Lira (zviježđe)

Za ostale upotrebe, v. Lira (razvrstavanje).

Lira (lat.:Lyra)
klikni za veću sliku
Kratica	Lyr
Genitiv	Lyrae
Simbolizira:	Lira, žičano glazbalo
Rektascenzija	19 h
Deklinacija	40°
Površina	286 sq. deg. (rang: 52.)
Broj zvijezda sjajnijih od m = 3	1
Najsjanija zvijezda	Vega (α Lyrae) (Priv. mag. 0.03)
Meteorski pljuskovi	Liridi Lipanjski Liridi Alpha Liridi
Susjedna zviježđa	Zmaj Herkul Lisica Labud
Vidljivo u rasponu zemljopisnih širina: +90° i −40° U najboljem položaju za promatranje u 21h je u mjesecu kolovozu.
vidi i Kategorija:Lira (zviježđe)

Lira (lat. Lyre) jedno je od 88 modernih i 48 originalnih Ptolemejevih zviježđa. Manja konstelacija s jednom od najsjajnijih zvijezda na nebu, Vegom. Lira je nazvana po žičanom instrumentu iz antike koji se i danas još koristi u nekim dijelovima Grčke.

Prema grčkoj mitologiji, bog Hermes napravio je liru od oklopa velike kornjače. Hermes je kasnije liru ukrasio životinjskom kožom i antilopinim rogovima. Lira je bila povezana s Apolonovim vrlinama umjerenosti i staloženosti, suprotno Dionizijevim koje su predstavljale ekstazu i slavlje.

Lira pripada sjevernoj nebeskoj hemisferi. Susjedna zviježđa su Zmaj, Herkul, Lisica i Labud.

Svojstva

Najsjajnije zvijezde u Liri su:

• α Lyr Vega: s prividnom magnitudom od + 0.03, Vega je druga najsjajnija zvijezda na sjevernom noćnom nebu, Samo je Arktur neznatno sjajniji, i peta najsjajnija zvijezda. Spektralna klasa zvijezde je A0 V i nalazi se na udaljenosti od 25.3 ly.
• β Lyr (Šeliak): tip pomračinskih dvojnih zvijezda nazvano je prema ovoj zvijezdi - zvijezde Beta-Lyrae. Sheliak ima promjenivi prividni sjaj od + 3.45 magnituda i spektralnu klasu B8 II.
• γ Lyr (Sulafat): je višestruka zvijezda s prividnim sjajem od + 3.24 magnitude i spektralne klase B9 III
• δ Lyr: je dvojna zvijezda koja se sastoji od plavo-bijele zvijezde s prividnim sjajem + 6 magnituda i crvenog diva koji mijenja sjaj od + 4 do + 5 magnitude.
• ε Lyr: je poznata četverosturka zvijezda koja se sastoji od dva para dvostrukih zvijezda. Zbog ove karakteristike poznata je i pod imenom "Double-Double".
• ζ Lyr: dvojna zvijezda koju je moguće razdvojiti dvogledom.
• RR Lyr: je prototip zvijezde po kojoj je nazvana klasa promjenjivih zvijezda RR-Lyare.

Objekti dubokog svemira

U Liri se nalazi nekolicina sjajnijih i amaterima dostupnijih objekata. Među njima je M56, relativno rijedak kuglasti skup promjera od 85 ly i udaljen 32,900 ly. Prividni sjaj M56 je + 8.3 magnitude. M57 je veoma poznata i popularna planetarna maglica. Poznata je i pod imenom Maglica prsten zbog svog specifičnog izgleda. Prividni sjaj M57 je + 8.8 magnituda. Udaljenost maglice je oko 2,300 ly a starost između 6,000 i 8,000 godina. Kuiper 90 je obližnji crveni patuljak udaljen 26 ly i prividnog sjaja od + 11.26 magnituda.

Eksterni linkovi

Lira (zviježđe) na Wikimedijinoj ostavi