Chromosom Y

 Ten artykuł wymaga uzupełnienia informacji.
Artykuł należy uzupełnić o istotne informacje: Chromosom Y występuje u wielu innych gatunków zwierząt, chromosom Y mają także niektóre rośliny np. Bniec.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Idiogram ludzkiego chromosomu Y

Chromosom Y – jeden z chromosomów płciowych u większości ssaków.

Obecność chromosomu Y wraz z chromosomem X w jądrze komórki determinuje u człowieka płeć męską. Jest to spowodowane obecnością genu SRY na chromosomie Y.

U człowieka chromosom Y składa się z 58 milionów par zasad (58 Mbp) i zawiera 78 genów, co odpowiada około 0,38% całkowitej ilości DNA w ludzkiej komórce. Większość sekwencji ludzkiego chromosomu Y jest specyficzna dla mężczyzn, i tylko niewielkie fragmenty (tzw. region pseudoautosomalny, ok. 3 Mbp) ulegają rekombinacji z homologicznymi fragmentami na chromosomie X. U ludzi chromosom Y oprócz tego, że zawiera gen warunkujący płeć wpływa też na rozwój mózgu[1].

Istnienie i rola chromosomu Y zostały opisane przez Nettie Stevens w 1905 roku[2].

Aberracje chromosomowe

Fenotyp spowodowany disomią chromosomu Y określa się jako Zespół XYY. Mężczyźni z kariotypem 47,XYY zwykle są nieco wyżsi niż przeciętna w populacji i mają normalny poziom testosteronu[3]. Pierwsze doniesienia sugerowały związek tej wady z nadmierną agresywnością[potrzebny przypis], jednak dalsze badania tego nie potwierdziły[potrzebny przypis].

 Osobny artykuł: Zespół XYY.

Zobacz też

  • haplogrupa

Przypisy

  1. ↑ EleniE. Kopsida EleniE. i inni, The Role of the Y Chromosome in Brain Function, „The Open Neuroendocrinology Journal”, 2 (1), 2009, s. 20–30, DOI: 10.2174/1876528900902010020, PMID: 20396406, PMCID: PMC2854822 [dostęp 2023-12-08]  (ang.).
  2. ↑ Nettie Stevens. [dostęp 2013-12-18]. (ang.).
  3. ↑ S.G.S.G. Ratcliffe S.G.S.G. i inni, Prenatal testosterone levels in XXY and XYY males, „Hormone Research”, 42 (3), 1994, s. 106–109, DOI: 10.1159/000184157, PMID: 7995613 [dostęp 2023-12-08]  (ang.).

Bibliografia

  • HelenH. Skaletsky HelenH. i inni, The male-specific region of the human Y chromosome is a mosaic of discrete sequence classes, „Nature”, 423 (6942), 2003, s. 825–837, DOI: 10.1038/nature01722, PMID: 12815422 [dostęp 2023-12-08] .
  • SteveS. Rozen SteveS. i inni, Abundant gene conversion between arms of palindromes in human and ape Y chromosomes, „Nature”, 423 (6942), 2003, s. 873–876, DOI: 10.1038/nature01723, PMID: 12815433 [dostęp 2023-12-08]  (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Human Genome Organisation (ang.)
  • Chromosom Y, [w:] Genetics Home Reference [online], U.S. National Library of MedicineT, National Institutes of Health [zarchiwizowane 2012-03-29]  (ang.).
Encyklopedia internetowa (część komórki):
  • Britannica: science/Y-chromosome
  • SNL: y-kromosom_-_biologi
  • Catalana: 0240462
  • DSDE: Y-kromosom