Adamandios Korais

Adamandios Korais (gr. Αδαμάντιος Κοραής; ur. 27 kwietnia 1748 w Smyrnie, zm. 6 kwietnia 1833) – grecki językoznawca, twórca sztucznego języka katharewusa.

Był synem kupca^[1]. Łaciny nauczył się od holenderskiego pastora Bernharda Keuna, prowadzącego w Smyrnie pracę duszpasterską. W 1771 wyjechał do Amsterdamu, gdzie do 1778 bez powodzenia zajmował się handlem. W 1782 podjął studia medyczne w Montpellier. Studiów tych nie ukończył, jednak w czasie ich trwania pogłębiał swoją wiedzę w zakresie filologii klasycznej, stając się jednym z jej największych znawców w swojej epoce^[1]. Od 1788 do śmierci w 1833 mieszkał w Paryżu. Opiekował się emigrantami greckimi, pracował nad "Biblioteką Helleńską" - zbiorem wydań dzieł starożytnych autorów greckich z obszernymi komentarzami^[1]. Pod wpływem pobytu we Francji doszedł do wniosku, że na przestrzeni wieków Grecy byli rządzeni przez "motłoch, nomadów na wielbłądach i przez zakonnych barbarzyńców"^[2]. Chociaż wychowany w rodzinie prawosławnej, zaczął uznawać duchowieństwo prawosławne za przeszkodę w rozwoju greckiego społeczeństwa^[2].

Uczestniczył w toczących się w gronie inteligencji greckiej debatach nad językiem niepodległego państwa greckiego, opowiadając się za uznaniem za urzędowy język współczesny, ludowy, po usunięciu z niego konstrukcji i wyrazów pochodzenia obcego^[1]. Fascynat dziedzictwa starożytnej Grecji, całkowicie odrzucał dorobek kulturalny Bizancjum, odmawiając mu wszelkiej wartości^[1]. Pogląd ten przedstawiał we wstępach do wydawanych dzieł autorów starogreckich, w których wzywał Greków do zrozumienia, że są oni spadkobiercami wyjątkowego dziedzictwa^[3]. Kolejne tomy "Biblioteki Helleńskiej" mógł propagować w szkołach greckich dzięki finansowemu wsparciu braci Zosimas, zamożnych kupców z Janiny^[2].

Twierdził, że walka o niepodległość Grecji została rozpoczęta za wcześnie, zanim Grecy osiągnęli odpowiedni poziom wykształcenia; równocześnie jednak był zdania, że Grecy powinni wywalczyć niepodległość własnymi siłami, zamiast mieć nadzieję na obcą pomoc^[2]. Następnie krytykował Joanisa Kapodistriasa, którego uważał za tyrana^[1]. Wyrażał umiarkowane poglądy polityczne, dlatego opowiadał się zarówno przeciwko rewolucji francuskiej (choć zrobiła na nim duże wrażenie^[2]), jak i rządom Napoleona Bonapartego^[1].

Autor autobiografii^[1].

Zobacz też: Papatrechas.

Przypisy