Adana Arkeoloji Müzesi (Adana Müzesi), günümüzde Adana'nın Seyhan ilçesinin Döşeme Mahallesi'ndeki eski Millî Mensucat Fabrikası'nda bulunan müze kompleksinde hizmet vermekte olan bir müzedir.
Türkiye Cumhuriyeti'nin ilanından bir yıl sonra, 1924'te kurulan bir müze olması, onu Cumhuriyet tarihinde ilk yüzyılın önemli bir parçası haline getirmiştir; Türkiye’nin en eski on müzesi arasında yer alır. 2017 yılından itibaren Millî Mensucat Fabrikası'ndaki müze kompleksi içinde hizmet vermektedir. Çağdaş müzecilik anlayışına uygun tasarlanmış ve ziyarete açılmıştır.
Bu müze, Prehistorik dönemden itibaren insanlığın yaşam serüvenine dair bilgi metinleri, görseller, diaromalar ve canlandırmalar eşliğinde anlatıldığı sekiz salon içerir. Müzede tarih öncesi dönem eserleri ile Hitit, Asur, Fenike, Frig, Arkaik, Hellenistik, Roma ve Bizans dönemlerine ait heykel, kitabe, lahit, stel, mimari parçalar gibi taş eserler; pişmiş topraktan yapılmış çanak, çömlek, çeşitli kaplar, silindir ve damga mühürler, sikkeler ve diğer arkeolojik buluntular yer almaktadır.[2]
Sergilenmekte olan en önemli eserlerden bazıları Hatti Fırtına Tanrısı Tarhunda’ya ait taş heykel, Anadolu hiyeroglif yazıtlı stel, Babil steli, Roma dönemine ait mermer Antropoid Lahit ve Akhilleus Lahti ile Seyhan ilçesinde denizden çıkarılan bronz erkek heykeli olarak söylenebilir.
Tarihçesi
Kuruluşu
Adana Arkeoloji Müzesi Cumhuriyetin ilanından hemen sonra 1924 yılında kurulmuş olup, Türkiye’nin en eski on müzesinden biri olma unvanını taşımaktadır. İlk olarak çevredeki sütun başlıkları ve lahitlerin Polis Dairesinde toplanmasıyla kurulan müze, Halil Kamil Bey'in müdür olarak atanması ve başarılı çalışmaları sonunda, 1928'de Taşköprü'nün başında şimdi yıkılmış olan Cafer Paşa Camii'nin Medresesi'nde ziyarete açılmıştır. 1950 yılında, Kuruköprü'de yer alan ve bir dönem Etnoğrafya Müzesi olarak kullanılan Kuruköprü Anıt Müzesi’ne taşınmıştır.[3]
Kuruköprü'deki Rum Kilisesi
Bir süre sonra medresesinin yıkılmasının ardından müze, Kuruköprü mahallesindeki Rum Anıt Kilisesi’ne taşındı ve "Adana Müzesi" adıyla hizmet verdi. Müze müdürü Rıza Yalgan'ın çalışmaları sonucu 1935'te Çukurova’nın etnografyasını anlatmak amacıyla müzeye yeni bir bölüm eklendi.[4] Böylece müze, "Adana Arkeoloji ve Etnografya Müzesi" oldu.
Reşatbey Mahallesi'ndeki müze binası
1966'da Reşatbey mahallesinde yeni bir müze binasının yapımı başladı. Bina tamamlanınca arkeolojik eserler yeni müze binasına taşındı. Adana Arkeoloji Müzesi, 5 Ocak 1972'de açılışı yapılan müze binasında 30 yıl kadar hizmet verdi.
Kuruköprü'deki bina ise bir süre müze deposu olarak kullanıldıktan sonra 1983'teki restorasyon çalışmalarının ardından Etnografya Müzesi olarak hizmete vermiştir.
Adana Müze Kompleksi'ne taşınması
Adana'da kentin ilk fabrikalarından biri olan Milli Mensucat Fabrikasının 2013'te bir müze kompleksi olarak kullanılmak üzere restore edilmesine karar verilmiştir.[5] 2017'de restorasyonun ilk etabı tamamlandığında Adana Arkeoloji Müzesi, bu yeni müze kompleksine taşındı. Müze, yeni binasında 18 Mayıs 2017 tarihinde ziyarete açıldı.[6]
Restorasyonun ikinci etabı, 2018'de tamamlandı ve Mozaik Teşhir Salonu ziyarete açıdı.[7] Bu alanda, Roma dönemine ait Roma dönemlerine tarihlenen 16 mozaik yer alır.[8]
Adana Arkeoloji Müzesi'nde, Adana ve çevresinden derlenen arkeolojik eserler ile Gözlükule höyüğü (Tarsus), Yümüktepe höyüğü (Mersin), Karatepe antik kenti, Soğuksutepe gibi höyük ve iskân yerlerinde yapılan arkeolojik kazılarda çıkan eserler ile bulunur. Bu eserler, prehistorik (tarih öncesi), Hitit, Asur, Fenike, Frig, Helenistik, Roma ve Bizans devirlerine ait heykel, kitabe, lahit, stel, mimari parçalar gibi taş eserler, pişmiş topraktan yapılmış çanak, çömlek, çeşitli kaplar, silindirik ve magma mühürleri, madeni paralar ve diğer arkeolojik buluntulardır.
