Czelesta

Czelesta
ang. celesta
Ilustracja
Klasyfikacja naukowa
111.222

Idiofon uderzany

Klasyfikacja popularna
instrument klawiszowy
Skala instrumentu
Skala instrumentu
Podobne instrumenty
  • wibrafon
  • pianino
Multimedia w Wikimedia Commons

Czelesta (wł.celesta = rajski; skrót: Cel.) – klawiszowy instrument muzyczny z grupy instrumentów perkusyjnych wynaleziony pod koniec XIX w.[1], przypominający kształtem fisharmonię. Dźwięk powstaje w nim w wyniku uderzania uruchamianych przy pomocy klawiszy młoteczków w metalowe płytki[2] połączone z rezonatorem skrzynkowym, które wydają dźwięk zbliżony do dzwonków. Instrument ma zazwyczaj 49-65 klawiszy[2] oraz skalę obejmującą trzy, cztery lub pięć oktaw[3].

Czelesty, z racji jej brzmienia, użył Piotr Czajkowski w tańcu wieszczki cukrowej w balecie Dziadek do orzechów[2]. Innymi znanymi utworami, w których pojawia się czelesta, są Planety Holsta (część Neptun), Koncert wiolonczelowy Szostakowicza oraz Muzyka na instrumenty strunowe, perkusję i czelestę Bartóka. Po czelestę sięga też przemysł filmowy (m.in. muzyka Johna Williamsa do filmu Harry Potter[3]). Wykorzystywana jest także przez awangardowy zespół jazzowy Art Ensemble of Chicago.

Przypisy

  1. LilianaL. Zganiacz-Mazur LilianaL., Słowniczek muzyczny, Warszawa: Wydawnictwo Muzyczne Contra, 2004, ISBN 83-7215-333-7, OCLC 69293488 [dostęp 2021-04-13] .
  2. a b c Celesta. Muzykoteka Szkola. [dostęp 2022-04-16].
  3. a b Czelesta i Klawesyn – inny pomysł na akustyczny instrument klawiszowy. Muzyczny Portal. [dostęp 2022-04-16].

Linki zewnętrzne

  • Wykonanie utworu z Harry'ego Pottera na czeleście w serwisie YouTube


Zobacz hasło czelesta w Wikisłowniku
Kontrola autorytatywna (instrument klawiszowy):
  • LCCN: sh85021624
  • GND: 7694384-7
  • BnF: 12269776c
  • J9U: 987007284828205171
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3889428
  • Britannica: art/celesta
  • Universalis: celesta
  • БРЭ: 4681303
  • SNL: celesta