Fin karşıtlığı

Fin karşıtlığı, Fin düşmanlığı veya Finofobi, Finlere, İngriya Finlerine, Orman Finlerine, Torne Vadisi Finlerine, İsveç Finlerine, Finlandiya'ya ve Fin kültürüne karşı olan düşmanlık olarak tanımlanır.

Sovyetlerin Finlandiya'nın başkenti Helsinki'deki sivil hedefleri kasıtlı olarak bombalamasının ardından şehrin Lönnrotinkatu ve Abrahaminkatu sokaklarında çıkan yangın, 30 Kasım 1939

Ülkelere göre

Amerika Birleşik Devletleri

1907 ve 1916 yıllarında Minnesota'da madenci olarak çalışan Fin göçmenlerin sistematik grevlerdeki önemli rolleri, birçok iş yerinin Finleri fişlemesine ve işçi olarak kabul etmemesine sebep oldu.[1][2][3] O yıllarda Minnesota ve çevre eyaletlerde üzerlerinde "Kızılderililer ve Finler giremez." yazılı tabelalar bulunan işyerleri yaygındı.[4]

Birleşik Krallık

Birleşik Krallık içinde yaşayan Finler, diğer İngilizce konuşmayan Avrupalılar gibi Brexit referandumu'ndan sonra ayrımcılığa maruz kaldılar. Çeşitli ırkçı saldırılarda Finlerin farklı bir dil konuştukları vurgulandı, üzerlerine dondurmalar fırlatıldı ve "evlerine dönmeleri" söylendi.[5][6][7]

İsveç

1960'lar ve 1970'lerde Finlandiya'dan İsveç'e önemli bir göç dalgası yaşandı. Bu yıllar arasında İsveç'teki Finlerin nüfusu 45,000'den 300,000'e çıktı.[8] Bu Fin göçmenlere karşı İsveç halkının davranışı ve görüşü sıklıkla negatifti. "En finne igen" ("yine bir başka Fin") gibi Finlere karşı birçok aşağılayıcı terim mevcuttu ve bunlar sıklıkla kullanılıyordu.[9][10]

Finnjävel

Finnjävel (tekil) ve Finnjävlar (çoğul), ("Fin piçi" veya "Fin şeytanı") İsveç'te Fin göçmenler için özellikle 1950'lerde ve 60'larda kullanılmış aşağılayıcı söz. Kelime Fince şeytan anlamına gelen jävel'den veya djävel'den gelmektedir.[11] Günümüzde Finnjävlar isimli İsveç'in Fin azınlığından bahseden bir kitap bulunmaktadır.[12] Ayrıca Helsinki'de Finnjävel isimli bir restoran bulunmaktaydı, ancak daha sonra kapatıldı.[13]

Sovyetler Birliği

Laponya'daki Seitajärvi'de Sovyet partizanları tarafından öldürülmüş Fin çocuklar, 1942

1939'da Sovyetler Birliği'ndeki İngriya Finlerinin nüfusu, 1928'deki nüfus tahminlerinin %43'ü olan 50,000'e düştü[14] ve İngriya Fini ulusal bölgesi kaldırıldı.[15] Nazilerin Sovyetler Birliği'ni işgali ve Leningrad Kuşatması'nın başlamasından sonra 1942'de, Sovyetler tarafından kontrol edilen topraklarda kalan 20,000 İngriya Fini Sibirya'ya sürüldü. Alman işgalindeki topraklar altında yaşayan İngriya Finlerinin çoğu Votlar ve İngriler ile birlikte 1943 ve 1944'te Finlandiya topraklarına kaçtı. Finlandiya'nın savaşı kaybetmesi üzerine Moskova Ateşkes Antlaşması'nın imzalanması ile, Finlandiya hükûmeti bu kaçakları iade etmeye zorlandı.[14] Sovyet hükûmeti iade edilen 55,733 sivilin İngriya'daki evlerine geri yerleşmesine izin vermedi ve bunun yerine onları Rusya'nın ortalarına sürdü.[14][16] İngriya Finlerinin yerleşmeye zorlandığı başlıca bölgeler Sibirya'nın iç kısımları, Rusya'nın ortaları ve Tacikistan'dı.[17]

1941 ve 1944 yılları arasında Sovyet partizan birlikleri Fin topraklarına sıklıkla baskınlar düzenledi ve bu baskınlarda köyler ve diğer sivil hedeflere saldırıldı. Kasım 2006'da, Sovyetler tarafından Finlere karşı yapılan katliamlar ve diğer saldırıların fotoğrafları Fin hükûmeti tarafından kamuoyunda yayınlandı. Bunlar, öldürülen kadın ve çocukların görsellerini içeriyordu.[18][19][20] Partizanlar sıklıkla ele geçirdikleri askeri ve sivil Fin esirleri küçük bir sorgulamanın ardından infaz ediyordu.[21]

