Albulokształtne

Albuliformes

Greenwood et al., 1966 sensu Forey et al., 1996

Albula vulpes

Systematyka

Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Podgromada

nowopłetwe

Infragromada

doskonałokostne

Nadrząd

elopsopodobne

Rząd

albulokształtne

Synonimy

Albuloidei

Rodziny

3 rodziny (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Albulokształtne^[1] (Albuliformes) – rząd ryb z gromady ryb promieniopłetwych (Actinopterygii), charakteryzujących się obecnością żuchwowego kanału czuciowego w kości kątowej oraz otwartą bruzdą w żuchwie^[1]. Występują w wodach całego świata.

Systematyka

Klasyfikacja albulokształtnych pozostaje sporna. W zależności od autora zalicza się tutaj od 1 do 4 rodzin:

Albulidae – albulowate
Halosauridae
Notacanthidae – łuskaczowate
Pterothrissidae – belotkowate

Do niedawna^[2]^[3] włączano do nich podrzędy:

Albuloidei (z rodziną Albulidae)
Notacanthoidei – łuskaczokształtne (z rodzinami Halosauridae i Notacanthidae)

Albuloidei	Notacanthoidei
Albulidae	Halosauridae	Notacanthidae
Albula vulpes	Halosaurus ovenii	Notacanthus bonaparte

Obydwa podrzędy tworzą taksony siostrzane, ale ze względu na wyraźne różnice morfologiczne (głównie kształt pyska i ogona) są traktowane odrębnie. Halosauridae i Notacanthidae mają ciało bardziej wydłużone niż Albulidae, ich kształt jest zbliżony do węgorzokształtnych. Przez wielu systematyków są klasyfikowane w odrębnym rzędzie łuskaczokształtnych (Notacanthiformes)^[4]^[5]^[6]. Wówczas do albulokształtnych zaliczyć należy jedynie rodzinę Albulidae^[6]. Tu jednak pojawił się kolejny punkt sporny. Do Albulidae zaliczono dwa rodzaje: Albula i Pterothrissus. Różnice dzielące ryby z obydwu rodzajów są, zdaniem taksonomów, wystarczające, by zaliczyć je do odrębnych podrodzin, a nawet rodzin. W pierwszym przypadku, do albulokształtnych zaliczana jest jedna rodzina Albulidae z dwiema podrodzinami^[6], a w drugim dwie monotypowe rodziny Albulidae i Pterothrissidae^[5].

Systematyka za Eschmeyer’s Catalog of Fishes z jedną występującą współcześnie rodziną^[6]:

Albulidae Bleeker, 1849 – albulowate

Opisano również dwie rodziny wymarłe^[7]:

Osmeroididae Forey, 1973
Eurokidae Bartholomai, 2010

Zobacz też

lista rodzin ryb

Przypisy

↑ ^a ^b Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.
↑ Albuliformes, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2024-04-28] (ang.).
↑ Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.
↑ Froese, R. & D. Pauly: Order Summary for Notacanthiformes. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org, 2008. [dostęp 2009-03-04]. (ang.).
↑ ^a ^b Wiley & Johnson: A teleost classification based on monophyletic groups. W: Nelson, Schultze & Wilson (red.): Origin and Phylogenetic Interrelationships of Teleosts. Monachium: Verlag Dr. Friedrich Pfeil, 2010, s. 123-182. ISBN 978-3-89937-107-9.
↑ ^a ^b ^c ^d RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., Jon DavidJ.D. Fong Jon DavidJ.D., SPECIES BY FAMILY/SUBFAMILY, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 2 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-28] (ang.).
↑ R. van der Laan. Family-group names of fossil fishes. „European Journal of Taxonomy”. 466, s. 61, 2018. DOI: 10.5852/ejt.2018.466. (ang.).

Systematyka ryb doskonałokostnych (Teleostei)

Królestwo: zwierzęta
Typ: strunowce
Podtyp: kręgowce
Nadgromada: kostnoszkieletowe
Gromada: promieniopłetwe
Podgromada: nowopłetwe
ryby doskonałokostne (Teleostei)

elopsopodobne
(Elopomorpha)

elopsokształtne (Elopiformes)
albulokształtne (Albuliformes)
łuskaczokształtne (Notacanthiformes)
węgorzokształtne (Anguilliformes)

kostnojęzykopodobne
(Osteoglossomorpha)

†Lycopteriformes
Hiodontiformes
kostnojęzykokształtne (Osteoglossiformes)

Otocephala
(Otomorpha)

śledziopodobne (Clupeomorpha)	†Ellimmichthyiformes śledziokształtne (Clupeiformes)
Alepocephali	Alepocephaliformes
otwartopęcherzowe (Ostariophysi)	piaskolcokształtne (Gonorynchiformes) karpiokształtne (Cypriniformes) kąsaczokształtne (Characiformes) sumokształtne (Siluriformes) Gymnotiformes

Lepidogalaxii

Lepidogalaxiiformes

przedkolcopłetwe
(Protacanthopterygii)

łososiokształtne (Salmoniformes)
szczupakokształtne (Esociformes)

Osmeromorpha

srebrzykokształtne (Argentiniformes)
Galaxiiformes
stynkokształtne (Osmeriformes)
wężorokształtne (Stomiiformes)

Ateleopodomorpha

Ateleopodiformes (*)

krągłołuskie
(Cyclosquamata)

skrzelokształtne (Aulopiformes)

świetlikopodobne
(Scopelomorpha)

świetlikokształtne (Myctophiformes)
†Ctenothrissiformes

Acanthomorpha

strojnikopodobne (Lampridiomorpha)	strojnikokształtne (Lampridiformes)
pseudokolcopłetwe (Paracanthopterygii)	wąsatkokształtne (Polymixiiformes) †Sphenocephaliformes okonkokształtne (Percopsiformes) piotroszokształtne (Zeiformes) Stylephoriformes dorszokształtne (Gadiformes)
kolcopłetwe (Acanthopterygii)	Holocentriformes Trachichthyiformes beryksokształtne (Beryciformes) wyślizgokształtne (Ophidiiformes) batrachokształtne (Batrachoidiformes) Kurtiformes Gobiiformes mugilokształtne (Mugiliformes) Cichliformes Blenniiformes Gobiesociformes aterynokształtne (Atheriniformes) belonokształtne (Beloniformes) karpieńcokształtne (Cyprinodontiformes) szczelinokształtne (Synbranchiformes) Carangiformes Istiophoriformes Anabantiformes flądrokształtne (Pleuronectiformes) igliczniokształtne (Syngnathiformes) Icosteiformes Callionymiformes Scombrolabraciformes Scombriformes Trachiniformes Labriformes skorpenokształtne (Scorpaeniformes) Centrarchiformes Acropomatiformes okoniokształtne (Perciformes) Acanthuriformes Spariformes Caproiformes rozdymkokształtne (Tetraodontiformes)