Chryzoberyl
Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
Skład chemiczny | tlenek glinu i berylu (BeAl2O4) | ||
---|---|---|---|
Twardość w skali Mohsa | 8,5 | ||
Przełam | muszlowy | ||
Łupliwość | wyraźna | ||
Układ krystalograficzny | rombowy | ||
Gęstość minerału | 3,68–3,78 g/cm³ | ||
Właściwości optyczne | |||
Barwa | żółty w odcieniach, też: żółtozielony, szary, brązowy, niebieskozielony, zielony, czerwony, fioletowy, rzadko jasnoniebieski albo bezbarwny | ||
Rysa | biała | ||
Połysk | szklisty, tłusty | ||
|
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Chryzoberyl – rzadki minerał z gromady tlenków. Nazwa minerału wywodzi się od greckich słów chrysos – złoto oraz beryllos – beryl.
Właściwości
Odmiany:
- aleksandryt – odznacza się wyjątkową wśród minerałów własnością zmiany barwy
- cymofan – kocie oko; charakteryzuje się falistym odblaskiem.
Występowanie
Stanowi składnik pegmatytów. Często współwystępuje z berylem, turmalinem, granatem, spinelem, skaleniem, kwarcem, topazem, andaluzytem.
Miejsca występowania: Sri Lanka – (odmiany ciemnooliwkowozielone) Matara, Ratnapura; Madagaskar, Rosja – (odmiany niebieskawe) okolice Czelabińska i Jekaterynburga, w Górach Ilmeńskich; USA – Connecticut, Kolorado, Maine, Dakota Południowa; Brazylia – Minas Gerais, Minas Novos (odmiany cytrynowożółte i jasnozielone); Indie, Birma – (odmiany bezbarwne), Australia, RPA, Kanada, Włochy, Norwegia.
W Polsce – został stwierdzony na Dolnym Śląsku w druzach pegmatytowych w okolicach Strzegomia.
Zastosowanie
- wysoko ceniony w jubilerstwie kamienie szlachetne – wadą kamieni o szlifie brylantowym jest niska dyspersja (czyli brak "ognia").
- kamień poszukiwany przez kolekcjonerów.
- największy znaleziony kryształ ważył 8 kg (Brazylia 1828 r.)
- Najpiękniejszy okaz chryzoberylu zwany chryzoberylem Hope'a znajduje się w British Museum.
Zobacz też
Bibliografia
- Leksykon Przyrodniczy. Minerały i kamienie szlachetne. Horyzont, 2002.
- Kazimierz Maślankiewicz: Kamienie szlachetne. Wyd. 3 poprawione i uzupełnione. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1982.
- N. Sobczak: Mała encyklopedia kamieni szlachetnych i ozdobnych. Alfa, 1986.
- C. Hall: Klejnoty, Kamienie szlachetne i ozdobne. Wiedza i Życie, 1996.
- W. Schumann: Kamienie szlachetne i ozdobne. Alma-Press, 2004.
Linki zewnętrzne
- http://webmineral.com/data/Chrysoberyl.shtml
- NKC: ph237385
- Britannica: topic/chrysoberyl
- Universalis: chrysoberyl
- SNL: krysoberyll
- identyfikator minerału w Mindat: 1039, 8086, 37061, 37056, 37063, 37059, 37062, 37057, 37065