Kiribati
Za ostale upotrebe, v. Kiribati (razvrstavanje).
| Republika Kiribati Kiribati | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
| Geslo: Te Mauri, Te Raoi ao Te Tabomoa Health, Peace and Prosperity (srpskohrvatski: Zdravlje, mir i prosperitet) | ||||||
| Državna himna: "Teirake Kaini Kiribati" | ||||||
 | ||||||
| Glavni grad i najveći grad | Tarawa 1°28′0″N, 173°2′0″E | |||||
| Službeni jezici | engleski, gilbertski | |||||
| Demonim | I-Kiribati | |||||
| Vlada | Republika | |||||
| - | Predsjednik | Anote Tong | ||||
| Nezavisnost | ||||||
| - | od Ujedinjenog Kraljevstva | 12. jul 1979. | ||||
| Površina | ||||||
| - | Ukupno | 726 km2 (186..) | ||||
| Stanovništvo | ||||||
| - | Procjena za 2009 | 98.000[1] (197th.) | ||||
| - | Popis iz 2005 | 92.533 | ||||
| - | Gustoća | 135/km2 (73rd.) | ||||
| BDP (PPP) | procjena za 2008 | |||||
| - | Ukupno | 609 mil. $[2] | ||||
| - | Per capita | 6.122 $[2] | ||||
| BDP (nominalni) | procjena za | |||||
| - | Ukupno | 137 mil. $[2] | ||||
| - | Per capita | 1.372 $[2] | ||||
| HDI | .515 nizak • nerangiran. | |||||
| Valuta | Kiribatski dolar Australijski dolar (AUD) | |||||
| Vremenska zona | (UTC+12, +13, +14) | |||||
| Pozivni broj | 686 | |||||
| Web domena | .ki | |||||
Republika Kiribati (engl. Republic of Kiribati) je ostrvska država smeštena u centralnom delu Tihog okeana. Kiribatska 33 atola se prostiru na preko 1.351.000 kvadratnih kilometara u predelu oko ekvatora. Pripada zemljama Komonvelta. Nalazi se oko 4.000 km jugozapadno od Havaja. Pripada grupi ostrva Tihog okeana koja se nazivaju Mikronezija. 33 ostrva od kojih su sastavljeni Kiribati su podeljena u tri grupe: Gilbert ostrva, Feniks ostrva i Lajn ostrva. Sva su atoli, osim Banaba ostrva u Gilbert grupi. Ukupno ih je 21 naseljeno. Najveći dio stanovništva nalazi se na Gilbert ostrvima. Jedino jedno od Feniks i tri od Lajn ostrva su stalno naseljeni. Glavni grad Kiribata je Bairiki koji je smešten u Južnoj Taravi. U njemu se nalazi administrativni centar.
Istorija
- Glavni članak: Historija Kiribatija
Između 1892. i 1900. Britanska vlada je napravila od Gilbert ostrva njihov protektorat. Godine 1916. ostrva su ustupila svoj nominalni suverenitet i postala deo kolonije Ostrva Gilbert i Elis. Feniks i Lajn ostrva konačno su se pridružila koloniji, i Elis ostrva (danas Tuvalu) otcepila. Godine 1979. kolonija je postala nezavisna republika Kiribati.
Zemljište i živi svet na njemu
Kiribati imaju ukupnu kopnenu površinu od 811 km². Sva ostrva se protežu oko 3.900 km od istoka do zapada. Od severa ka jugu se protežu oko 2.100 km, opkoračujući ekvator. Kiritimati (još se zovu Božićno ostrvo), jedno od Lajn ostrva, zauzima 609 km² i to je atol koji ima najveću kopnenu površinu na svetu. Ekskluzivna ekonomična zona (površina okeana u kojoj upravlja ribarstvom i drugim pravima) pokriva više od 3.000.000 km².