5'i kadın olan 3,500 Fin savaş esiri II. Dünya Savaşı boyunca Kızıl Ordu tarafından ele geçirildi. Bu esirlerin ölüm oranı %40 civarındaydı. En yaygın ölüm nedenleri açlık, soğuk ve Sovyet hükûmeti tarafından gerçekleştirilen, kötü şartlar altındaki sürgünlerdi.[22]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Nybergh, Thomas (27 Eylül 2015). "How Finnish immigrants battled racism to help build America". Inktank.fi. 28 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2017. 
  2. ^ "MPR: Finland Was a Poor Country". News.minnesota.publicradio.org. 10 Haziran 1997. 10 Haziran 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2017. 
  3. ^ Tristram McPherson; David Plunkett (24 Ağustos 2017). The Routledge Handbook of Metaethics. Taylor & Francis. ss. 349-. ISBN 978-1-351-81791-2. 24 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020. 
  4. ^ Scorich, Jason (13 Ocak 2016). "Mesaba Co-op Park". MNopedia. Minnesota Historical Society. 1 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Rasismi roihahti Briteissä - suomalaisetkin vihan kohteena". www.iltalehti.fi (Fince). 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021. 
  6. ^ Radio, Sveriges. "Britannian pohjoismaalaiset: Brittien asenteet ovat koventuneet meitäkin kohtaan - Sveriges Radio Finska". sverigesradio.se (Fince). 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021. 
  7. ^ "Huorittelua, nimittelyä ja kylmää tuijotusta: Suomen passi ei auta brexit-Britanniassa, eikä oikeudesta jäädä maahan ole takeita". Helsingin Sanomat (Fince). 3 Mart 2017. 3 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021. 
  8. ^ Lehtinen, Lasse (8 Mayıs 2017). "Lasse Lehtisen kolumni: Suomensukuisten pakolaisten pahat teot". Ilta-Sanomat. 8 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "En Finne Igen" 27 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. suomi24, December 28, 2007
  10. ^ "Too many Finnish politicians and parties are ignorant of their country's migrant and refugee history". 29 Eylül 2014. 3 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ "Artisans created all the dishes and other objects for Finnjävel restaurant". Helsinki Design Week. 7 Nisan 2016. 4 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ Radio, Sveriges. "Finnjävlar-antologia kirjoittaa uusiksi Ruotsin suomalaisten historiaa - Sisuradio". sverigesradio.se. 22 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ "Finnjävel sulkee lauantaina - Henri Alén ja Tommi Tuominen perustavat hävikkiravintolan Sitran tuella". Viisi Tähteä. 4 Nisan 2018. 4 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ a b c Taagepera (2013), p. 144
  15. ^ Taagepera (2013), p. 143
  16. ^ Scott and Liikanen (2013), pp. 59–60
  17. ^ Evmenov and Muslimov (2010), p. 92
  18. ^ Nykänen, Anna-Stina (19 Kasım 2006). "Too awful an image of war: Sixty years on, there are no grounds to withhold images kept in a Finnish Defence Forces' safe". Helsingin Sanomat. 16 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  19. ^ "Iltalehti - Kuvagalleria". 19 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2016. 
  20. ^ "Iltalehti - Kuvagalleria". 19 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2016. 
  21. ^ Nikkilä, Reijo (2002). Alava, Teuvo; Frolov, Dmitri; Nikkilä, Reijo (Ed.). Rukiver!: Suomalaiset sotavangit Neuvostoliitossa (Fince). Edita. s. 17. ISBN 951-37-3706-3. 
  22. ^ Malmi, Timo. "Jatkosodan suomalaiset sotavangit". Leskinen, Jari; Juutilainen, Antti (Ed.). Jatkosodan pikkujättiläinen (Fince) (1.1yıl=2005 bas.). Werner Söderström Osakeyhtiö. ss. 1022-1032. ISBN 951-0-28690-7. 
  • g
  • t
  • d
 Finlandiya konuları
Tarih
Kronoloji
Konular
  • Askeri
  • Ekonomik
Finlandiya arması
Siyaset
Coğrafya
Ekonomi
Toplum
Demografi
Kültür
  • Portal
  • VikiProje
  • Kategori
  • g
  • t
  • d
Temel türleri
