Euksenit

Euksenit

Okaz euksenitu z Vegusdal, Norwegia
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	(Y, Ce, U, Ca, Th) (Nb, Ta, Ti)2 (O, OH)6
Twardość w skali Mohsa	5,5-6,5
Przełam	kruchy, muszlowy
Łupliwość	brak
Pokrój kryształu	tabliczkowy, graniastosłupowy, rozgałęziony, agregaty wachlarzowe, skupienia ziarniste
Układ krystalograficzny	rombowy
Gęstość minerału	4,6-5,9 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	brązowa, brązowoczarna, czarna, żółtawa
Rysa	żółtobrązowa, szarobrązowa
Połysk	tłusty, półmetaliczny

Euksenit – minerał z gromady tlenków. Nazwa pochodzi z języka greckiego i znaczy "przyjazny dla obcych", gdyż w jego strukturze może występować zamiennie wiele różnych pierwiastków chemicznych.

Charakterystyka

Euksenit jest półprzezroczystym lub nieprzezroczystym minerałem o brązowej, brązowoczarnej, czarnej lub żółtawej barwie. Krystalizuje w układzie rombowym, w formie graniastosłupów, tabliczek, agregatów wachlarzowych i skupień ziarnistych. Połysk tłusty, półmetaliczny. Jest ciężkim minerałem - waży 4,6-5,9 razy więcej niż taka sama ilość wody w temperaturze pokojowej. Średnio twardy - 5,5-6,5 w skali Mohsa.

W składzie euksenitu jako główne pierwiastki występują niob, tantal, itr i tlen. Oprócz nich również wapń, cer, tytan, tor i uran.

Występowanie

Występuje w pegmatytach. Towarzyszą mu beryl, cyrkon, ilmenit, magnetyti monacyt. Można go znaleźć w Australii, Brazylii, Finlandii, Kanadzie, na Madagaskarze, w Norwegii, Szwecji i Stanach Zjednoczonych.

Zastosowanie

• ruda pierwiastków ziem rzadkich;
• w jubilerstwie.

Bibliografia

• Jaroslav Bauer: Przewodnik skały i minerały. Multico, 1997, s. 124-125. ISBN 83-7073-050-7.