Chomąto
Chomąto – rodzaj jarzma używanego do zaprzęgania zwierząt pociągowych do ciągnięcia wozu, pługa, itp[1].
Chomąto pozwala na równomierne rozłożenie obciążenia dookoła karku zwierzęcia, co pozwala na wykorzystanie większej siły pociągowej (zazwyczaj konia). Chomąto powinno być dopasowane do nasady końskiej szyi i wyściełane, aby zapobiec kaleczeniu skóry zwierzęcia. Pozwala ono wtedy w pełni wykorzystać siłę i szybkość zwierzęcia pociągowego, zwiększając jego wydajność nawet 5-krotnie w porównaniu z zaprzęgiem stosowanym w starożytności[2], który uciskał tchawicę zwierzęcia.
Zanim zaczęto stosować chomąto używano uprzęży szorowych, a jeszcze wcześniej stosowana była tzw. szleja, czyli najprostszy rodzaj uprzęży zakładanej koniowi na kark i pierś[3].
Chomąto wynaleziono w Chinach nie później niż w I wieku p.n.e. W Europie chomąto pojawiło się w X wieku.
Zobacz też
Zobacz hasło chomąto w Wikisłowniku |
- Chomąto (herb szlachecki)
- Jarzmo (uprząż)
- Uprząż chomątowa
Przypisy
Linki zewnętrzne
- The Medieval Technology Pages: The Horse Harness. 2002-10-08. [dostęp 2015-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-01-14)]. (ang.).
- LCCN: sh98003212
- J9U: 987007530208905171
- Britannica: technology/horse-collar
- Universalis: collier-d-epaule
- Catalana: 0091856