4 Eylül

4 Eylül günü gerçekleşen en önemli olayları Tarihte Bugün sayfalarına ekleyebilir ve anasayfada görüntülenmelerini sağlayabilirsiniz.

4 Eylül, Miladi takvime göre yılın 247. (artık yıllarda 248.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 118 gün vardır.

Olaylar

• 476 - Batı Roma İmparatorluğu'nun son Hükümdarı Romulus Augustus, kendisini İtalya Kralı olarak ilân eden Germen şefi Odoacer tarafından tahttan indirilince, Batı Roma İmparatorluğu sona erdi.
• 1521 - İlyaki Kuşatması: Kara Mahmut Reis tarafından gerçekleştirilen kuşatma sonucunda İlyaki adası fethedildi.
• 1781 - Los Angeles, İspanyollar tarafından bölgeye yerleştirilen insanlarca kuruldu.
• 1870 - Fransa'da, III. Cumhuriyet ilan edildi.
• 1885 - Self-servis, ilk defa New York'ta uygulanmaya başlandı.
• 1886 - Yaklaşık 30 yıl süren savaşlardan sonra, Apaçi lideri Geronimo, Arizona'da teslim oldu.
• 1888 - George Eastman, Kodak adını ticarileştirdi ve makaralı film kullanan kamerasının patentini aldı.
• 1919 - Gazi Mustafa Kemal, Sivas Kongresi'ni açtı.
• 1922 - Türk Kurtuluş Savaşı: Türk Ordusu, Yunan İşgali altındaki Sarıgöl, Buldan ve Bigadiç'i geri aldı.
• 1932 - Dünya Barış Konferansı Viyana'da toplandı.
• 1935 - İstanbul telefon şirketi, Hükûmet adına işletilmeye başlandı.
• 1936 - Birleşik Krallık Hükümdarı VIII. Edward, İstanbul'da Atatürk'ü ziyaret etti.
• 1939 - Tüm gıda maddelerine ihraç yasağı kondu.
• 1941 - II. Dünya Savaşı: İlk kez bir ABD gemisi, bir Alman denizaltısının hücumuna uğradı. Geminin adı USS Greer'di.
• 1944 - Adolf Hitler, Doğu Prusya'daki Rastenburg yakınlarındaki karargahında Japon büyükelçisi Hiroshi Oshima'yı karşıladı.^[1]
• 1944 - II. Dünya Savaşı: Müttefikler, Brüksel ve Anvers'i ele geçirdi.
• 1950 - Türkiye'de Hasbi Tembeler olarak bilinen Beetle Bailey çizgi dizisi ilk kez çizgi bant olarak yayımlandı.
• 1956 - Depolama aygıtı olarak manyetik disk kullanan ilk ticari bilgisayar olan "IBM RAMAC 305" tanıtıldı.
• 1957 - Afroamerikan sivil haklar hareketi: -Little Rock Krizi- Arkansas Valisi, siyahi öğrencilerin Merkez Lisesi'ne kayıt yaptırmalarına engel olabilmek için Ulusal Muhafızlar'ı göreve çağırdı.
• 1963 - İsviçre Hava Yolları'na ait bir yolcu uçağı, İsviçre'nin Dürrenäsch şehri yakınlarında düştü; 80 kişi öldü.
• 1964 - Endonezya Hükûmeti, Beatles tarzı saç kesimini yasakladı.
• 1970 - Erdal İnönü, Ortadoğu Teknik Üniversitesi Rektörü oldu.
• 1970 - Şili'de, sosyalist lider Salvador Allende Başkan seçildi.
• 1971 - Alaska Hava Yolları'na ait Boeing 727 tipi bir yolcu uçağı, Juneau, Alaska yakınlarında düştü: 111 kişi öldü.
• 1972 - 1972 Yaz Olimpiyatları: Mark Spitz, yüzmede 7. altın madalyasını aldı, böylelikle tek bir Olimpiyat Oyunları'nda, 7 madalya birden alan ilk sporcu olarak rekor kırdı.
• 1975 - Bülent Ecevit'in seçim otobüsü, Elazığ'da taşlandı; 50 yaralı, 57 gözaltı.
• 1981 - Millî Güvenlik Konseyi, gözaltı süresinin 90 günden 45 güne inmesini onayladı.
• 1988 - Bangladeş'te sel: 300 kişi öldü, 20 milyon insan evsiz kaldı.
• 1989 - Türkiye'nin ilk spor gazetesi Fotospor, yayın hayatına başladı.
• 1990 - İslam Eleştirmeni, Araştırmacı Yazar Turan Dursun öldürüldü.
• 1991 - Halkın Emek Partisi (HEP), Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) ile anlaşarak seçimlerde iş birliği kararı aldı.
• 1993 - Demokrasi Partisi (DEP) Milletvekili Mehmet Sincar, Batman'da öldürüldü.
• 1996 - Abdi İpekçi cinayetinin sanıklarından Oral Çelik, İsviçre tarafından Türkiye'ye iade edildi. Çelik, 16 Eylül'de 17 yıl aradan sonra çıkarıldığı Mahkemece tutuklandı.
• 1996 - Kolombiya Devrimci Silahlı Kuvvetleri (FARC) örgütü militanları, Kolombiya'nın Guaviare bölgesindeki askerî bir kampa saldırdı, üç hafta süren çatışmalarda en az 130 kişi öldü.
• 1997 - Kudüs'te çarşı merkezinde üç büyük patlamada 7 kişi öldü, 192 kişi yaralandı. Saldırıyı Hamas örgütü üstlendi.
• 1998 - Google, Stanford'da doktora yapan iki öğrenci; Larry Page ve Sergey Brin tarafından kuruldu.
• 2008 - Emekli Tümgeneral Osman Pamukoğlu önderliğinde, Hak ve Eşitlik Partisi kuruldu.