Müzede ayrıca Selçuklu ve Osmanlı devirlerine ait islami eserler ile, giyim kuşama, halksanatlarına ve el işlerine, yörük çadırlarına ve yörüklerce kullanılan eşyaya ait derlenmiş etnografya malzemesi de yer alır.
Achilles lahidi
Aşil Lahdi
1958'de Tarsus'ta bulunup Adana Arkeoloji Müzesi'ne taşınan 3843 envanter sayılı lahit, müzenin önemli eserlerindendir. Lahitin uzun yüzlerinden birinde Truva kahramanlarından Hektor'un ölüsünün fidye karşılığında kurtarılışı, sağda Kral Priamos'un Akhilleus'e yalvarışını, solda kralın arabasından inişini, arkada dragonları tasvir eden kabartmalar görülmektedir.
Tarhunda heykeli
Boğaların çektiği bir araba üzerinde ayakta duran fırtına tanrısını temsil eden 2,5 metre yüksekliğindeki heykel, müzede teşhir edilen önemli eserlerdendir. 1998 yılında Adana’nın Cine köyündeki bir tarlada gömülü olarak bulunmuştur.[9]
Görüntüler
Binalar
Milli Mensucat binasındaki müze kompleksinin girişi
Reşatbey Mahallesi'ndeki eski müze binası
Kuruköprü'deki eski müze binası
Eserler
Bronz Romalı Senatör Heykeli.
Roma dönemine ait heykel başları.
Riton, pişmiş toprak, demir çağı, MÖ 5. yy, Adana Müzesi
Dağ kristali heykelciği, Gözlükule kazısında bulundu, MÖ 1. binyıla, Geç Hitit dönemine tarihlendirildi. Adana Müzesinde sergileniyor.
Çocuk heykeli, mermer, MS 2. yy, Adana Müzesi
ekmek damgası, Roma Dönemi, tunç, Adana Müzesi
zemzem takımı, kapalama, ms 19-20. yüzyıl, Adana müzesi
^"2019 Yılı Müze ve Örenyeri Ziyaretçi İstatistikleri" (PDF). Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı. 2019. 18 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2020.
^"ADANA ARKEOLOJİ MÜZESİ". Kültür Portalı. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
^"Adana Arkeoloji Müzesi | Turkish Museums". Turkish Museum (İngilizce). 10 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
^"TUTAP". www.tutap.com.tr. 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2023.
^"Milli Mensucat Müze Kompleksi Oluyor". Maraş Gündem. 17 Kasım 2013. 29 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2023.
^"Adana Arkeoloji Müzesi Açıldı". Birgün gazetesi. 18 Mayıs 2017. 29 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^Dursun, Sevda (27 Nisan 2023). "Murtaza'nın fabrikasından Müzenin en büyüğüne". Yeni Şafak. 29 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2023.
^"Adana Arkeoloji Müzesi'nde bulunan mozaikler ziyaretçilerini bekliyor". NTV. 2 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2023.
^"Arabalı tanrı heykeli bulundu". Hürriyet. 31 Mart 1998. 29 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2023.
Dış bağlantılar
Adana'daki Müzeler 26 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Adana Arkeoloji Müzesi[1] Bilgi Afişi
Milli Mensucat binasındaki müze kompleksinin girişi
Reşatbey Mahallesi'ndeki eski müze binası
Kuruköprü'deki eski müze binası
Bronz Romalı Senatör Heykeli.
Roma dönemine ait heykel başları.
Riton, pişmiş toprak, demir çağı, MÖ 5. yy, Adana Müzesi
Dağ kristali heykelciği, Gözlükule kazısında bulundu, MÖ 1. binyıla, Geç Hitit dönemine tarihlendirildi. Adana Müzesinde sergileniyor.
Çocuk heykeli, mermer, MS 2. yy, Adana Müzesi
ekmek damgası, Roma Dönemi, tunç, Adana Müzesi
zemzem takımı, kapalama, ms 19-20. yüzyıl, Adana müzesi
Strigilis, altın kaplama, MS 1. yy., Adana Müzesi
Ramaznoğulları Beyliği ve Osmanlı döneminde Adana
Roma döneminde Adana
Hippokampuslara binen Erosların mozaiği
