Dukum
| chan Bułgarii | |
| Okres | od 814 |
|---|---|
| Poprzednik | Krum |
| Następca | Dicewg |
Dukum – (bułg. Дукум) chan bułgarski w latach 814 – 815.
Imię Dukuma pojawia się obok imion Dicewga i Czoka w Menologionie cesarza Bazylego II i słowiańskim Prologu, datowanych na okres od końca IX do końca XIV wieku. Złatarski uważa Dukuma i Czoka za tę samą osobę[1].
Dukum doszedł do władzy po nagłej śmierci chana Kruma, w kwietniu 814 roku, w trakcie prowadzonych na wielką skalę przygotowań do wyprawy na Konstantynopol. Wokół młodego i niedoświadczonego syna Kruma, Omurtaga doszło do walk o władzę w państwie pomiędzy bojarami bułgarskimi[2]. Wśród historyków nie ma zgody co do okresu i charakteru sprawowanej przez Dukuma władzy. G.Ostrogorski przyjmuje za W. Beszewlijewem, że panowanie jego i jego następcy było krótkotrwałe, i że jeszcze w 814 roku Omurtag odzyskał władzę[3]. D. Lang uważa, że Omurtag zdobył pełnię władzy w państwie najdalej pod koniec 815 roku[4]. Według T. Wasilewskiego nastąpiło to dopiero w 819 roku. Ponieważ niewiele wiadomo o przebiegu walk, niewiele można też powiedzieć o czasie i okolicznościach utraty władzy przez Dukuma na rzecz jego następcy Dicewga. Jego panowanie nie odznaczyło się niczym szczególnym w dziejach Bułgarii. Wasilewski zaznacza, że toczył, prawdopodobnie w oparciu o zgromadzony przez chana Kruma potencjał wojenny, walki z Bizancjum[2].
Oprócz historyków uznających w Dukumie samodzielnego władcę, nie brak autorów marginalizujących jego znaczenie i uznających w nim co najwyżej jednego z regentów w okresie niepełnoletności Omurtaga[5]. Wedle innego poglądu Dukum, podobnie jak Dicewg, był komesem zarządzającym jedną z prowincji, a przetrwanie jego imienia w tradycji przypisać należy temu, że występował wobec prześladowanych chrześcijan jako przedstawiciel władzy państwowej[1].
Przypisy
- ↑ a b Tadeusz Lewicki, Wincenty Swoboda: Słownik starożytności słowiańskich. T. 1. s. 403.
- ↑ a b T. Wasilewski: Historia Bułgarii. s. 49.
- ↑ G. Ostrogorski: Dzieje Bizancjum. s. 548.
- ↑ D. M. Lang: Bułgarzy. s. 55.
- ↑ W. Gjuzelew: Bułgaria. Zarys dziejów. s. 41.
Bibliografia
- W. Giuzelew: Bułgarskie średniowiecze. W: Bułgaria. Zarys dziejów. I. Dymitrow (red.). Warszawa: Książka i Wiedza, 1986, s. 38. ISBN 83-05-11583-6.
- D. M. Lang: Bułgarzy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983. ISBN 83-06-00831-6.
- G. Ostrogorski: Dzieje Bizancjum. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2008. ISBN 978-83-01-15268-0.
- Słownik starożytności słowiańskich. T. 1. Wrocław: Ossolineum, 1961.
- T. Wasilewski: Historia Bułgarii. Wrocław: Ossolineum, 1983. ISBN 83-0402466-7.
- p
- d
- e
| Dulo (681–740) | |
|---|---|
| Władcy z różnych rodów (740–802) | |
| Ród Kruma (802–971) | |
| Komitopulowie (969–1018) |
|
