Dynamit

Zobacz też: inne znaczenia.

A. Materiał porowaty, nitrogliceryna, materiał palny, nitroceluloza i azotan amonu
B. Ochronna warstwa otaczająca materiał wybuchowy
C. Spłonka
D. Lont
E. Paski metalu utrzymujące laski dynamitu

Dynamit – materiał wybuchowy wynaleziony przez szwedzkiego chemika Alfreda Nobla (opatentowany w 1867 roku). Początkowo zawierał 75% nitrogliceryny i 25% ziemi okrzemkowej[1]. Wykorzystanie tego ostatniego składnika i wytworzenie dynamitu było właściwie dziełem przypadku – ziemia okrzemkowa zwykle służyła do uszczelniania metalowych naczyń, w których przechowywano alkoholowy roztwór nitrogliceryny. Ziemia okrzemkowa nasycona nitrogliceryną ma ciastowatą konsystencję i można ją rolować w laski bez ryzyka przedwczesnego wybuchu. Nowoczesny dynamit zawiera ok. 10% nitrogliceryny, a pozostałymi składnikami użytymi w jego produkcji mogą być: materiał porowaty (ziemia okrzemkowa lub węglan magnezu), materiał palny (np. mączka drzewna) oraz substancje wybuchowe (nitroceluloza i azotan amonu).

Materiał wybuchowy typowo owinięty jest osłonką warstwową, posiada spłonkę, lont, a dodatkowe laski dynamitu przymocowane są taśmami.

Dynamit jest materiałem, który podczas wybuchu wydziela mniej energii niż czysta nitrogliceryna, jednakże jest znacznie odporniejszy na wstrząsy i uderzenia. Został rozpowszechniony bardzo szybko w każdej części świata, ze względu na bezpieczeństwo transportu i łatwe użycie. W pierwszym roku wytworzono około 11 ton dynamitu, a już po pięciu latach produkcja wzrosła aż do 1 350 ton rocznie. Dynamit jest stosowany głównie do kruszenia tworów geologicznych oraz budynków; ma też zastosowania militarne.

Przypisy

  1. MikołajM. Korzun MikołajM., 1000 słów o materiałach wybuchowych i wybuchu, Warszawa: MON, 1986, s. 73, ISBN 83-11-07044-X, OCLC 69535236 .


Zobacz hasło dynamit w Wikisłowniku
Kontrola autorytatywna (materiał wybuchowy):
  • LCCN: sh85040322
  • GND: 4699014-8
  • J9U: 987007567968305171
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3895392
  • Britannica: technology/dynamite
  • Treccani: dinamite
  • БРЭ: 1956477
  • SNL: dynamitt
  • Catalana: 0099103, 0099104
  • DSDE: dynamit
Identyfikatory zewnętrzne:
  • identyfikator minerału w Mindat: 1337