Allanit
| Ten artykuł od 2014-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Allanit | |||
Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
Inne nazwy | ortyt | ||
---|---|---|---|
Skład chemiczny | krzemian wapnia, ceru, itru, lantanu, żelaza, manganu i glinu ((Ca,Fe)2(R,Al,Fe)3Si3O12OH) | ||
Twardość w skali Mohsa | 5,5–6 | ||
Przełam | muszlowy lub nierówny, kruchy | ||
Łupliwość | niedoskonała | ||
Pokrój kryształu | słupkowy, tabliczkowy | ||
Układ krystalograficzny | jednoskośny | ||
Gęstość minerału | 3,4–4,2 g/cm³ | ||
Właściwości optyczne | |||
Barwa | jasnobrązowy do czarnego | ||
Rysa | szarozielona, brązowa | ||
Połysk | żywiczny, smolisty | ||
|
Allanit (ortyt) – minerał z grupy krzemianów, odmiana epidotu. Należy do grupy minerałów rzadkich.
Nazwa pochodzi od nazwiska amerykańskiego mineraloga Thomasa Allana (1777–1833).
Charakterystyka
Właściwości
Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju słupkowym, tabliczkowym, igiełkowym. Występuje w skupieniach ziarnistych, zbitych, igiełkowych, spotykany także w formie pojedynczych ziarn w skale. Jest kruchy, przeświecający, bywa promieniotwórczy (obecność uranu i toru). Współwystępuje z epidotem, biotytem, monacytem, gadolinitem, kwarcem.
- Pleochroizm: wyraźny; obserwowane barwy: czerwonobrązowa – brązowożółta – zielonobrązowa
- Widmo absorpcyjne: nie diagnostyczne
- Luminescencja: brak
Występowanie
W kwaśnych skałach magmowych, zwykle w granitach, granodiorytach i sjenitach. Spotykany także w skałach metamorficznych.
Miejsca występowania:
- Na świecie: Kanada, Norwegia, Szwecja, Grenlandia, Rosja, Republika Malgaska, USA.
- W Polsce: występuje w granitach karkonoskich, granitach i pegmatytach strzegomskich oraz porfirze z okolic Radzimowic.
Zastosowanie
- ma znaczenie naukowe,
- jest atrakcyjny dla kolekcjonerów,
- w jubilerstwie wykorzystywany rzadko z powodu ciemnej barwy. Znacznie częściej w galanterii ozdobnej i wyrobach pamiątkarskich. Poszukiwane są kamienie jasnobrązowe, przeświecające. Powszechny jest szlif kaboszonowy.
Bibliografia
- Kazimierz Maślankiewicz: Kamienie szlachetne. Wyd. 3 poprawione i uzupełnione. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1982.
- Michał Sachanbiński: Vademecum zbieracza kamieni szlachetnych i ozdobnych. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1984. ISBN 83-220-0199-1.
Linki zewnętrzne
- artykuły na stronie Webmineral.com: allanit-(Ce), allanit-(La), allanit-(Y) (ang.)
- artykuł na stronie Mindat.org: allanit-(Ce), allanit-(La), allanit-(Y) (ang.)
- DSDE: allanit