Apt (geologia)
| System | Oddział | Piętro | Wiek (mln lat) |
|---|---|---|---|
| Paleogen | Paleocen | Dan | młodsze |
| Kreda | Górna | Mastrycht | 66,0–72,1 |
| Kampan | 72,1–83,6 | ||
| Santon | 83,6–86,3 | ||
| Koniak | 86,3–89,8 | ||
| Turon | 89,8–93,9 | ||
| Cenoman | 93,9–100,5 | ||
| Dolna | Alb | 100,5–113,0 | |
| Apt | 113,0–125,0 | ||
| Barrem | 125,0–129,4 | ||
| Hoteryw | 129,4–132,9 | ||
| Walanżyn | 132,9–139,8 | ||
| Berrias | 139,8–145,0 | ||
| Jura | Górna | Tyton | starsze |
| Podział według IUGS, luty 2017 | |||
Apt (ang. Aptian) to:
- w sensie geochronologicznym – piąty wiek wczesnej kredy, trwający około 12 milionów lat (od ok. 125,0 do ok. 113,0 mln lat temu). Apt jest młodszy od barremu a starszy od albu.
- w sensie chronostratygraficznym – piąte piętro dolnej kredy w eratemie mezozoicznym, wyższe od barremu a niższe od albu. Stratotyp dolnej granicy walanżynu nie jest jeszcze zatwierdzony przez ICS. Dolna granica opiera się o spąg magnetozony M0r.
Nazwa piętra (wieku) pochodzi od miasta Apt koło Marsylii w południowej Francji.
Struktury geologiczne
- Formacja Antlers
- Formacja Cedar Mountain
- Formacja Cloverly
- Formacja Elrhaz
- Formacja Jiufotang
- Formacja Potomac
- Formacja Santana
- Formacja Twin Mountains
- Formacja Yixian
- Grupa Xinminbao
- Little Atherfield
- Mazong Shan
Fauna aptu
Ptaki
- Boluochia zhengi
- Chaoyangia beishanensis
- Cuspirostrisornis houi
- Jeholornis prima
- Janornis (Yanornis martini)
- Jixiangornis orientalis
- Konfuciuzornis (Confuciusornis sanctus)
- Largirostrornis sexdentoris
- Longchengornis sanyanensis
- Longipteryx chaoyangensis
- Sapeornis chaoyangensis
- Sinornis santensis
- Songlingornis linghensis
- Yixianornis grabaui
Ankylozaury
- Cedarpelta (Cedarpelta bilbeyhallorum) – ankylozaur; Formacja Cedar Mountain, Utah (USA)
- Gobizaur (Gobisaurus domoculus) – ankylozaur; Formacja Ulansuhai, Mongolia Wewnętrzna
- Szamozaur (Shamosaurus scutatus ) – ankylozaur; Mongolia
- Liaoningozaur (Liaoningosaurus paradoxus) – nodozaur; Formacja Yixian, Liaoning (Chiny)
- Zauropelta (Sauropelta edwardsorum) – nodozaur; Formacja Cloverly, Wyoming, Montana, Utah (USA)
- Minmi (Minmi paravertebra) – prymitywny; Formacja Bungil, Queensland (Australia)
Ceratopsy
- Psitakozaur (Psittacosaurus meileyingensis, P. mongoliensis) – psitakozaur; Chiny, Mongolia, Rosja
- Archeoceratops (Archaeoceratops oshimai) – bazalny; Mazong Shan (Gansu, Chiny)
- Auroraceratops (Auroraceratops rugosus) – bazalny; Grupa Xinminbao (Gansu, Chiny)
- Serendipaceratops (Serendipaceratops arthurcclarkei) – Wiktoria (Australia)
Plezjozaury
- Nichollssaura – Plesiosauroidea; Alberta, Kanada
Choristodera
- Hifalozaur (Hyphalosaurus lingyuanensis, H. baitaigouensis) – Hyphalosauridae; okolice Lingyuan (Liaoning, Chiny)
