Dopełnienie dalsze

 Treść tego artykułu należy opracować w taki sposób, aby nie uwypuklała nadmiernie polskiej specyfiki / aby nie zawężała się tylko do polskich warunków
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Dopełnienie dalsze – dopełnienie, przy którego użyciu nie można przekształcić zdania ze strony czynnej na stronę bierną, tak aby dotychczasowe dopełnienie przejęło rolę podmiotu[1]. Przy transformacji zdania do strony biernej dopełnienie dalsze nie zmienia swojej formy, np:

  • Strona czynna: Michał wręczył portierowi dokumenty.
  • Strona bierna: Dokumenty zostały wręczone portierowi przez Michała.

Dopełnienie dalsze występuje w celowniku, narzędniku lub miejscowniku[2]. Nie wszystkie czasowniki konotują dopełnienie dalsze. Istnieją czasowniki mogące konotować zarówno dopełnienie bliższe jak i dalsze [3][4].

Przykłady mają czasowniki z dopełnieniem dalszym:

  • Marek zachwyca się (N. kim? czym?) górskim krajobrazem.
  • Przyglądam się (C. komu? czemu?) przechodniom.
  • Porozmawiajmy (Ms. o kim? o czym?) o uczuciach.

Przykłady czasowników z dwoma dopełnieniami:

  • Kupiłem kotu żarcie.
  • Daj mi spokój.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Bąk 1977 ↓, s. 419.
  2. ↑ Bąk 1977 ↓, s. 420.
  3. ↑ Milewski 1967 ↓, s. 103.
  4. ↑ Milewski 1967 ↓, s. 111.

Bibliografia

  • Tadeusz Milewski: Językoznawstwo. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.
  • Piotr Bąk: Gramatyka języka polskiego - zarys popularny. Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1977. ISBN 83-214-0923-7.
Encyklopedia internetowa (dopełnienie):
  • Catalana: 0188603