Centralne Towarzystwo Gospodarcze dla Wielkiego Księstwa Poznańskiego

Centralne Towarzystwo Gospodarcze dla Wielkiego Księstwa Poznańskiego (CTG) – społeczno-ekonomiczna organizacja polskich ziemian w Wielkim Księstwie Poznańskim założona na zjeździe w dniach 21–22 lutego 1861 roku. Jego celem było propagowanie nowoczesnych metod rolniczych w uprawie ziemi i hodowli poprzez organizowanie stacji doświadczalnych, wystaw, zebrań, dyskusji, wycieczek, konkursów oraz poprzez publikowanie wyników w prasie i czasopismach (główne wydawnictwo: Ziemianin).

CTG zajmowało się także organizowaniem rynku artykułów rolno-spożywczych oraz rekrutacją robotników rolnych.

Na czele towarzystwa stał Przewodniczący oraz Zarząd Centralny, podlegały im towarzystwa filialne mające własne dyrekcje. Bezpośrednio przed I wojną światową towarzystwo wraz z 14 filiami liczyło około 800 członków.

Przewodniczącymi byli kolejno:

• Adolf Łączyński (1861–1865)
• Hipolit Cegielski (1865–1868)
• Włodzimierz Adolf Wolniewicz (1868–1873)
• Henryk Szuman (1873–1884)
• Zygmunt Szułdrzyński (1884–1891)
• Stanisław Żółtowski (1891–1905)
• Tadeusz Jackowski (1905–1914)
• Tadeusz Szułdrzyński (1914–1923)
• Mieczysław Chłapowski (1923–1926)

Przy Zarządzie Centralnym powstały stopniowo wydziały:

• Wydział Techniczno-Fabryczny: przekształcony później w Wydział Gorzelniczy, a następnie w Towarzystwo Gorzelników
• Wydział Leśny, przekształcony następnie w Towarzystwo Leśne
• Wydział Ogólny
• Wydział Rolny
• Wydział Chowy Inwentarza
• Wydział Spraw Robotniczych

Bibliografia

• Księga jubileuszowa wydana w 50 rocznicę założenia Centralnego Towarzystwa Gospodarczego w Wielkiem Księstwie Poznańskiem, Poznań 1911.
• Piotr Czerwiński, Vademecum Historia – cz. 1, Wyd. Greg, Kraków.