Golemo Selo

Golemo Selo
Osnovni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Pčinjski
Grad	Vranje
Gradska opština	Vranje
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	1051
Geografija
Koordinate	42°42′33″N 21°51′12″E / 42.709166°N 21.853333°E / 42.709166; 21.853333
Nadmorska visina	588 m
Golemo Selo Golemo Selo (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	17507
Pozivni broj	017
Registarska oznaka	VR

Koordinate: 42° 42′ 33" SGŠ, 21° 51′ 12" IGD Golemo Selo je naselje u Poljanici, grad Vranje, Pčinjski okrug. Prema popisu iz 2002. imalo je 1051 stanovnika, a prema popisu iz 1991. imalo je 1116 stanovnika). Najveće je selo u Poljanici, kako po prostranstvu tako i po broju stanovnika, pa je po tome i dobilo i ime.

Geografija

Golemo Selo je udaljeno 27 kilometara od Vranja, a 43 od Leskovca. Zauzima krajnji, severni deo Poljaničke kotline, s obe strane reke Veternice. Za razliku od susednih sela, u Golemom Selu su jasno određene mahale koje su omeđene potocima i kosama. Pored Veternice je mahala Reka ili Rekari, koja nalikuje na naselja ušorenog tipa, poput varošica. Na levoj obali Veternice su mahale Baljkovac, Bajindol, Livađe, Dojinci i Goli Mlaz, a na desnoj Toplik, Varožeg, Berivojštica i Dubje.

Život

Golemo Selo bilo je sedište istoimene opštine u periodu od 1945. do 1965. godine, a sada je sedište mesne zajednice za ovo selo i sela Dupeljevo, Lalince, Mijakovce, Mijovce, Ostra Glava, Studena i Tumba. Osnovna (četvorogodišnja) škola u Golemom Selu postojala je između dva svetska rata, a postoji i sada. Tu su otvoreni prvi pogoni vranjskih privrednih preduzeća. Najpre pogon Fabrike obuće Koštana koji je ubrzo prestao sa radom, zatim pogon Pamučnog kombinata Vranje u zgradi nekadašnjeg Zadružnog doma, a od sedamdesetih godina prošlog veka taj pogon je u novoizgrađenom funkcionalnom objektu kao deo fabrike Jumko. Šezdesetih godina prošlog veka u selu je radila ambulanta sa porodilištem, koja je opsluživala stanovnike svih sela Poljanice. U selu je najveća crkva poljaničke oblasti posvećena Svetom Velikomučeniku Prokopiju, koja jedina u Poljanici ima sveštenika. Seoska slava je Spasovdan.

Demografija

U naselju Golemo Selo živi 820 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 42,2 godina (40,0 kod muškaraca i 44,4 kod žena). U naselju ima 326 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,22.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine). U naselju (mahali) Grnčarica ima oko 50 porodica Roma. U poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija

Godina	Stanovnika




1948.	1738	^[1]
1953.	1772
1961.	1691
1971.	1451
1981.	1232
1991.	1116	1085
2002.	1092	1051

Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi	1048	99.71%
Rumuni	1	0.09%
Makedonci	1	0.09%
nepoznato	1	0.09%

Stanovništvo prema polu i starosti ^[2]


	m	ž
?	0	2
80+	10	10
75-79	16	43
70-74	45	49
65-69	38	61
60-64	25	41
55-59	16	17
50-54	25	26
45-49	35	23
40-44	36	28
35-39	52	33
30-34	31	29
25-29	30	26
20-24	28	27
15-19	26	24
10-14	34	33
5-9	38	41
0-4	29	24
prosek	40.0	44.4

Domaćinstva

**Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	303	309	323	348	317	323	326

**Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosečan broj članova
Broj domaćinstava	61	92	37	53	40	25	16	1	-	1	3.22

Domaćinstva

**Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	413	93	290	27	3	-	439

**Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosečan broj članova
Broj domaćinstava	47	293	91	8	-

Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija	Proizvodnja i snabdevanje...	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	238	93	-	-	82	-	17	19	-	5
Ženski	163	49	-	-	104	-	-	2	1	-
Oba	401	142	-	-	186	-	17	21	1	5
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	-	-	1	5	2	13	-	-	1
Ženski	-	-	-	2	4	1	-	-	-
Oba	-	-	1	7	6	14	-	-	1

Reference

↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7

Literatura

Rista T. Nikolić, Poljanica i Klisura, izdanje 1905. godine, strana 142.(Srpski etnografski zbornik, Beograd, knjiga IV, Srpska kraljevska akademija).