Eurazjatyzm

Ten artykuł od 2013-09 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Eurazjatyzm (ros. евразийство, jewrazijstwo) – ruch polityczny powstały na początku XX wieku w środowisku rosyjskiej „białej emigracji“. Współcześnie do takich poglądów nawiązuje Aleksandr Dugin.

Eurazjatyzm w latach 20. XX wieku

Termin „eurazjatyzm“ został stworzony w 1915 roku przez geografa rosyjskiego Wieniamina Siemionowa-Tien-Szańskiego, używającego w swoich publikacjach terminu „Eurazja rosyjska” (Russkaja Jewrazja). Jako doktryna polityczna pierwotnie został stworzony na początku lat 20. XX wieku w środowisku „białej emigracji”. Ruch zakładał, że cywilizacja rosyjska nie stanowi części europejskiej cywilizacji zachodniej (nieco zapożyczeń ze słowianofilskich idei Konstantina Leontjewa), a bolszewicka rewolucja październikowa była konieczną reakcją na szybką modernizację rosyjskiego społeczeństwa. Eurazjaci wierzyli, że reżim sowiecki jest zdolny do porzucenia maski proletariackiego internacjonalizmu i wojującego ateizmu (któremu euroazjaci byli od początku całkowicie przeciwni), i przekształcenia się w nowy, nacjonalistyczny nieeuropejski prawosławny rząd.

Eurazjaci krytykowali antybolszewicką działalność organizacji, takich jak Rosyjski Związek Ogólnowojskowy – twierdzili oni, że energię społeczności emigracyjnej lepiej skoncentrować na wspieraniu wspomnianych przemian, co do których mieli nadzieję, że nastąpią. Z kolei ich przeciwnicy na emigracji twierdzili, że euroazjaci wzywający do kompromisu, a nawet wsparcia reżimu bolszewickiego, usprawiedliwiając jego bezwzględną politykę (jak prześladowanie Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego) jako „przejściowe problemy“ nieuchronne w procesie rewolucyjnym.

Kluczowymi postaciami eurazjatyzmu byli Nikołaj Trubieckoj, Piotr Sawicki, Piotr Suwczynski, Dmitrij Światopełk-Mirski, Konstantin Czcheidze i Siergiej Efron. Z eurazjatyzmem sympatyzowali Gieorgij Wiernadski i Roman Jakobson. Filozof Gieorgij Fłorowski początkowo wspierał eurazjatów, ale później wycofał się twierdząc, że „zadają właściwe pytania”, ale „stawiają złe odpowiedzi”. Znaczące wpływy doktryny eurazjatów można znaleźć w pracy Nikołaja Bierdiajewa pt. Źródła i sens komunizmu rosyjskiego.

Kilka organizacji podobnych w duchu do eurazjatów wyrosło w społeczności emigracyjnej mniej więcej w tym samym czasie, jak np. monarchistyczni Młodorosjanie.

W dzisiejszych czasach najbardziej znaną organizacją, która czerpie ideały z ruchu, jest Narodowa Partia Bolszewicka Eduarda Limonowa.

Zobacz też

Zobacz hasło eurazjatyzm w Wikisłowniku

• Nacjonalizm rosyjski
• Słowianofilstwo
• Trzy Rzymy
• Euroazjatycki Związek Młodzieży

Bibliografia

• Leszek Nowak: Euroazjatyzm jako rosyjskie kontroświecenie
• TeresaT. Matusiak TeresaT., Putin planuje Unię Euroazjatycką [online], UniaEuropejska.org, 6 października 2011 [dostęp 2011-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2011-10-23]  (pol.).
• Ryszard Tomczyk, Rosyjska doktryna eurazjatycka, „Acta Politica” 2019 nr 1, s. 113-125.
  

Linki zewnętrzne

• Renesans eurazjatyzmu
• PaideumaTV - eurazjatycka telewizja internetowa
• Geopolitika.ru - eurazjatycki portal geopolityczny
• Eurasian movement (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-12].