Appian z Aleksandrii

Appian z Aleksandrii

Ἀππιανὸς ὁ Ἀλεξανδρεύς

Data urodzenia	ok. 95
Data śmierci	ok. 180

Appian z Aleksandrii łac. Appianus Alexandrinus, gr. Ἀππιανὸς ὁ Ἀλεξανδρεύς (ur. ok. 95, zm. ok. 180) – grecki historyk.

Życiorys

Urodził się w egipskiej Aleksandrii, tam też pełnił wysokie stanowiska urzędnicze^[1].

W okresie powstania żydowskiego za czasów Trajana, uciekał z Egiptu przed Żydami^[2]. W 120 r. przybył do Rzymu. Za Hadriana został adwokatem cesarskim (advocatus fisci), w 147 roku otrzymał w Egipcie urząd prokuratora cesarskiego (prawdopodobnie za Marka Aureliusza i Werusa). W tej sprawie pisał do cesarza Antoninusa Piusa przyjaciel Appiana, Fronton^[a][3]. Obywatelstwo rzymskie otrzymał prawdopodobnie za czasów Trajana lub Hadriana. Stąd jego łacińskie imię mogło brzmieć Ulpius lub Aelius^[4].

Twórczość

 Osobny artykuł: Historia rzymska Appiana z Aleksandrii.

Dość późno (ok. 160 roku) rozpoczął pisanie swego dzieła Historia rzymska (Ρωμαικα) w 24 księgach. Pisał pod wpływem podziwu dla rzymskiego państwa – jego męstwa, roztropności, wytrwałości, siły, ale także i szczęścia^[5]. Historia obejmowała czasy od założenia Rzymu do czasu mu współczesnych (panowanie Trajana) i opisywała je według ludów wchodzących w skład imperium rzymskiego. Nie przykładał zbytniej uwagi do chronologii opisywanych wydarzeń, nie jest też ścisły w terminologii wojskowej^[b] (podobnie jak Liwiusz i Dionizjusz), popełniał błędy w lokalizacji geograficznej (Gades lokalizuje w Afryce, pisze że Ebro wpada do morza Północnego^[6], Sagunt i Nową Kartaginę uważa za jedno i to samo miasto^[7]). Mimo tego jego dzieło stanowi cenne źródło wiadomości i informacji, których nie można znaleźć u innych starożytnych autorów. W niektórych miejscach jest to źródło jedyne (pomiędzy rokiem 167 a 68 przed n.e. Appian jest źródłem głównym, a przeważnie nawet jedynym)^[8]. Z relacji Appiana najwięcej dowiadujemy się o słynnym powstaniu niewolników pod wodzą Spartakusa i tylko Appian opisał masową egzekucję powstańców:

Dzieła zaginione

Z obszernego Wstępu do Historii rzymskiej dowiadujemy się, że Appian napisał odrębną księgę na temat swojego życia i doświadczeń związanych z pełnionymi funkcjami w administracji państwowej. Dzieło nie zachowało się do naszych czasów^[10].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Anna Świderkówna: Słownik pisarzy antycznych. Warszawa: WP, 1982, s. 78, 79.
• Tadeusz Sinko: Zarys historii literatury greckiej. T. II. Warszawa: PWN, 1959, s. 464.
• Appian z Aleksandrii, przeł. Ludwik Piotrowicz: Historia Rzymska (część 1 i 2). Wrocław: Ossolineum, 1957.brak strony w książce