Vladimir Voyevodski

55°55′3.50″K 37°23′4.27″D / 55.9176389°K 37.3845194°D / 55.9176389; 37.3845194MilliyetRusya, Amerika Birleşik DevletleriVatandaşlıkRus, AmerikalıEğitimMoskova Devlet Üniversitesi
MSU Faculty of Mechanics and Mathematics
Harvard ÜniversitesiMezun olduğu okul(lar)Harvard UniversityTanınma nedenihomotopi tip teorisi, tek değerlikliğin temelleriÇocuk(lar)Diana Yasmine Voevodsky, Natalia Dalia ShalabyÖdüllerFields Madalyası (2002)Resmî sitemath.ias.edu/vladimir/KariyeriDalıMatematik, Topoloji, Cebirsel geometri, MantıkÇalıştığı kurumInstitute for Advanced StudyTezHomology of Schemes and Covariant Motives (1992)Doktora
danışmanıDavid KazhdanDoktora öğrencileriSimone Borghesi (2000), Alexander Vishik (1997)

Vladimir Alexandrovich Voevodsky ( /vɔɪɛˈvɒdski/; Rusça: Влади́мир Алекса́ндрович Воево́дский, 4 Haziran 1966 - 30 Eylül 2017) bir Rus - Amerikalı matematikçiydi. Cebirsel varyeteler için bir homotopi teorisi geliştirme ve motifsel kohomolojiyi formüle etme çalışmaları, 2002'de Fields Madalyası ödülüyle sonuçlandı. Ayrıca Milnor varsayımının ve motifsel Bloch-Kato varsayımlarının ispatı ve matematiğin ve homotopi tip teorisinin tek değerlikliğin temelleri ile tanınır.

Hayatının erken dönemi ve eğitimi

Vladimir Voevodsky'nin babası Aleksander Voevodsky, Rusya Bilimler Akademisi Nükleer Araştırma Enstitüsü'nde Yüksek Enerji Leptonları Laboratuvarı'nın başındaydı. Annesi Tatyana bir kimyacıydı.^[1] Voevodsky bir süre Moskova Devlet Üniversitesi'ne gitti, ancak derslere katılmayı reddettiği ve akademik olarak başarısız olduğu için diplomasız ayrılmak zorunda kaldı.^[1] Birkaç bağımsız yayını takiben^[1] hiç başvurmadan David Kazhdan tarafından tavsiye edildikten sonra 1992'de Harvard Üniversitesi'nden matematik alanında; doktora derecesini aldı.

İlk yıl lisans öğrencisiyken, danışmanı George Shabat tarafından kendisine (Alexander Grothendieck tarafından birkaç ay önce CNRS'ye sunulan) Esquisse d'un Programının bir kopyası verildi. Fransızcayı "sadece bu metni okuyabilecek" kadar öğrendi ve burada bahsedilen bazı temalar üzerinde araştırmalarına başladı.^[2]

Çalışmaları

Voevodsky'nin çalışması cebirsel geometri ile cebirsel topolojinin kesişme noktasındaydı. Fabien Morel ile birlikte Voevodsky, şemalar için bir homotopi teorisi geliştirdi. Ayrıca, şu anda motifsel kohomolojinin doğru formu olduğuna inanılan şeyi formüle etti ve bu yeni aracı, Milnor varsayımını bir cismin Milnor K-teorisi ile ilişkilendiren onun étale kohomolojisiyle kanıtlamak için kullandı.^[3] Yukarıdakiler için Çin'in Pekin kentinde düzenlenen 24. Uluslararası Matematikçiler Kongresi'nde Fields Madalyası aldı.^[4]

1998'de Berlin'deki Uluslararası Matematikçiler Kongresi'nde genel bir konferans (A¹-Homotopi Teorisi) verdi.^[5] Motifsel kohomoloji teorisini bazı ayrıntılarıyla geliştiren Döngüler, Transferler ve Motifsel Homoloji Teorileri [Cycles, Transfers and Motivic Homology Theories] (Andrei Suslin ve Eric M. Friedlander ile birlikte) yazdı.

2002'den beri Voevodsky, Princeton, New Jersey'deki Institute for Advanced Study'de profesördü.

Voevodsky, Ocak 2009'da Alexander Grothendieck onuruna Institut des hautes études scientifiques'te düzenlenen bir yıl dönümü konferansında, Bloch-Kato varsayımlarının eksiksiz bir kanıtını açıkladı.

2009'da Martin-Löf tipi teorinin tek değerlikli modelini basit kümeler halinde kurdu. Bu, tip teorisinde ve Voevodsky'nin son yıllarında üzerinde çalıştığı matematiğin yeni Tek değerlikliğin temelleri (Univalent foundations) geliştirilmesinde önemli ilerlemelere yol açtı. Tek değerlikli fikirleri kullanarak bir Coq kütüphanesi UniMath üzerinde çalıştı.^[1][6]

Nisan 2016'da Gothenburg Üniversitesi Voevodsky'ye fahri doktora verdi.^[7]

Ölümü ve Mirası

Voevodsky 30 Eylül 2017'de Princeton'daki evinde anevrizmadan öldü.^[1][8] Ardında kızları Diana Yasmine Voevodsky ve Natalia Dalia Shalaby'yi bırakmıştır.^[1]

Bazı çalışmaları

• Voevodsky Vladimir, Suslin Andrei ve Friedlander Eric M. (2000). Döngüler, transferler ve motive edici homoloji teorileri (Cycles, transfers, and motivic homology theories) . Matematik Çalışmaları Annals Cilt. 143. Princeton University Press.^[9]
• Mazza Carlo, Voevodsky Vladimir ve Weibel Charles A. Motifsel kohomoloji üzerine ders notları (Lecture notes on motivic cohomology) . Clay Mathematics Monographs, Cilt. 2. American Mathematical Soc., 2011^[10][11]

Notlar

Kaynakça

• Friedlander Eric M., Rapoport Michael, Suslin Andrei (2003). "The mathematical work of the 2002 Fields medalists" (PDF). Notices Amer. Math. Soc. 50 (2): 212-217. 21 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Ocak 2021. 

Konuyla ilgili yayınlar

• "Çalışmaları hakkında daha fazla bilgi web sitesinde bulunabilir". 30 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

• "GitHub'da Vladimir Voevodsky". 24 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Son dönemdeki derslerinin çoğunun slaytlarını içerir. 
• "По большому филдсовскому счету". 16 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Интервью с Владимиром Воеводским и Лораном Лаффоргом (Vladimir Voevodsky ve Laurent Lafforgue ile röportaj) 
• Julie Rehmeyer. "Vladimir Voevodsky, Devrimci Matematikçi, 51 yaşında öldü". New York Times. 9 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2017. 
• O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Vladimir Voyevodski", MacTutor Matematik Tarihi arşivi 
• Mathematics Genealogy Project'te Vladimir Voyevodski