Europejska Deklaracja w Sprawie Transportu Rowerowego

Europejską Deklarację w Sprawie Transportu Rowerowego — ang. European Declaration on Cycling, tłumaczona też jako Europejska Deklaracja Rowerowa^[1][2][3] — dokument proklamowany przez Parlament Europejski, Radę i Komisję Europejską^[4][5][6], podpisany przez 27 ministrów transportów krajów Unii Europejskiej i opublikowany w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 3 kwietnia 2024^[7], Deklaracja ta uznaje jazdę na rowerze jako jedną z najbardziej zrównoważonych, dostępnych, niskokosztowych i zdrowych form transportu i rekreacji, a także uznaje jej kluczowe znaczenie dla europejskiego społeczeństwa i gospodarki^[4]. Deklaracja podkreśla, że transport rowerowy odgrywa coraz ważniejszą rolę w miejskim transporcie towarów, zwłaszcza dostaw paczek i zakupów, dzięki rowerom cargo i podobnym^[4][5]. Deklaracja obejmuje swym zakresem szeroki zakres pojazdów drogowych napędzanych siłą ludzkich mięśni, w tym rowery o różnych przeznaczeniach, rowery cargo, rowery do przewozu dzieci, rowery dla osób niepełnosprawnych, trójkołowce, rowery poziome, velomobile, tandemy, rowery elektryczne, przyczepki rowerowe i podkreśla, że aby wykorzystać potencjał jazdy na rowerze, polityka rowerowa powinna odzwierciedlać tę różnorodność^[6]. Jazda na rowerze poprawia społeczną integrację, przyczynia się do fizycznego i psychicznego zdrowia i dobrego samopoczucia ludzi, daje duże możliwości w zakresie dekarbonizacji transportu miejskiego i przyczynia się do realizacji ogólnounijnego celu, jakim jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55% do 2030 r. w porównaniu z 1990 r. oraz osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r.^[6][8]

Deklaracja ta została przyjęta jako kompas dla istniejących i przyszłych polityk i inicjatyw związanych z rowerami: 4 października 2023 europejska Komisarz Transportu, Adina Vălean, podczas spotkania w Sewilli, oświadczyła, że Deklaracja ma służyć jako „strategiczny drogowskaz dla istniejących i przyszłych polityk mających na celu uwolnienie pełni potencjału ruchu rowerowego w Unii Europejskiej.”^[1]

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. Rada Europejska, Komisja i Parlament podpisały Europejską Deklarację Rowerową, co oznacza oficjalne przyjęcie pierwszej międzyinstytucjonalnej polityki rowerowej na szczeblu europejskim.

Deklaracja stanowi realizację zobowiązania złożonego wcześniej przez byłego Wiceprzewodniczącego Wykonawczego Komisji Europejskiej, Fransa Timmermansa, podczas Szczytu CIE, a także jest następstwem Rezolucji Parlamentu Europejskiego z 16 lutego 2023 roku oraz zainicjowanej przez Belgię Deklaracji Państw Członkowskich podpisanej przez większość krajów Unii Europejskiej^[9][10]. Rezolucja z dnia 16 lutego 2023 w sprawie opracowania europejskiej strategii w zakresie transportu rowerowego, zobowiązała Komisję Europejską do działań na rzecz podwojenia liczby kilometrów przejechanych rowerami w Europie do 2030 r. Co oznacza, że celem jest 312 miliardów kilometrów na rowerze rocznie, czyli dwukrotnie więcej, niż wynik uzyskany w badaniu Komisji z 2017 r. Przyjmując, że kraje Unii Europejskiej zamieszkuje blisko 448 milionów ludzi, średni dystans przypadający na każdego Europejczyka wynosi ok. 697 kilometrów rocznie, czyli 58 km miesięcznie^[11][10]. Deklaracja, najbardziej ambitna z dotychczasowych inicjatyw Komisji dotyczących branży rowerowej(inne języki), wynosi ruch rowerowy do rangi strategicznego priorytetu oraz uznaje jego potencjał do generowania wielkich korzyści dla Europy. Zapisano w niej: „Niniejsza Deklaracja uznaje ruch rowerowy za jedną z najbardziej zrównoważonych, dostępnych, inkluzywnych, niskokosztowych oraz prozdrowotnych form transportu i rekreacji, a także jego kluczowe znaczenie dla europejskiego społeczeństwa i gospodarki.”

By zrealizować te cele, dokument opisuje osiem zasad i trzydzieści sześć zobowiązań mających na celu ożywienie ruchu rowerowego i wsparcie realizacji celów klimatycznych oraz założeń Europejskiego Zielonego Ładu^[9][7], w których wspomina między innymi o:^[11][12].

• budowie velostrad, nie tylko łączących ze sobą miasta - ale także stanowiących dogodne drogi rowerowe codziennego użytku dla mieszkańców obszarów wiejskich,
• przemyśle rowerowym jako ważnym sektorze gospodarki, w tym także o zwolnieniu sprzedaży jednośladów z podatku VAT,
• turystyce rowerowej jako elemencie sustensywnej turystyki,
• poprawie bezpieczeństwa i ochrony rowerowych uczestników ruchu,
• drogach rowerowych dobrze skomunikowanych z transportem publicznym.
• uwzględnieniu transportu rowerowego w strategiach na rzecz mobilności na wszystkich poziomach zarządzania, finansowania i planowania transportu.