Ableizm · Boyculuk · Cinselcilik · Cinsiyetçilik · Dilcilik · Din ayrımcılığı · Gencilik · Görünüş ayrımcılığı · Heteroseksizm · Irkçılık · Kast · Mentalizm · Renkçilik · Rütbecilik · Sınıfçılık · Ölçü ayrımcılığı · Siyasî baskı · Türcülük · Kilo ayrımcılığı · Yaş ayrımcılığı · Zenofobi
Belirgin türleri
Sosyal
Yetişkincilik · Anti-Akşınlık · Anti-entelektüalizm · Anti-evsizlik · Antisemitizm · Odizm · Bifobi · Çocukculuk · Cüzzam stigması · Çocuk korkusu · Efebifobi · Elitizm · Erkek düşmanlığı · Gerontofobi · Heterofobi · Heteronormativite · Heteroseksizm · Homofobi · Kadın düşmanlığı · Lezbofobi · Nepotizm · Önemsiz kişilik · Tersine ayrımcılık · Transfobi · Üstünlükçülük (Siyah üstünlükçülüğü · Beyaz üstünlükçülüğü· Yandaşçılık
Kültürlere yönelik
Almanlar · Amerikalılar · Avrupalılar · Araplar · Arnavutlar · Britanyalılar · Çingeneler · Çinliler · Endonezyalılar · Ermeniler · Estonyalılar · Finler · Fransızlar · Haitililer · Hindistanlılar · İbolar · İngilizler · İranlılar · İrlandalılar · İskoçlar · İspanyollar · İsrailliler · İtalyanlar · Japonlar · Kanadalılar · Katalanlar · Koreliler · Kürtler · Macarlar · Malezyalılar · Mançular · Meksikalılar · Polonyalılar · Portekizler · Québecliler · Romanyalılar · Ruslar · Sırplar · Sovyetler · Şilililer · Türkler · Ukraynalılar · Yahudiler
Dinlere yönelik
Ateizm · Bahailik · Hıristiyanlık · Hinduizm · İslam · Katolisizm · Mormonluk · Neopaganizm · Protestanlık · Şiiler · Yahudilik · Yehova'nın Şahitleri · Yeni dinî hareketler
Manifestasyonlar
Cadı avı · Cinskırım · Cinsiyet tercihli kürtaj · Dinî savaş · Dinî terörizm · Dinsel zulüm · Ekonomik · Elemecilik · Erkekmerkezcilik · Et yememe etiği · Etnik çatışma · Etnik temizlik · Etnosentrizm · Hakaret · Hayvanlara uygulanan şiddet · Homofobik şiddet ("gay bashing") · Irk savaşı · Kadına yönelik şiddet · Erkeğe yönelik şiddet · Kadınmerkezcilik · Kan iftirası · Kızıl Tehlike · Kölelik · Kültürel soykırım · LGBT'lere yönelik şiddet · Linç · Nefret söylemi · Nefret suçu · Pogrom · Soykırım (örnekleri) · Slut-shaming · Yetişkin merkezcilik · Zevce satışı · Zorbalık · Zulüm
Politikalar
Ayrımcı
Anti-ayrımcı
Uluslararası hukuk
Apartheid suçu · Eğitimde Ayrımcılığa Karşı Sözleşme · Engellilerin Hakları Hakkında Sözleşme · Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme · Kadınlara Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi · Eşit Ücret Sözleşmesi
İlgili konular
Afrosentrizm · Antroposantrizm · Dogmatizm · Çeşitlilik · Engellilik · Eşcinsel evlilik · Kültürel asimilasyon · Missing white woman syndrome · Öjenik · Önyargı · Polis şiddeti · Politik doğruculuk · "Racialism" · Siyaseten doğruluk · Sosyal dışlanma · Stereotip · Toplumsal engellilik modeli · Yanlılık
Kategori Kategori
  • g
  • t
  • d
Irkçılığın tarihi
ApartheidHolokostPorajmos • Amerika Birleşik Devletleri'nde ırkçılık • Irkçılık karşıtlığıSivil haklar hareketi
Irkçı ideolojiler
Beyaz üstünlüğü • Siyah üstünlüğü • Sosyal DarwinizmNazizmAryan KardeşliğiÜstün ırkMevâlîIrk haini
Irkçı eylemler
Kurumsal ırkçılık • Devlet ırkçılığı • Racial profiling • Ülkelere göre ırkçılık • Nefret söylemiIrkçılıkStereotipBilimsel ırkçılıkKölelik • Aparthayd suçu
Irkçı şiddet
Etnik temizlikNefret suçu • Irk savaşı • SoykırımLinç
Gruplara yönelik ırkçılık
AmerikalılarAraplar • Arnavutlar • Azeriler • Beyazlar • Boşnaklar • Çeçenler • ÇingenelerÇinlilerEndonezyalılarErmeniler • Finler • Güney Asyalılar • İranlılar • İrlandalılar • İtalyanlar • KürtlerJaponlar • Koreliler • Macarlar • Meksikalılar • Polonyalılar • Ruslar • Sırplar • Siyahlar • Tacikler • TürklerYahudiler • Yerli Amerikalılar
Irkçı gruplar
Güney Afrika Milliyetçi Partisi • Ku Klux KlanNeonazilerÜlkü Ocakları
Irkçılık karşıtı gruplar ve hareketler
NAACP • İftira ve İnkârla Mücadele Birliği • Anti-Fascist Action • Sivil Haklar Hareketi • Southern Poverty Law Center • Searchlight • Şuubiye