Telegram'a Rusya'dan erişimin engellenmesi

Rusya'da Telegramın engellenmesi, Rusya Federasyonu topraklarında Telegram'a erişimin kısıtlanması sürecidir. Bu süreç 16 Nisan 2018'de başlamıştır.

Her şey 6 Temmuz 2016 yılında teröre karşı devlet güvenliğini sağladığı iddiası ile yasalaşan fakat arka planında birçok insan hakları sorununu da beraberinde getirerek kolluk güçlerinin yetkilerini artıran Yarovaya kanununun hayata geçmesi ile başlamıştır. Bu kanuna göre telekom operatörleri yarım bir yıl boyunca müşterilerinin tüm sesli ve mesajlaşma trafiği tutmak ve onların internet trafiği 30 gün boyunca saklamalı ve kolluk güçleri istediği takdirde vermelidir. Moskova'daki Mesçanski bölge mahkemesinin bu yasaya dayanan kararına göre konumu, Telegram'ın tüm kullanıcı yazışmalarındaki şifreleme anahtarlarını saklaması ve bunları talep üzerine Rusya Federal Güvenlik Servisi FSB'ye sunması gerekmektedir.^[1] Telegram yönetimi bu isteği yerine getirmez ve gizli sohbetlerin kullanıcıların cihazlarında depolandığı ve Telegram'ın mülkiyetinde olmadığı için bu gereksinimin teknik olarak uygulanamaz olduğu konusunda ısrar eder.^[2]

Telegram'ın kurucu ortağı Pavel Durov bu gelişmeler üzerine FSB'nin taleplerinin Rus vatandaşlarının yazışma mahremiyetine ilişkin anayasal haklarını ihlal ettiğini söyledi.^[3]

13 Nisan 2018'de Moskova'nın Taganski Bölge Mahkemesi, Rusya'da Telegram'a erişimin derhal kısıtlanmasına karar verdi. Telegram'ın Rusya Yüksek Mahkemesine yaptığı itiraz ise reddedildi.^[4]

Nisan 2020'de Rusya Hükümeti, COVID-19 salgınıyla ilgili bilgileri yaymak için daha önce mahkeme kararı ile engellenen Telegram platformunu kullanmaya başladı .

18 Haziran 2020'de rus Federal İletişim Ajansı Roskomnadzor, Telegram üzerindeki yasağını kaldırdı.^[5] İlk yasağın temeli olan mahkeme kararı halen yürürlükte olduğundan bu kaldırma şu an için Rusya yasalarına göre yasadışıdır.

Kaynakça

^ "Meshchansky mahkemesinin idari ihlale ilişkin kararı (Rusça)" (PDF). 4 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
^ "Durov, Telegram'ın şifresini çözmek için anahtarların nerede olduğunu açıkladı". 28 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Çevrimiçi Mesajlar Yazışma Gizliliği Altında Korunmamaktadır". 5 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Telegram Loses Bid to Block Russia From Encryption Keys". Bloomberg.com (İngilizce). 20 Mart 2018. 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2021.
^ "Telegram: Rusya, 'aşırılık soruşturmalarına yardım etmeyi kabul ettikten sonra' özel mesajlaşma uygulaması yasağını kaldırdı". 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.