- Monjurosuchus (Monjurosuchus splendens)
Krokodylomorfy
- Sarkozuch – Mesoeucrocodylia; północna Sahara
Ryby
- Hybodus
- Jinanichthys longicephalus
- Lycoptera davidi
- Lycoptera muroii
- Peipiaosteus pani
- Protosephurus liui
- Sinamia zdanskyi
Amonity
- Pictetia
- Eogaudryceras
- Georgioceras
- Lithancylus
- Salfeldiella
- Zuercherella
Dolny apt:
- Eotetragonites
- Pseudosaynella
- Roloboceras
- Helicancylus
- Procheloniceras
- Prodeshayesites
- Shastoceras
- Ammonitoceras
- Australiceras
- Cheloniceras
- Cicatrites
- Colombiceras
- Dufrenoya
- Melchiorites
- Parahoplites
Górny apt:
- Hypacanthoplites
- Sinzovia
- Trochleiceras
- Mathoceratites
- Metahamites
- Neosilesites
- Protanisoceras
- Ammonoceratites
- Beudanticeras
- Gyaloceras
- Hulenites
- Knemiceras
- Uhligella
- Acanthohoplites
- Acanthoplites
- Argonauticeras
- Burckhardites
- Cloioceras
- Diadochoceras
- Diodochoceras
- Eodouvilleiceras
- Epancyloceras
- Epicheloniceras
- Gargasiceras
- Jauberticeras
- Kazanskyella
- Mathoceras
- Megatyloceras
- Miyakoceras
- Nodosohoplites
- Nolaniceras
- Protacanthoplites
- Somalites
- Theganoceras
- Tropaeum
- Gabbioceras
- Tetragonites
- Desmoceras
- Hamites
Belemnity
- Vectibelus
- Conoteuthis
Dolny apt
- Tetrabelus
- Peratobelus
- Parahibolites
Łodzikowce
- Heminautilus
- Carinonautilus
Orthocerida
Górny apt
- Zhuralevia
Phylloceratida
Górny apt
Sepiida
Górny apt
- Adygeya
- Naefia
Zobacz też
Bibliografia
- International Commission on Stratigraphy. stratigraphy.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-07-11)]. (ang.).
Encyklopedia internetowa (piętro):
- Britannica: science/Aptian-Stage
- Catalana: 0004564
- p
- d
- e
Prekambr (nieformalny; 4,567 mld lat temu – 538,8 mln lat temu)
| |
| Hadeik (4,567 – 4,0 mld lat temu) | |
|---|---|
| Archaik (4,0 – 2,5 mld lat temu) |
|
| Proterozoik (2,5 mld lat temu – 538,8 mln lat temu) |
|
Fanerozoik (538,8 mln lat temu – dziś)
- Poziomo zaznaczono ery; W lewych kolumnach znajdują się okresy; prawa kolumna: pogrubionym tekstem zaznaczone są epoki; zwykłym tekstem zaznaczone są wieki
Paleozoik (538,8 – 251,9 mln lat temu)
| Kambr (538,8 – 485,4 mln lat temu) |
|
|---|---|
| Ordowik (485,4 – 443,8 mln lat temu) |
|
| Sylur (443,8 – 419,2 mln lat temu) |
|
| Dewon (419,2 – 358,9 mln lat temu) |
|
| Karbon (358,9 – 298,9 mln lat temu) |
|
| Perm (298,9 – 251,9 mln lat temu) |
|
Mezozoik (251,9 – 66,0 mln lat temu)
| Trias (251,9 – 201,3 mln lat temu) |
|
|---|---|
| Jura (201,4 – 145,0 mln lat temu) |
|
| Kreda (145,0 – 66 mln lat temu) |
|
Kenozoik (66 mln lat temu – dziś)
| Paleogen (66 – 23,03 mln lat temu) |
|
|---|---|
| Neogen (23,03 – 2,58 mln lat temu) |
|
| Czwartorzęd (2,58 mln lat temu – dziś) |
|
- Źródło: International Stratigraphic Chart, Międzynarodowa Komisja Stratygrafii, dostęp 22 maja 2023.
