Dipturus

Dipturus

Rafinesque, 1810^[1]

D. innominatus

Systematyka

Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Gromada

ryby chrzęstnoszkieletowe

Podgromada

spodouste

Infragromada

Euselachii

(bez rangi)

płaszczki

Rząd

rajokształtne

Rodzina

rajowate

Rodzaj

Dipturus

Typ nomenklatoryczny

Raja batis Linnaeus, 1758

Synonimy

Propterygia Otto, 1821^[2]
Laeviraja Bonaparte, 1834^[3]
Tengujei Ishiyama, 1958^[4]

Gatunki

40 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Dipturus – rodzaj ryb chrzęstnoszkieletowych z rodziny rajowatych (Rajidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Do rodzaju należą gatunki występujące w wodach oceanów – Atlantyckiego, Indyjskiego i Spokojnego^[5]^[6].

Morfologia

Długość ciała do 285 cm; masa ciała (największa opublikowana) do 113 kg^[6].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1810 roku francuski przyrodnik Constantine Samuel Rafinesque w publikacji własnego autorstwa poświęconej nowym rodzajom i gatunkom zwierząt oraz roślin Sycylii^[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) płaszczka naga (D. batis).

Etymologia

Dipturus: gr. δις dis ‘podwójnie, dwukrotnie’, od δυο duo ‘dwa’; πτερυξ pterux, πτερυγος pterugos ‘płetwa’; ουρα oura ‘ogon’^[7].
Propterygia: gr. προ pro ‘blisko, w pobliżu’^[8]; πτερυξ pterux, πτερυγος pterugos ‘płetwa’^[9]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Propterygia hyposticta Otto, 1821 (= Raja batis Linnaeus, 1758).
Laeviraja: łac. levis (błędnie laevis) ‘smukły’^[10]; raia ‘raja, płaszczka’^[11]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Raja oxyrinchus Linnaeus, 1758^[5].
Tengujei: Tengu, w japońskich mitach to długonosy stwór; jap. jei ‘płaszczka, raja’^[4]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Raja tengu Jordan & Fowler, 1903.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki^[5]:

Dipturus acrobelus Last, White & Pogonoski, 2008
Dipturus amphispinus Last & Alava, 2013
Dipturus apricus Last, White & Pogonoski, 2008
Dipturus argentinensis Díaz de Astarloa, Mabragaña, Hanner & Figueroa, 2008
Dipturus batis (Linnaeus, 1758) – płaszczka naga^[12]
Dipturus bullisi (Bigelow & Schroeder, 1962)
Dipturus campbelli (Wallace, 1967)
Dipturus canutus Last, 2008
Dipturus chinensis (Basilewsky, 1855)
Dipturus crosnieri (Séret, 1989)
Dipturus doutrei (Cadenat, 1960)
Dipturus ecuadoriensis (Beebe & Tee-Van, 1941)
Dipturus garricki (Bigelow & Schroeder, 1958)
Dipturus gigas (Ishiyama, 1958)
Dipturus grahami Last, 2008
Dipturus gudgeri (Whitley, 1940)
Dipturus innominatus (Garrick & Paul, 1974)
Dipturus intermedius (Parnell, 1837)
Dipturus johannisdavisi (Alcock, 1899)
Dipturus kwangtungensis (Chu, 1960)
Dipturus laevis (Mitchill, 1818)
Dipturus lanceorostratus (Wallace, 1967)
Dipturus leptocauda (Krefft & Stehmann, 1975)
Dipturus macrocauda (Ishiyama, 1955)
Dipturus melanospilus Last, White & Pogonoski, 2008
Dipturus mennii Gomes & Paragó, 2001
Dipturus nidarosiensis (Storm, 1881) – raja czarnobrzucha^[13]
Dipturus olseni (Bigelow & Schroeder, 1951)
Dipturus oregoni (Bigelow & Schroeder, 1958)
Dipturus oxyrinchus (Linnaeus, 1758) – raja ostronosa^[14]
Dipturus pullopunctatus (Smith, 1964)
Dipturus queenslandicus Last, White & Pogonoski, 2008
Dipturus springeri (Wallace, 1967)
Dipturus stenorhynchus (Wallace, 1967)
Dipturus teevani (Bigelow & Schroeder, 1951)
Dipturus tengu (Jordan & Fowler, 1903)
Dipturus trachyderma (Krefft & Stehmann, 1975)
Dipturus wengi Séret & Last, 2008
Dipturus wuhanlingi Jeong & Nakabo, 2008

Opisano również gatunek wymarły z oligocenu Europy^[15]:

Dipturus casieri (Steurbaut & Herman, 1978)

Przypisy

↑ ^a ^b C.S. Rafinesque: Caratteri di alcuni nuovi generi e nuove specie di animali e piante della Sicilia, con varie osservazioni sopra i medesimi. Palermo: Sanfilippo, 1810, s. 12. (wł.).
↑ A.W. Otto. Über eine neue Roche und eine gleichfalls neue Molluske. „Nova acta physico-medica Academiae Caesareae Leopoldino-Carolinae Naturae Curiosum”. 10, s. 114, 1821. (niem.).
↑ Ch.-L. Bonaparte: Iconografia della fauna italica: per le quattro classi degli animali vertebrati. T. 3: Pesci. Roma: Tip. Salviucci, 1832–1841, s. nienumerowana strona (odc. 32). (wł.).
↑ ^a ^b R. Ishiyama. Studies on the rajid fishes (Rajidae) found in the waters around Japan. „Journal of the Shimonoseki College of Fisheries”. 7 (2–3), s. 354, 377; [162, 185], 1958. (ang.).
↑ ^a ^b ^c RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., Richard van derR. Laan Richard van derR. (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 2 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-08] (ang.).
↑ ^a ^b R. Froese & D. Pauly: Dipturus. FishBase (ver. (02/2024)). [dostęp 2024-04-08]. (ang.).
↑ Ch. Scharpf: Family Rajidae Blainville 1816 (Skates). The ETYFish Project. [dostęp 2024-04-08]. (ang.).
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 207.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 211.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 135.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 217.
↑ K. Kowalska, J.M. Remibiszewski & H. Rolik: Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, s. 179, seria: Mały słownik zoologiczny.
↑ E. Grabda, T. Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991, s. 1–171.
↑ S, Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982, s. 1–663. ISBN 83-215-2103-7.
↑ E. Steurbaut & J. Herman. Biostratigraphie et poissons fossiles de la formation de l’Argile de Boom (Oligocène moyen du Bassin belge). „Geobios”. 11 (3), s. 305, 1978. DOI: 10.1016/S0016-6995(78)80033-3. (fr.).