Çakıl taşı

Karadeniz kıyısındaki Yalıköy'den çakıllı plaj görüntüsü
Datça'ya yakın; bakir bir deniz kıyısında bir dizi renkli çakıl taşı

Çakıl taşı ya da çakıl deniz kıyılarında ve derelerde suyun aşındırması sonucu sivrilikleri kaybolmuş, yuvarlak biçimindeki ufak bir taş türüdür.

Bahçe yollarında ve beton işlerde kullanılır. Çakıllar akarsuların boylarında, deniz ve göl kıyılarında birikmiş irili ufaklı taş parçacıklarıdır. Çakıl irilik derecesine göre 2–70 mm çapı olarak göz önüne alınır. Çapı 2 mm 'den büyük olan taş parçalarına çakıl denir. Çakılların büyüklerine moloz, küçüklerine ise fiski adı verilir. Genellikle akarsu boylarındaki çakıllar yuvarlak olur. Nedeni ise sürekli olarak akarsu boyunca yuvarlanmalarıdır. Deniz kenarlarındaki çakıllar ise yassı olurlar. Bunun nedeni dalgalar tarafından aşındırılmasıdır.

Çakıl ve kumların basınçla ve doğal çimentolaşma ile birleşmesi ve zamanla sertleşmesi sonucu Konglomera oluşur. Özelikle akarsu yatağında dikey yönde çakıl taşlarının boyutunun değişimi, geçmiş zamanlardaki iklim hakkında bilgi verir. İri taşların olduğu katman yağışın ve akarsuyun debisinin fazla olduğu zaman dilimini temsil eder. İnce çakıl ve kum boyutlu malzeme yağış ve debinin azaldığı zamanları ifade eder.[1]

Konum

Çakıl taşları iki yerde bulunur çeşitli okyanuslar ve denizlerin plajlarında ve eski denizlerin toprağı kapladığı iç kısımlarda. Sonra denizler çekildiğinde karalar kayalarla çevrili hale gelir. Göller de ve göletlerde de bulunabilirler. Çakıllar nehirde de oluşabilir.

İnsan kullanımı

Plaj çakılları ve nehir çakılları hem açık hem de kapalı alanlar da çeşitli amaçlar için kullanılır. Renk ve boyuta göre sıralanabilirler ve ayrıca garaj yollarını havuzların çevresinde bitki kaplarının çevresi ve için de verandalar da ve güverteler de kullanılır.

Dünya dışı olaylar

Marsta çakıllı konglomera kaya levhaları bulundu. Bu bilim insanları tarafından eski bir dere yatağında oluşmuş olarak yorumlandı. Nasa'nın Mars gezegeni merakı tarafından keşfedilen çakıllar, kum parçacıklarının boyutundan golf toplarının boyutuna kadar değişmektedir. Analizler çakıl taşlarının yürüme hızından akan ve ayak bileğinden kalçaya kadar uzanan bir dere tarafından biriktiğini göstermiştir.

Kaynakça

  1. ^ BOZCU, Yard. Doç. Dr. Mustafa. "Sınıflanma (Boylanma ve Derecelenme)". SEDİMANTOLOJİ. members.comu.edu.tr. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2015. 
  • g
  • t
  • d
Yerşekilleri
Acısu bataklık · Ada · Adacık (Küçük ada) · Avülsiyon · Ayre · Bağlıada · Bariyer ada · Berzah · Boğaz · Havan · Burun · Buhta · Burun · Büyük delta · Delta ağzı · Deniz dibi · Denizaltı kanyonu · Denizel taraça · Dik kıyı · Doğal kemer · Düz sahil · Falez · Firth · Fiyertli kıyı · Fiyortlu kıyı · Geçit · Gelgitada · Gelgit arası sulak alan · Gelgit bataklık · Gelgit düzlüğü · Gelgit havuzu · Geo  · Liman · Giriş · Gölet · Haliç · Kademeli azalan delta  · Kademeli kıyı · Kafakara · Kanal · Kaya balyaları · Kayalık sahil · Kıyı · Kıyı şelalesi · Kıyı terası · Kıta sahanlığı · Koy · Koyağzı · Körfez · Kum kıyı · Kumul · Küçük boğaz · Küçük koy · Nehir deltası · Lagün · Machair ovası · Mercanada · Mercan resifi · Okyanus körfezi · Ova kıyı · Resif · Ria kıyı · Sahil · Sığlık · Takımada · Tatlısu bataklık · Tombolo · Tuzlusu bataklık · Uçurum · Uçurum kumulu · Yarımada
Coastal and oceanic landforms

Dois Irmãos - Fernando de Noronha
Plajlar
Cep plajı · Çakıl plajı · Fırtına plajı · Kıyı çizgisi · Kıyı morfodinamikleri · Plaj oluşumu · Plaj gelişimi · Plaj sırtı · Plaj dilimi · Yalıtaşı · Yıkama marjı · Yükselmiş kıyı
Süreçler
Akım · Belirmiş kıyı şeridi · Besleyici kayalık · Burun ve koylar · Büyük ölçekli kıyısal davranış · Cuspate foreland · Çalkantı · Çeken akıntı · Dalgalanma kanalı · Dalga kesme platformu · Dalga sığlaşması · Dalga yalama zonu · Dalmaçya kıyı tipi · Deniz köpüğü · Deniz mağarası · Enkaz bölgesi · Fetch · Hava deliği · Kıyı biyomorfolojisi · Kıyı boyu sürüklenme · Kıyı erozyonu · Kıyı ilerlemesi · Kıyı gerilemesi · Rip akıntısı · Kıyı ihlali · Kıyı oku · Rüzgar dalgası · Sığlık · Sörf bölgesi · Sörf sonu · Submergent coastline · Uyumlu kıyı şeridi · Uyumsuz kıyı şeridi · Volkanik yay · Yırtık akım
Yönetim
Entegre kıyı alanları yönetimi · Katılım · Kıyı yönetimi · Su baskını
İlgili
Alüvyon · Balçık · Fiziksel oşinografi · Gelgit bölgesi · Gemi bölmesi hattı · Kıyı bölgesi · Kıyı mühendisliği · Sahil şeridi uzunluğu · Tanecik · Tane boyu (Aşınmış kaya parçası · Çakıl taşı · Kil · Kum · Silt · Yuvarlak kaya parçası) · Tatlı su etkisi · Fiziksel oseonografya · Nehirler, göller, akarsular ve kaynaklar · Akarsu morfolojisi · Dünya'nın yeryüzü şekilleri · Dünya'daki okyanuslar ve denizler · Coğrafya dalları ·
 · Kategori Kategori · Commons sayfası Commons
Taslak simgesiMalzeme ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.