Doğumlar

• 973 - Birûni, Farsi gök bilimci (ö. 1051)
• 1383 - VIII. Amadeus, Savoy Dükü - V. Felice adıyla son anti-papa olarak bilinir (1439-1449) (ö. 1451)
• 1563 - Wanli, Ming Hanedanı'nın 13. imparatoru (ö. 1620)
• 1768 - François-Auguste-René Chateaubriand, Fransız yazar ve diplomat (ö. 1848)
• 1809 - Juliusz Słowacki, Polonyalı şair (ö. 1849)
• 1824 - Anton Bruckner, Avusturyalı besteci (ö. 1896)
• 1850 - Luigi Cadorna, İtalyan general ve mareşal (ö. 1928)
• 1869 - Karl Seitz, Avusturyalı siyasetçi ve devlet adamı (ö. 1950)
• 1888 - Oskar Schlemmer, Alman ressam, heykeltıraş, tasarımcı ve Bauhaus okulu koreografı (ö. 1943)
• 1891
  • Fridolin von Senger und Etterlin, Alman asker (ö. 1963)
  • Fritz Todt, Alman mühendis, general ve Todt Örgütü'nün kurucusu (ö. 1942)
• 1896 - Antonin Artaud, Fransız oyun yazarı, şair ve tiyatro oyuncusu (ö. 1948)
• 1901 - Ahmet Kutsi Tecer, Türk şair ve oyun yazarı (ö. 1967)
• 1905 - Nubar Tekyay, Türk-Ermeni kemancı ve besteci (ö. 1955)
• 1906 - Max Delbrück, Alman biyolog ve Nobel Tıp veya Fizyoloji Ödülü sahibi (ö. 1981)
• 1908 - Edward Dmytryk, Amerikalı film yönetmeni (ö. 1999)
• 1908 - Richard Wright, Afrikalı-Amerikalı öykü, roman ve makale yazarı ve şair (ö. 1960)
• 1913
  • Kenzo Tange, Japon mimar (ö. 2005)
  • Stanford Moore, Amerikalı biyokimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1982)
  • Kenzō Tange, Japon mimar (ö. 2005)
• 1917 - Henry Ford II, Edsel Ford'un oğlu ve Henry Ford'un torunu iş insanı (ö. 1987)
• 1925 - Forrest Carter, Amerikalı yazar (ö. 1979)
• 1927 - John McCarthy, Amerikalı bilgisayar bilimci (ö. 2011)
• 1928 - Dick York, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1992)
• 1931 - Jeanette Schultze, Alman sinema oyuncusu (ö. 1972)
• 1934
  • Clive Granger, Galli ekonomist (ö. 2009)
  • Jan Švankmajer, Çek sürrealist sanatçı, animatör, film direktörü ve yönetmen
• 1935 - Dorothy Masuka, Kadın caz sanatçısı
• 1942 - Raymond Floyd, Amerikalı golfçü
• 1944 - Tony Atkinson, Britanyalı akademisyen ve ekonomist (ö. 2017)
• 1945 - Kandemir Konduk, Türk oyun yazarı ve senarist
• 1946 - Gary Duncan, Amerikalı rock müziği gitaristi ve şarkıcısı (ö. 2019)
• 1949
  • Tom Watson, Amerikalı golfçü
  • Daniel Leclercq, Fransız futbolcu ve teknik direktör
• 1950 - Aleksandar Berček, Sırp aktör
• 1951 - Judith Ivey, Amerikalı oyuncu ve tiyatro yönetmeni
• 1953 - Fatih Terim, Türk spor adamı
