Performans

Performans (eng. predstava, predstavljanje, izvedba) je jedna forma akcione umetnosti nastala šezdesetih godina 20. veka, kao posljedica povezivanja bodi arta, hepeninga, određenih shvatanja pozorišta i rituala primitivnih civilizacija.

Performans se u umetnosti najčešće odnosi na događaj u kojem jedna grupa ljudi (performer ili performeri) izvode, tj. ponašaju se na određeni način za drugu grupu ljudi — publiku. Ponekad je granica između performera i publike vrlo mutna, pa se može reći da je i publika sa svojim reakcijama sastavni dio performansa.

Performans se postavlja protiv predstave o umetnosti koja je prodajni, trajni objekat i podvlači prolaznost umetničkog dela i kritikuje razdvojenost umetničkog dela od umetnika. U središtu pažnje nisu uloge kao u pozorištu ili slike i objekti kao u likovnoj umetnosti već akcije, pokreti i procesi. Performans umetnici ne daju ništa drugo osim sebe samog.

Izraz performans

Pojam performansa nije egzaktno određen i definisan, tu se može raditi o umetnosti tela, bodi artu, fluksusu i mnogi umetnici kao na primer bečki umetnici akcije ili novi dadaisti opisuju svoje aktivnosti kao žive umetnosti, akcione umetnosti ili interpretacije.

Istorija i koreni

Performans ima elemente pozorišta, plesa, pantomime, muzike ili cirkusa. Tako dolaze do izražaja osnovni elementi u igri; vreme, prostor, telo umetnika, dramaturgija. Performans je često opisivan pomoću fotografije, filma ili videa.

Razvija se zajedno sa hepeningom i prethodila mu je avangardna umetnost 20. veka kao futurizam, dadaizam a i ritual je izvor performansa.

Pioniri performansa

Važni umetnici performansa prve generacije su;

Marina Abramović,
Alen Kaprov ("Allan Kaprow") koji je uveo pojam hepeninga,
Iv Klajn ("Yves Klein"),
Pijero Mančoni ("Piero Manzoni"),
Vito Akonsi ("Vito Acconci"),
Timm Ulrihs ("Timm Ulrichs"),
Herman Nič("Hermann Nitsch"),
Jozef Bojs ("Joseph Beuys"). koji su počev od 1968. godine stvarali često političku manifestaciju kao performans

Nova generacija performans umetnika:

Franko B ("Franko B"),
Ron Eti ("Ron Athey"),
Kira O Rajli ("Kira O'Reilly"),
Gabrijel Savić Ra,
Džuniper Perlis ("Juniper Perlis"),
Oliver Frost ("Oliver Frost"),
Orit Ašeri ("Oreet Ashery"),
Stal Stensli ("Stahl Stenslie"),
Damali Ajo ("damali ayo"),
Edna Floreta ("Edna Floretta")

Povezano

Umetnost akcije
Fluksus
Hepening
Bečka umetnost akcije
Bodi art
Marina Abramović

Literatura

H,W. Janson, Istorija umetnosti, Beograd 1962.
Đina Piskel, Opšta istorija umetnosti, Beograd 1972.
Markus Steigman/ René Zey- Lexikon der Modernen Kunst Tehniken und Stile Hamburg 2002.
(de) de:Performance (Kunst) članak iz nemačke Vikipedije

Spoljašnje veze

Performans na Wikimedijinoj ostavi

LIVE Performance Art Biennale
the-artists.org Arhivirano 2007-03-13 na Wayback Machine-u, performance artists and art.
[1] Arhivirano 2015-04-02 na Wayback Machine-u, ImproperEtiquette.com
Momentum Arhivirano 2008-11-20 na Wayback Machine-u, platform for Performance Art, Brussels.
Art, Lies and Videotape: Exposing Performance at the Tate
[2], Body art performance Switzerland.
[3] Cristopher Cichocki "Hidden Message" 2007 performance in Los Angeles
protoPLAY Arhivirano 2007-11-28 na Wayback Machine-u Artists, Performances. Active Collective - England.
Live Art Developement Agency - London, UK
Live Art Archives at the University of Bristol Theatre Collection Arhivirano 2007-08-23 na Wayback Machine-u
Thomas Dreher: Intermedia Art: Performance Art
Chelsea Theatre: dedicated performance art venue - London, UK
e-misférica Performance and Politics in the Americas is a peer-reviewed, biannual publication.
MOVEO PROJECT - International corporeal mime school in Barcelona.^{[mrtav link]}
Performance Art from Futurism to the Present by Roselee Goldberg
Performata: The Performance Space of the Indian Performance Artist Sushil Kumar^{[mrtav link]}
INFR'ACTION - Festival International d'Art Performance Arhivirano 2009-03-14 na Wayback Machine-u
LONG'ACTION - rencontres franco-chinoises d'art performance Arhivirano 2014-12-17 na Wayback Machine-u
Live Action Gothenburg - international performance art festival