Möngün-Tayga (il)

Möngün Tayga İli
Монгун-Тайгинский кожуун (Rusça)
Монгун-Тайга кожуун (Tuva Türkçesi)
Konum
Möngün Tayga İli
Möngün Tayga İli
Tuva Cumhuriyeti haritası içinde Möngün Tayga ili
Yönetim
Ülke:  Rusya
Federâl Bölge: Tuva Cumhuriyeti
Başkent: Mugur-Aksı
Genel bilgiler
Nüfus:  
Diğer bilgiler
Dili: Tuva Türkçesi


Möngün Tayga İli (Tuva Türkçesi: Монгун-Тайга кожуун= Möngün-Tayga kojuun) — Tuva Cumhuriyetinde belediye. Bölgenin idari merkezi — Mugur-Aksı.

Sözkökü

Möngün sözü gümüş anlamına gelmektedir. Tayga sözü ise dağlık ormanı ifade eder, çoğunlukla iğne yapraklı ağaçlar bulunur. Ayrıca düz ağaçlık yere ise Arga denmektedir.

Yönetim birimleri

Bölgede 2 idari küçük birim ve 10 yerleşim yeri vardır.

  • Kargın kırsal yerleşimi- Mugur-Aksı köyü
  • Mögen-Büren kırsal yerleşimi - Kızıl-Haya köyü

Nüfus

Nüfusu — 6,3 bin kişi (2002).

Coğrafya

Tuva ülkesinin çok fazla güneybatısında yer almıştır.

Relyef

Doğu Sibirya ve Tuva'nın en yüksek dağı Möngün Tayga (3970 m) burada yer alır ve üzeri buzullarla örtülüdür.

Su bulakları

Bölgenin arazisinde büyük dağ gölü olan Hindiktig-Höl yer alır. En büyük akarsu ise Mögen-Büren olup Moğolistan'ın batısında (Moğolistan batısında Türk soylu Kazak Türkleri ve Tuva Türkleri yaşamaktadırlar) yer alan Açit-Nuur adlı göle dökülür.

Ekonomi

Bölgede hayvacılık temel ekonomik geçim kaynağı olup en çok yetiştirilen koyundur. Ayrıca Tuva Türklerinin Sarlık adını verdiği Yak da yetiştirilir. Sarlık yetiştiriciliğinde ülkede birinci sırada Möngün Tayga bölgesidir. Mögen-Büren akarsuyunda küçük çapta Mini Hidroelektrik santrali kuruludur.

Ulaşım

Mugur-Aksı ve Handagaytı arasında otoyol vardır. Başkent Kızıl şehrine düzenli hava hizmetleri gerçekleşmektedir.

Görülecek Yerler

Uvs gölü havzası biyosfer rezerv alanıdır.[1] UNESCO tarafından dünya mirası içine alınmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2012. 
  • g
  • t
  • d
Möngün Tayga kojuunu idari birimleri
İdari bölge merkezi
  • Mugur Aksı
Bağlı sumular (Kırsal yerleşimler)
  • Kargı sumuzu: merkezi Mugur-Aksı
  • Mögen Büren sumuzu: merkezi Kızıl-Haya
  • Toolaylıg sumuzu: merkezi Toolaylıg
  • g
  • t
  • d
Başkent: Kızıl
Şehirler
Kızıl · Kaa-Hem  · Aktoprak · Şagaanarıg · Çadaana · Kızılmajalık  · Turan ·
İdari bölgeler (Kojuunlar)
Baytayga · Batı Kemçik · Bii-Hem · Kaa-Hem · Kızıl · Möngün-Tayga · Övür · Sütgöl · Tandı · Teregöl · Tes Hem · Toju · Ulug Hem · Çaa Göl · Yedigöl · Doğu Kemçik · Erzin
Akarsular
Aksu · Alaş · Biğ kem · Busın · Delgermörön · Eerbek · Eleges · Erzin · Kam Sarı · Han Tengri · Kemçik · Kaa kem · Mögenbüren · Narın · Sıstıg · Tes kem · Ulu kem · Yenigöl kem · Yinge · Oyuk (Egük) · Şagonar
Göller
Çagıtay · Çeder · Tuz gölü · Erzin Tuz gölü · Samagaltay Tuz gölü · Kayın göl · Kindikli göl · Bataklıgöl · Noyan · Tere · Tojugöl · Töre · Uspa göl · Şaranur
Dağlar
Obruçev · Alaş · Baytayga · Kızıltayga · Biçe Möngüntayga · Kemçik dağ · Karlığan · Hayırakan · Kurtlu Şibi · Möngüntayga · Kögmen · Tandı dağ · Çavaş · Öğök · Üde · Şiveelig
Turizm
Konular