• 1954 - Bülent Bilgiç, Türk oyuncu
• 1956 - Blackie Lawless, Amerikalı müzisyen
• 1958
  • Satoshi Tezuka, Japon eski millî futbolcu
  • Michael Morell, CIA eski Başkan Yardımcısı
• 1959 - Domiziana Giordano, İtalyan fotoğrafçı, sanatçı, oyuncu ve video sanatçısı
• 1960 - Damon Wayans, Amerikalı komedyen, oyuncu, yazar ve yapımcı
• 1961 - Uğur Polat, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
• 1962 - Shinya Yamanaka, Japon doktor ve araştırmacı
• 1964 - Mehmet Varol, Türk siyasetçi
• 1965 - Mustafa Zeki Uğurlu, Türk asker
• 1966 - Kemalettin Nalcı, Türk siyasetçi
• 1968
  • Natacha Amal, Belçikalı oyuncusu
  • Gavin Smith, Kanadalı profesyonel poker oyuncusu
• 1969
  • Giorgi Margvelaşvili, Gürcü akademisyen ve siyasetçi
  • Alexander Paul Coe, Galler doğumlu DJ ve prodüktör
• 1970
  • Jesse Spencer, Amerikalı pornografik film oyuncusu ve yönetmeni
  • Jesús Luis Álvarez de Eulate Güergue, Andorralı futbolcu ve teknik direktör
• 1974 - Oğuz Aksaç, Türk halk müziği sanatçısı
• 1975 - Mark Ronson, İngiliz DJ, gitarist, şarkıcı ve müzik prodüktörü
• 1976 - Iván Massagué, İspanyol aktör
• 1977 - Lucie Silvas, şarkıcı-şarkı yazarı, besteci ve piyanist
• 1978
  • Takao Yamauchi, Japon eski futbolcu
  • Danijel Ljuboja, Sırp eski futbolcu
• 1979 - Ankaralı Yasemin, Türk şarkıcı
• 1980 - Max Greenfield, Amerikalı oyuncu
• 1981
  • Beyoncé, Amerikalı şarkıcı, oyuncu ve Grammy Ödülü sahibi
  • Lacey Mosley, Amerikalı şarkıcı
• 1983 - Andrew McCollum, Facebook'un kurucu ortağı ve melek yatırımcı
• 1984 - Camila Bordonaba, Arjantinli oyuncu ve model
• 1985 - Raúl Albiol, İspanyol futbolcu
• 1986
  • Aaron Hunt, Alman eski futbolcu
  • Ayumi Kaihori, Japon milli futbolcu
  • Xavier Woods, Amerikan profesyonel güreşçi
• 1987 - Wesley Blake, Amerikalı profesyonel güreşçi
• 1988
  • Bilal Göregen, Türk sokak müzisyeni ve "Ievan polkka" yorumuyla ünlenen internet fenomeni
  • JJ Hickson, Amerikalı profesyonel basketbolcu
• 1989 - Barry Douglas, İskoç futbolcu
• 1990
  • Olha Harlan, Ukraynalı eskrimci
  • Stefanía Fernández, Venezuelalı model
• 1991 - Carter Jenkins, Amerikalı oyuncu
• 1992 - Hanna Schwamborn, Alman oyuncu
• 1993 - Yannick Carrasco, Belçikalı milli futbolcu
• 1994 - Senou Coulibaly, Malili futbolcu
• 1995 - Forrest Molinari, Amerikalı güreşçi
• 1996 - Mizuki Hayashi, Japon futbolcu
• 2000 - Jayden Richardson, İngiliz futbolcu