Peščano tlo Kiribata ograničava biljni svet. Glavne biljne vrste uključuju kokosov orah, zavrnuti bor (Pandanus) i strelast koren. Kiša skupljena u razvodnim sistemima je glavni izvor neslane vode. Pomorski život uspeva u vodama koje okružuju Kiribate. Ostrva su stanište brojnim vrstama insekata. Drugi životinjski život sadrži uglavnom vrste poznate ljudima koji tu žive.
Kiribati imaju toplu, vlažnu klimu, s prosečnom temperaturom većom od 20C°. Godišnja visina padavina , koje uglavnom padaju između Oktobra i Marta, varira od oko 3.050 mm u severnim ostrvima do trećinu manje na južnim ostrvima. Južna ostrva doživljavaju učestale suše. Kiribati se nalaze izvan područja ciklona, i silovite oluje su retke.
Sa izuzetkom Banabe, podignuta koralna ostrva sa maksimalnom visinom od 81 m , ostrva Kiribata su nisko položeni atoli koji se retko dižu preko 4 m iznad nivoa mora. Ovi atoli će biti posebno osetljivi na poplave, pa čak i potope ako se nivo mora podigne. Zbog ovog razloga, Kiribati i druge nacije koje se nalaze na Južnom Pacifiku su izrazile zabrinutost oko pitanja globalnog zagrevanja, koje bi moglo izazvati podizanje morskog nivoa.
Kiribati su gotovo potpuno okruženi koralnim grebenima, važnom turističkom i ribarskom resursu. Pomorsko ribarstvo se značajno povećalo od 1980, međutim, grebeni su oštećeni ribarenjem. Pristup zdravoj vodi i higijena je dobra u gradskim područjima, gde stanuje oko jedna trećina stanovništva. Suše su trajan problem.
Stanovništvo Kiribata
- Vidi takođe: Etničke grupe Kiribatija
Populacija Kiribata je procenjena na 103.092 stanovnika u julu 2005, dajući državi gustinu naseljenosti od 127,1 stanovnika po km². Većina stanovništva Mikronezijskog porekla još poznatog kao I-Kiribati. Takođe, postoje veoma manjine Polinežana i naroda koji nisu poreklom sa Pacifika. Službeni jezik je engleski. Mnogo stanovnika govori još i maternjim domorodačkim jezikom koji se naziva gilbertanski. Hrišćanstvo preovlađuje u Kiribatima: oko pola stanovništva su rimokatolici i oko 40 procenata protestanti. Postoje male grupe subotara, bahaja i mormona.
Gradovi
Izvori
- ↑ Department of Economic and Social Affairs Population Division (2009). "[http://www.un.org/esa/population/publications/wpp2008/wpp2008_text_tables.pdf World Population Prospects, Table A.1]" (.PDF). 2008 revision. United Nations. pristup na dan 12. 03. 2009..
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 [http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/02/weodata/weorept.aspx?sy=2006&ey=2009&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=826&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=105&pr.y=9 „Kiribati”]. International Monetary Fund. Pristupljeno 01. 10. 2009.
Kiribati na Wikimedijinoj ostavi
- p
- r
- u
Afrika • Azija • Evropa • Južna Amerika • Sjeverna Amerika
Australija • 
Cookovi Otoci1 • 
Fidži • 
Istočni Timor2 • 
Kiribati • 
Maršalovi Otoci • 
Mikronezija • 
Nauru • 
Niue1 • 
Novi Zeland • 
Palau • 
Papua Nova Gvineja • 
Samoa • 
Solomonski Otoci • 
Tonga • 
Tuvalu • 
Vanuatu
samostalnih država
 otoci Ogasawara | |
 Američka Samoa •  otok Baker •  Guam • otok Howland • otok Jarvis • atol Johnston • greben Kingman • atol Midway •  Sjeverni Marijanski otoci • otok Wake | |
1 Države u slobodnoj vezi s Novim Zelandom. • 2 Često se ubraja pod Aziju.
