Andrea Palladio

Andrea Palladio
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

30 listopada 1508
Padwa

Data i miejsce śmierci

19 sierpnia 1580
Maser

Narodowość

włoska

Praca
Styl

renesans

Multimedia w Wikimedia Commons

Andrea Palladio (ur. 30 listopada 1508 w Padwie, zm. 19 sierpnia 1580 w Maser) – włoski architekt i teoretyk architektury.

Życiorys

Urodził się w skromnej rodzinie rzemieślniczej, pod nazwiskiem Andrea di Pietro della Gondola, a zmienił je na Andrea Palladio pod wpływem swego mecenasa i poety, Gian Giorgio Trissino. Studiował architekturę, zabytki starożytnego Rzymu, dzieła architektów, takich jak Giulio Romano, Donato Bramante i Baldassare Peruzzi, a także dzieło Witruwiusza.

Pierwszym poważnym zadaniem powierzonym mu do realizacji była renowacja XV-wiecznego Palazzo della Ragione w Vicenzy, obejmująca nowy wystrój fasady, nową obudowę z krużgankami i przekrycie hali Palazzo ogromną, drewnianą kolebką o konstrukcji zbliżonej do odwróconego kadłuba fregaty w 1549 r. (tzw. Basilica Palladiana). W latach 1558 do 1566 zajmował się odbudową i dokończeniem budowy XV-wiecznej katedry w Vicenzy. Następne prace powstawały w tej samej okolicy. Były to rezydencje i budynki użyteczności publicznej, w tym pałace miejskie: Barbaran da Porto, Chiericati, Thiene, Porto, Valmarana, wille (pałace, rezydencje podmiejskie): Villa Capra zwana Villa Rotonda w Vicenzy czy Villa Foscari (zwana "la Malcontenta") w Mira koło Wenecji.

W okresie od 1560 do 1580 Palladio zbudował kilka kościołów w Wenecji, w tym: San Francesco della Vigna, San Giorgio Maggiore i Il Redentore. W 1567 zbudował drewniany (z galerią krytą dachem) most w Bassano del Grappa nad rzeką Brentą (odbudowany po zniszczeniach II wojny światowej). Ponadto zbudował murowany ceramiczny most wsparty na kamiennych kolebkach nad rzeką Tesiną w Torri di Quartesolo w 11 lat od pierwszych szkiców w 1569 r. (most wzorowany na antycznych konstrukcjach rzymskich). Jego ostatnim dziełem był Teatro Olimpico w Vicenzy, ukończony w pięć lat po śmierci architekta, w 1585[1].

Jako wczesny nowożytny architekt zawarł w formie traktatu i stosował systemowe zasady organizacji i projektowania przestrzeni rezydencjonalnych. Był pod wpływem architektury i starożytnej sztuki rzymskiej, wykorzystywał rozwiązania stosowane w budowlach antycznych.

Jest autorem traktatów o architekturze. Jego Cztery księgi o architekturze (wł. I quattro libri dell'architettura) stały się inspiracją dla twórców epoki klasycyzmu.

Silne oddziaływanie miały poglądy artysty w Anglii, gdzie jego dzieło wydano w 1709[2], a jego kontynuatorzy, Inigo Jones, Christopher Wren i inni, stworzyli styl zwany palladianizmem.

  • Andrea Palladio
    Andrea Palladio
  • Jedna ze stron I Quattro Libri dell'Architettura
    Jedna ze stron I Quattro Libri dell'Architettura
  • Rycina przedstawiająca Villa Rotonda
    Rycina przedstawiająca Villa Rotonda
  • Basilica Palladiana
    Basilica Palladiana
  • Palazzo del Capitanio
    Palazzo del Capitanio
  • Palazzo Chiericati
    Palazzo Chiericati
  • Teatro Olimpico
    Teatro Olimpico
  • San Giorgio Maggiore
    San Giorgio Maggiore

Zobacz też

Przypisy

  1. Pierre Chaunu: Cywilizacja wieku Oświecenia. Warszawa: PIW, 1993, s. 300. ISBN 83-06-02339-0.
  2. Pierre Chaunu: Cywilizacja wieku Oświecenia. Warszawa: PIW, 1993, s. 301. ISBN 83-06-02339-0.

Linki zewnętrzne

  • sylwetka Palladio w językach: angielskim, francuskim i niemieckim
  • Andrea Palladio – strona w serwisie ArchINFORM (ang. • niem.)
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000121222209
  • VIAF: 17227673
  • ULAN: 500021650
  • LCCN: n80038415
  • GND: 118591355
  • NDL: 00452046
  • LIBRIS: pm1352373zj3p2t
  • BnF: 119184708
  • SUDOC: 02738425X
  • SBN: CFIV075479
  • NLA: 35406748
  • NKC: ola2003162797
  • BNE: XX1081333
  • NTA: 068607504
  • BIBSYS: 90138893
  • CiNii: DA00464522
  • Open Library: OL539775A
  • PLWABN: 9810537515105606
  • NUKAT: n97700306
  • J9U: 987007266209705171
  • PTBNP: 29588
  • CANTIC: a10451882
  • LNB: 000205041
  • NSK: 000144764
  • CONOR: 9665635
  • ΕΒΕ: 175070
  • BLBNB: 000313847
  • KRNLK: KAC201909951
  • LIH: LNB:V*305296;=BL
  • WorldCat: lccn-n80038415
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3953536
  • Britannica: biography/Andrea-Palladio
  • Universalis: andrea-palladio
  • БРЭ: 2705227
  • NE.se: andrea-palladio
  • SNL: Andrea_Palladio
  • VLE: andrea-palladio
  • Catalana: 0048552
  • DSDE: Andrea_Palladio
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 46288