kategorijama
- Oscar za najboljeg glavnog glumca nominiran je James Dean
- Oscar za najboljeg redatelja nominiran je Elia Kazan
- Oscar za najbolji adaptirani scenarij nominiran je Paul Osborn
Izvori
- B. Kragić, Filmski leksikon, LZMK (preuzeto 29. ožujka 2013.) Arhivirano 2016-03-05 na Wayback Machine-u
- ↑ 'The Top Box-Office Hits of 1955', Variety Weekly, January 25, 1956.
Vanjske poveznice
 | U Wikimedijinoj ostavi ima još materijala vezanih za: East of Eden (film) |
- East of Eden u katalogu Američkog filmskog instituta
- East of Eden na sajtu IMDb
- East of Eden na AllMovie-u (en)
- East of Eden na filmskoj bazi podataka TCM
- East of Eden resource guide by Automation Librarian Terry Ballard
- East of Eden film trailer na YouTube
- p
- r
- u
- A Place in the Sun – George Stevens (1951)
- The Greatest Show on Earth – Cecil B. DeMille (1952)
- On the Waterfront – Sam Spiegel (1954)
- East of Eden – Elia Kazan (1955)
- Around the World in 80 Days – Michael Todd (1956)
- The Bridge on the River Kwai – Sam Spiegel (1957)
- The Defiant Ones – Stanley Kramer (1958)
- Ben-Hur – Sam Zimbalist (1959)
- Spartacus – Edward Lewis (1960)
- The Guns of Navarone – Carl Foreman (1961)
- Lawrence of Arabia – Sam Spiegel (1962)
- The Cardinal – Otto Preminger (1963)
- Becket – Hal B. Wallis (1964)
- Doctor Zhivago – Carlo Ponti (1965)
- A Man for All Seasons – Fred Zinnemann (1966)
- In the Heat of the Night – Walter Mirisch (1967)
- The Lion in Winter – Martin Poll (1968)
- Anne of the Thousand Days – Hal B. Wallis (1969)
- Love Story – Howard G. Minsky (1970)
- The French Connection – Philip D'Antoni (1971)
- The Godfather – Albert S. Ruddy (1972)
- The Exorcist – William Peter Blatty (1973)
- Chinatown – Robert Evans (1974)
- One Flew Over the Cuckoo's Nest – Michael Douglas (1975)
- Rocky – Robert Chartoff i Irwin Winkler (1976)
- The Turning Point – Arthur Laurents (1977)
- Midnight Express – Alan Marshall (1978)
- Kramer vs. Kramer – Stanley R. Jaffe (1979)
- Ordinary People – Ronald L. Schwary (1980)
- On Golden Pond (1981)
- E.T. the Extra-Terrestrial (1982)
- Terms of Endearment (1983)
- Amadeus (1984)
- Out of Africa (1985)
- Platoon (1986)
- The Last Emperor (1987)
- Rain Man (1988)
- Born on the Fourth of July (1989)
- Dances with Wolves (1990)
- Bugsy (1991)
- Scent of a Woman (1992)
- Schindler's List (1993)
- Forrest Gump (1994)
- Sense and Sensibility (1995)
- The English Patient (1996)
- Titanic (1997)
- Saving Private Ryan (1998)
- American Beauty (1999)
- Gladiator (2000)
- A Beautiful Mind (2001)
- The Hours (2002)
- The Lord of the Rings: The Return of the King (2003)
- The Aviator (2004)
- Brokeback Mountain (2005)
- Babel (2006)
- Atonement (2007)
- Slumdog Millionaire (2008)
- Avatar (2009)
- The Social Network (2010)
- The Descendants (2011)
- Argo (2012)
- 12 Years a Slave (2013)
- Boyhood (2014)
- The Revenant (2015)
- The Social Network (2010)
- The Descendants (2011)
- Argo (2012)
- 12 Years a Slave (2013)
- Boyhood (2014)
- The Revenant (2015)
- Moonlight (2016)
- Three Billboards Outside Ebbing, Missouri (2017)
- Bohemian Rhapsody (2018)