Ölümler

• 626 - Gaozu, Çin'in Tang Hanedanı'nın kurucusu ve ilk imparatoru (d. 566)
• 1063 - Tuğrul Bey, Büyük Selçuklu Devleti'nin kurucusu (d. 990)
• 1323 - Kegen Han, 5. Yuan Hanedanı ve Çin İmparatoru (d. 1302)
• 1342 - Anna, 17 Temmuz 1341 tarihinden 4 Eylül 1342 tarihine kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoriçesi
• 1522 - Kara Mahmut Reis, Türk denizci (d. ?)
• 1821 - José Miguel Carrera, Güney Amerikalı milli kahraman ve Şilili politikacı (d. 1785)
• 1836 - Aaron Burr, Amerikalı siyasetçi ve ABD'nin 3. başkan yardımcısı (d. 1756)
• 1907 - Edvard Grieg, Norveçli besteci (d. 1843)
• 1944 - Erich Fellgiebel, Alman general (Hitler'e karşı yapılan 20 Temmuz suikast girişiminde yer alan) (idam) (d. 1886)
• 1951 - Louis Adamic, Amerikalı gazeteci ve yazar (d. 1899)
• 1963 - Robert Schuman, Fransız politikacı (d. 1886)
• 1965 - Albert Schweitzer, Fransız tıp doktoru, teolog, filozof, müzisyen ve Nobel Barış Ödülü sahibi d. 1875)
• 1965 - Mahmut Moralı, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (Şehir Tiyatroları sanatçısı) (d. 1902)
• 1967 - Ali Mümtaz Arolat, Türk şair (d. 1897)
• 1985 - George O'Brien, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1899)
• 1989 - Georges Simenon, Belçikalı polisiye yazarı (d. 1903)
• 1990 - Irene Dunne, Amerikalı oyuncu (d. 1898)
• 1990 - Turan Dursun, Türk yazar ve düşünce adamı (d. 1934)
• 1991 - Henri de Lubac, Katolik ilahiyatçı (d. 1896)
• 1993 - Mehmet Sincar, Türk siyasetçi (d. 1953)
• 1993 - Hervé Villechaize, Fransız oyuncu (d. 1943)
• 1997 - Aldo Rossi, İtalyan mimar ve tasarımcı (d. 1931)
• 2006 - Giacinto Facchetti, İtalyan futbolcu (d. 1942)
• 2006 - Steve Irwin, Avusturyalı belgeselci (d. 1962)
• 2011 - Mino Martinazzoli, İtalyan siyasetçi (d. 1931)
• 2011 - Hakkı Ögelman, Türk gök bilimci ve profesör (d. 1940)
• 2013 - Ferdinand Biwersi, Eski Alman futbol hakem (d. 1934)
• 2014 - Gustavo Cerati, Bir şarkıcı, söz yazarı, besteci ve rock müzik yapımcısı (d. 1959)
• 2014 - Joan Rivers, Amerikalı oyuncu, komedyen, yazar, yapımcı ve sunucu (d. 1933)
• 2015 - Sylvie Joly, Fransız oyuncu ve komedyen (d. 1934)
• 2018 - Marijan Beneš, Yugoslav-Bosnalı boksör (d. 1951)
• 2018 - István Bethlen, Macar ekonomist ve siyasetçi (d. 1946)
• 2018 - Bill Daily, Amerikalı oyuncu (d. 1927)
• 2018 - Christopher Lawford, Amerikalı yazar, oyuncu, yapımcı ve siyasi aktivist (d. 1955)
• 2019 - Abbas Abdulla, Azeri şair (d. 1940)
• 2019 - Edgardo Andrada, Arjantinli eski futbolcu (d. 1939)
• 2019 - Roger Etchegaray, Fransız kardinal (d. 1922)
• 2019 - Kylie Rae Harris, Amerikalı country şarkıcısı, müzisyen ve söz yazarı (d. 1989)
• 2019 - Tevfik Kış, Türk güreşçi ve antrenör (d. 1934)
• 2019 - Dan Warner, Amerikalı müzisyen, albüm yapımcısı ve söz yazarı (d. 1970)
• 2020 - Lloyd Cadena, Filipinli vlogger, radyo kişiliği ve yazar (d. 1993)
• 2020 - Annie Cordy, Belçikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1928)
• 2020 - Dmitry Svetushkin, Moldovalı satranç oyuncusu (d. 1980)
• 2020 - Joe Williams, 1999'da dört ay boyunca Cook Adaları Başbakanı olarak görev yapmış siyasetçi ve doktor (d. 1934)
• 2023 - Ferid Murad, Arnavut asıllı Amerikalı doktor, farmakolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1936)

Tatiller ve özel günler

• Dünya Cinsel Sağlık Günü^[2][3][4]

Kaynakça