Biologia molekularna
Biologia molekularna – nauka podstawowa zajmująca się biologią na poziomie molekularnym. Bada, w jaki sposób funkcjonowanie organizmów żywych uwarunkowane jest właściwościami budujących je cząsteczek, a zwłaszcza biopolimerów, jakimi są kwasy nukleinowe i białka. Zazębia się ona z takimi dziedzinami wiedzy jak genetyka, biochemia, biofizyka czy cytologia.
William Astbury w „Nature” opisał, że biologia molekularna[1]:
... jest szczególnie zainteresowana formami biologicznych cząsteczek, ich trójwymiarową strukturą, genezą i ich funkcjonowaniem.
Techniki biologii molekularnej
- Metody analizy[2].
- Genomu:
- Izolacja i oczyszczanie DNA,
- Izolacja i oczyszczanie plazmidowego DNA,
- Amplifikacja DNA PCR,
- Amplifikacja DNA metodą PCR in situ,
- Elektroforeza żelowa,
- Analiza wyznakowanych fluorescencyjnie fragmentów STR,
- Analiza polimorfizmu typu SNP,
- Sekwencjonowanie DNA,
- Sekwencjonowanie genomowe[3],
- Analiza mikromacierzy SNP,
- Analiza restrykcyjna fragmentów DNA,
- Hybrydyzacja kwasów nukleinowych w tym metodą fluorescencyjnej hybrydyzacji in situ,
- Tworzenie bibliotek genomowych
- Transkryptomu:
- Izolacja i oczyszczanie RNA,
- Izolacja i oczyszczanie miRNA,
- Izolacja i oczyszczanie piRNA (biologia),
- Odwrotna transkrypcja RNA do cDNA,
- Amplifikacja cDNA metodą Real time PCR,
- Amplifikacja cDNA metodą RACE PCR,
- Analiza ekspresji genów metodą mikromacierzy,
- Proteomu:
- Izolacja i oczyszczanie białek,
- Sekwencjonowanie białka,
- Mikromacierz białkowa,
- Metody immunohistochemiczne
- Metody mikroskopowe w tym analiza proteomu z wykorzystaniem mikrodysekcji laserowej[4][5]
- Metabolomu:
- Analiza biochemiczna metabolitów metodą spektrometrii masowej,
- Spektroskopia EPR,
- Spektroskopia NMR,
- Spektroskopia UV-VIS,
- Analiza chemiczna płynów ustrojowych, wydzielin i wydalin w diagnostyce laboratoryjnej,
- Genomu:
- Metody syntezy in vitro:
- Synteza genów,
- Synteza oligonukleotydów z wykorzystaniem syntetyzera DNA/RNA,
- Synteza białek z wykorzystaniem syntetyzera białek,
- Synteza białek rekombinowanych w systemach in vitro (lizatów kiełków pszenicy, erytrocytów króliczych),
- Metody biosyntezy in vivo[6][7]:
- Inżynieria genetyczna:
- Przecinanie DNA z wykorzystaniem enzymów restrykcyjnych,
- Łączenie fragmentów DNA z wykorzystaniem ligaz,
- Wprowadzanie do genomu insertów DNA z wykorzystaniem transpozaz,
- DNA i tworzenie konstruktów genetycznych,
- Biosynteza białek rekombinowanych tj.: Rekombinowana insulina, erytropoetyna, rekombinowane enzymy i inne,
- Biosynteza białek rekombinowanych,
- Tworzenie szczepionek opartych o białka rekombinowane,
- Tworzenie szczepionek genetycznych,
- Tworzenie organizmów genetycznie modyfikowanych - GMO
- Transformacja bakterii z wykorzystaniem:
- Transfekcja komórek eukariotycznych z wykorzystaniem:
- chlorku wapnia,
- liposomów,
- strzelby genowej,
- wirusów tj.: lentiwirusów, retrowirusów, adenowirusów,
- Inżynieria genetyczna:
- Metody mikromanipulacji in vivo na poziomie molekularnym:
- Mikromanipulacje z wykorzystaniem mikroskopii laserowej i szczypiec optycznych,
- Wprowadzanie i usuwanie wybranych organelli komórkowych[8],
- Wprowadzanie całego chromosomu do komórek za pomocą szczypiec optycznych[9],
- Metody wykorzystywane w zapłodnieniu in vitro,
- Metody terapii genowej w medycynie molekularnej.
Zobacz też
 | Zobacz multimedia związane z tematem: Biologia molekularna |
Przypisy
- ↑ W.T.W.T. Astbury W.T.W.T., Molecular Biology or Ultrastructural Biology?, „Nature”, 190 (4781), 1961, s. 1124–1124, DOI: 10.1038/1901124a0, PMID: 13782405 [dostęp 2021-04-20] (ang.).
- ↑ JerzyJ. Bal JerzyJ. (red.), Biologia molekularna w medycynie. Elementy genetyki klinicznej, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, ISBN 978-83-01-16665-6, OCLC 803952237 .
- ↑ Opportunities and challenges for the integration of massively parallel genomic sequencing into clinical practice: lessons from the ClinSeq project
- ↑ Laser Capture Microdissection Applications in Breast Cacer Proteomics
- ↑ Noncontact laser microdissection and pressure catapulting: sample preparation for genomic, transcriptomic, and proteomic analysis
- ↑ Genetyka molekularna, pod redakcją Piotra Węgleńskiego, PWN 2007,
- ↑ Podstawowe techniki biologii molekularnej i biotechnologii, Bugno M., Rokita H., Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1999
- ↑ Multi-beam bilateral teleoperation of holographic optical tweezers,
- ↑ Optical tweezers for mechanical control over DNA in a nanopore,
Linki zewnętrzne
- Podręcznik do biologii molekularnej. zguw.ibb.waw.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-21)].
- JamesJ. Tabery JamesJ., MonikaM. Piotrowska MonikaM., LindleyL. Darden LindleyL., Molecular Biology, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 20 kwietnia 2015, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-08-07] (ang.).
Molecular biology (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-12].
- p
- d
- e
| według grupy badanych istot |
| ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| według poziomu organizacji |
| ||||||||||||||||
| systematyka organizmów | |||||||||||||||||
| inne działy czyste | |||||||||||||||||
| biogeografia | |||||||||||||||||
| inne działy interdyscyplinarne | |||||||||||||||||
| powiązane nauki | |||||||||||||||||
| paranauki i pseudonauki |
|
Kontrola autorytatywna (dziedzina biologii):
Encyklopedia internetowa:
- Britannica: science/molecular-biology
- Treccani: biologia-molecolare
- Universalis: biologie-la-biologie-moleculaire
- SEP: molecular-biology
- БРЭ: 2223956
- SNL: molekylærbiologi
- Catalana: 0223108
- DSDE: molekylærbiologi
