Albinizm

Ten artykuł należy dopracować: od 2017-10 → usunąć treści oparte na nierzetelnych źródłach lub podać w przypisach wiarygodne źródła informacji, od 2017-10 → dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł, niektóre przypisy niezgodne z zasadami uźródławiania artykułów medycznych. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Bielactwo (albinizm)

albinismus
Osoba dotknięta albinizmem
Klasyfikacje
ICD-10	E70.3 Bielactwo
Multimedia w Wikimedia Commons

Albinizm, bielactwo – uwarunkowany genetycznie brak lub niedobór pigmentu (melaniny) w organizmie. Osobnik posiadający tę cechę nazywany jest albinosem i charakteryzuje się białym lub bladoróżowym (związanym z prześwitywaniem naczyń krwionośnych^[1]) odcieniem skóry, białymi włosami, bladoróżowymi tęczówkami i czerwonymi źrenicami^[1][2] (z uwagi na prześwitywanie naczyń krwionośnych z dna oka)^[1]. Nazwę tego wrodzonego błędu metabolizmu wprowadził w 1908 roku Archibald Garrod, który zauważył utrzymywanie się zaburzenia w obrębie wybranych rodzin^[3]. Oprócz albinizmu całkowitego (uogólnionego) występuje także bielactwo nabyte^[1].

Z uwagi na brak ochronnego pigmentu w skórze, albinosi są bardzo wrażliwi na działanie promieni słonecznych, szybko ulegają poparzeniu i reagują stanami zapalnymi skóry. Z tego samego powodu obserwuje się u nich także zwiększoną zachorowalność na raka skóry. Albinizmowi często towarzyszą zaburzenia widzenia w postaci astygmatyzmu, oczopląsu oraz światłowstrętu^[1].

Albinizm dziedziczy się autosomalnie recesywnie^[1]. Oznacza to, że jeśli oboje rodzice są heterozygotyczni pod względem genu aktywności tyrozynazy to ich dziecko z 25% prawdopodobieństwem będzie albinosem. Podłoże genetyczne tej choroby leży w braku tyrozynazy przekształcającej prekursor melaniny w melaninę.

Częstość występowania

W przyrodzie albinizm występuje rzadko, u niektórych gatunków zwierząt (króliki, tchórze, szczury, myszy, papugi) stał się cechą charakterystyczną dla niektórych odmian. Polega on na nieregularnie rozłożonych przebarwieniach (gdzie nie ma melaniny) na całym ciele, a najczęściej na czole.

Częstotliwość występowania u ludzi wynosi średnio od 1:5000 do 1:15 000, jednak w niektórych populacjach może być znacząco wyższa (np. w Tanzanii częstotliwość występowania wynosi ok. 1:1400, a w niektórych grupach etnicznych w Afryce Południowej aż 1:1000)^[4].

Określenie to stosuje się także w stosunku do roślin, u których zaszła mutacja zaburzająca syntezę chlorofilu. Rośliny całkowicie albinotyczne nie mają szans przeżycia, jednak te z częściowym są niekiedy hodowane jako rośliny ozdobne (np. figowiec benjamina)^[5].

Prześladowania albinosów

 Osobny artykuł: Prześladowania osób dotkniętych albinizmem.

W niektórych wierzeniach afrykańskich albinosów uważa się za wcielenia duchów zmarłych^[6], istnieje też przesąd występujący głównie we wschodniej Afryce, że części ciała albinosów mają magiczną moc, która może przynieść szczęście posiadaczowi amuletów czy eliksirów sporządzonych z części ciała albinosów. Stało się to powodem prześladowań tej społeczności, a także licznych morderstw^[7].

Zobacz też

Zobacz hasło albinizm w Wikisłowniku

• melanizm
• leucyzm

Przypisy