Yeni yıl
Yeni yıl, yeni bir takvim yılının başladığı ve takvimin yıl sayısının bir arttığı zaman. Pek çok kültürde bu olay bir şekilde kutlanmaktadır.[1][2] Günümüzde en çok kullanılan takvim olan Miladi takvimin yeni yılı 1 Ocak'a (Yılbaşı) denk gelmektedir. Birçok ülke 1 Ocak'ı resmî tatil olarak belirlemiştir.
Aya veya mevsime göre
Ocak
- 1 Ocak: En çok kullanılan takvim olan Miladi takvimin ilk günü.
Bölgelere göre
Afrika Yeni Yılı
- Enkutatash (Etiyopya, Eritre)
- Fandroana (Madagasy)
- İslami Yeni Yıl (İslam ülkeleri)
- Nayrouz (Kıpti)
- Yennayer (Berberi)
Amerika Yeni Yılı
- Yancuic Xīhuitl (Aztek)
- Quviasukvik (Eskimo)
- Hobiyee (Nisga'a)
- Inti Raymi (İnka)
- Willkakuti (Aymara)
- Biz Tripantu (Mapuche)
Güney Asya Yeni Yılı
- Vaisakhi (Pencap, Kuzey ve Orta Hindistan, Nepal)
- Chaitra Navaratri (Kuzey ve Orta Hindistan)
- Navreh (Keşmir)
- Cheti Chand (Sindhi)
- Balipratipada (Gujarati, Rajasthani)
- Bohag Bihu (Assam)
- Pohela Boishakh (Bengal)
- Pana Sankranti (Odia)
- Jur Sital (Maithili)
- Mha Puja (Newari)
- Losoong (Sikkim)
- Galdan Namchot (Ladahi)
- Gyalpo Lhosar (Şerpa)
- Tamu Lhosar (Gurung)
- Sonam Lhosar (Tamang)
- Maghe Sankranti (Rai, Tharu, Magar)
- Bwisagu (Bodo)
- Sajibu Cheiraoba (Meitei, Pangal, Meitei Christian)
- Buisu (Tripuri)
- Sangken (Tai)
- Bizhu (Çakma)
- Gudi Padwa (Marathi, Konkani)
- Ugadi (Telugu, Kannada)
- Bisu Parba (Tulu)
- Puthandu (Tamil)
- Vishu (Malayali)
- Aluth Avurudda (Singala)
- Baha Parab (Santali)
Güneydoğu Asya Yeni Yılı
- Thingyan (Burma)
- Choul Chnam Thmey (Kamboçya)
- Pi Mai (Lao)
- Songkran (Tay)
- Su Fıskiyesi Festivali (Dai)
- Nyepi (Bali)
- Satu Suro (Cavaca)
- Tết (Vietnam)
Batı ve Merkezi Asya Yeni Yılı
- Kha b-Nisan (Asur)
- Nauruz (Afgan)
- Navruz (Özbek)
- Nev-Rúz (Bahá'í)
- Newroz (Kürt)
- Ezidi Yeni Yılı
- Nevruz (Azerbaycan)
- Nevruz (İran)
- Nevruz (Mazandarani)
- Roş Haşanah (İsrail)
- Dehwa Rabba (Manden)
- Nogbon (Osetya)
- Isıyah (Sakha)
- Tsagaan Sar (Moğolistan)
- Losar (Tibet)
Doğu Asya Yeni Yılı
- Çin Yeni Yılı, 21 Ocak ile 20 Şubat tarihleri arasındaki yeni aya denk gelmektedir.
- Kore Yeni Yılı, çoğunlukla kış gündönümünden sonraki ikinci yeni aya denk gelmektedir.
- Vietnam Yeni Yılı, çoğunlukla Çin Yeni Yılı ile aynı gündür.
- Tibet Yeni Yılı, Ocak ile Mart arasında bir güne denk gelmektedir.
Şubat
- 23 Şubat: Mezoamerikan Yeni Yılı[3]
Değişken
- Hicri Yılbaşı, Muharrem ayının birinci günüdür.
Kaynakça
- ^ "Best Cities To Celebrate New Year's Eve". ArrestedWorld (İngilizce). 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2020.
- ^ Anthony Aveni, "Happy New Year! But Why Now?" - The Book of the Year: A Brief History of Our Seasonal Holidays (Oxford: Oxford University Press, 2003), 11–28.
- ^ El Calendario Mexica y la Cronografía, Rafael Tena. INAH-CONACULTA. 2008 s. 80-81.
