Kappa Scorpii

Kappa Scorpii

κ Scorpii'nin konumu (kırmızı daire içinde)
Gözlem verisi Dönem J2000.0      Ekinoks J2000.0
Takımyıldız	Akrep
Galaktik enlem (b)	-4,71921644[1]°
Galaktik boylam (l)	351,04380352[1]°
Sağ açıklık (α)	17sa 42d 29,27520s[2]
Dik açıklık (δ)	-39° 01′ 47,9391″[2]
Görünür büyüklük (V)	2,375[2]
Görünür büyüklük (B)	2,208[2]
Görünür büyüklük (J)	2,892[2]
Sınıflandırma
Tayfsal sınıf	B1.5III[2]
U−B renk ölçeği	-0,89[3]
B−V renk ölçeği	-0,22[3]
R−I renk ölçeği	-0,22[3]
Değişen yıldız tipi	β Cephei[4]
Astrometri
Dikey hız (${\displaystyle v_{r}}$)	-14,00 ± 2,80[2] km/s
Özdevinim (μ)	RA: -6,05 ± 0,21[5] mys/y Dec.: -25,54 ± 0,13[5] mys/y
Iraklık açısı (π)	6,75 ± 0,17[5] mys
Uzaklık	483[5] Iy
Mutlak büyüklük (V)	-3,46[1]
Özellikler
Kütle (m)	A: 17[6] B: 12[6] M☉
Yarıçap (r)	A: 6,8[6] B: 5,8[6] R☉
Aydınlatma gücü	A: 11.700[7] B: 3.550[7] L⊙
Yüzey kütle çekimi (log g)	B: 4,00[6] cgs
Sıcaklık	A: 23.400[6] B: 18.800[6] K
Dönüş süresi	A: 1,90[6] gün
Dönüş hızı (${\displaystyle v_{\mathrm {e} }\cdot \sin i}$)	A: 105[8] km/s
Yaş	25,1 ± 1,3[9] milyon
Yörünge
Yörünge süresi (P)	0,536[6] y
Dışmerkezlik (e)	0,488 ± 0,005[6]
Enberi dönemi (T)	92,7 ± 0,5[6]
Katalog belirtmeleri
kap Sco • Girtab • HR 6580 • CD-38 12137 • HD 160578 • SAO 209163 • FK5 660 • CPD P-38 6992 • HIP 86670

Kappa Scorpii (κ Sco, κ Scorpii), Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 483 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldızdır. Geleneksel ismi Sümerce bir kelime olan Girtab,^[10] "akrep" için kullanılmış ve Babil yıldız kataloglarında da yer almıştır.^[11] Aslında Girtab adı; Lambda Scorpii, Upsilon Scorpii ve Iota Scorpii yıldızlarından oluşan bir yıldız deseni için de kullanılmıştır.^[10]

Gözlem bilgisi

Kappa Scorpii, Akrep'in kuyruğunda yer alır. Akrep'in kuyruğunu bulmak için, bir süre Antares'den itibaren sönük yıldızlardan oluşan bir eğriyi aşağıya (güney) ve sola (doğu) doğru takip etmek gerekir. Bu çizginin sol alt bölümü kuzeye doğru ters bir eğri oluşturur ve Yay'ın yakınındaki bir grup yıldızla sonuçlanır. Samanyolu'nun en parlak yıldızlarından olan Shaula ve Lesath'ın yaklaşık 3° güney-doğusunda kolayca saptanabilir. Görünen parlaklığı 2,37 kadir olan yıldız sistemi, uygun gözlem koşullarında çıplak gözle gözlemlenebilir. 39° olan sapma açısı ile güney yarımkürede yer alan bir yıldızdır. Kuzey yarımkürede; Kanada, Rusya ve Kuzey Avrupa'nın bir kısmı hariç, 51. paralelin kuzeyinden gözlemlenemez. Kuzey yarımkürede gözlem için en uygun zaman Mayıs ve Ağustos ayları arasıdır.

Özellikler

Kappa Scorpii, spektroskopik ikilidir ve bileşenler teleskopla ayırt edilemez. 196 günlük yörünge süresi olan çiftin dışmerkezliği 0,5'dir.^[6] Bileşik tayfı, B-tipi mavi bir dev yıldızı gösterir.

Birincil bileşen κ Sco A, β Cephei türü bir değişen yıldızdır.^[4] Güneş'ten 17 kat daha fazla kütleye ve 7 kat fazla yarıçapa sahiptir. Dış zarfın etkin sıcaklığı 23.400 K'dır^[6] ve bu da ona mavi-beyaz rengini kazandırır. Sadece 1,9 gün olarak tahmin edilen süresiyle hızlı bir şekilde dönmektedir.^[6]

İkincil bileşen κ Sco B birincil bileşenden daha küçük olsa da, Güneş'ten çok büyüktür. Güneş'ten 12 kat daha fazla kütleye^[6] ve 6 kat fazla yarıçapa sahiptir.^[6] 18.800 K olan etkin sıcaklığı da Güneş'ten (5.778 K) çok daha fazladır.^[6]

Kaynakça