Ewa Dziekońska

Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
Ewa Dziekońska
Data i miejsce urodzenia

1929
Skarżysko-Kamienna

Dziedzina sztuki

architektura

Epoka

modernizm

Ważne dzieła

Panorama Racławicka

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi

Ewa Dziekońska z domu Sędzikowska[1] (ur. 1929 w Skarżysku-Kamiennej[1]) – polska architekt, współautorka projektu rotundy dla Panoramy Racławickiej we Wrocławiu.

Życiorys

Szkołę średnią ukończyła w Brzegu[1]. W 1955 roku ukończyła studia na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej[2]. Następnie rozpoczęła pracę w Biurze Projektów Budownictwa Wiejskiego we Wrocławiu. W 1957 roku wspólnie z mężem, Markiem Dziekońskim wzięła udział w konkursie na projekt budynku dla Panoramy Racławickiej. Otrzymali pierwszą nagrodę[3]. Realizacja projektu trwała z powodów politycznych wiele lat. Budowę rotundy ukończono oraz udostępniono panoramę do zwiedzania w 1985 roku[4][5].

W 1959 roku Dziekońscy zamieszkali w Tychach[3]. Współpracowali z generalnymi projektantami Nowych Tych, Hanną Adamczewską i Kazimierzem Wejchertem, a także współtworzącymi to przedsięwzięcie Marią i Andrzejem Czyżewskimi oraz Bożeną i Januszem Włodarczykami[1].

Dziekońscy projektowali wspólnie głównie budynki użyteczności publicznej, m.in. przedszkola i szkoły, obiekty przemysłowe, lecz także budynki mieszkalne i przestrzenie publiczne[6]. Gdy pracowali razem, Marek Dziekoński odpowiadał zwykle za formę i konstrukcję, natomiast Ewa Dziekońska za rozwiązania architektoniczne w mniejszej skali, zwracała też uwagę na społeczny wymiar projektów – jest jedną z pionierek projektowania partycypacyjnego[6].

Pracowała najpierw w Inwestprojekcie, następnie w Miastoprojekcie Tychy. Była także nauczycielką w Zawodowym Technikum Budowlanym w Tychach[3].

W latach 1986–1989 współpracowała z Instytutem Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk, pracując nad kwestią projektowania domów energooszczędnych[3].

Działa na rzecz ekologii, angażuje się w realizację wytycznych i celów Agendy 21 na szczeblu lokalnym[3], w 1990 współzakładała Koło Polskiego Klubu Ekologicznego w Tychach[7], któremu następnie przez wiele lat przewodniczyła[3].

Jest matką Olgierda Dziekońskiego[8].

Nagrody

  • I nagroda w ogólnopolskim konkursie na projekt budynku dla Panoramy Racławickiej (wspólnie z Markiem Dziekońskim) w 1957 roku;
  • Nagroda Państwowa II stopnia za projekt i realizację budynku dla Panoramy Racławickiej (wspólnie z Markiem Dziekońskim) w 1986 roku[3];
  • tytuł „Eko-Kobieta Roku 2016” województwa śląskiego[9]

Odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b c d Marek i Ewa Dziekońscy. Portret filmowy – Kolekcja.. Instytut Dokumentacji Architektury Biblioteki Śląskiej. [dostęp 2024-08-29].
  2. ↑ Gabiś 2018 ↓, s. 107?.
  3. ↑ a b c d e f g Gabiś 2018 ↓, s. 107.
  4. ↑ Beata Sebzda: Wrocław. Muzeum Panoramy Racławickiej. Narodowy Instytut Dziedzictwa, 10 listopada 2015. [dostęp 2024-08-30].
  5. ↑ Panorama Racławicka. Historia. Muzeum Narodowe we Wrocławiu. [dostęp 2024-08-30].
  6. ↑ a b Justyna Swoszowska: Ewa i Marek Dziekońscy. Życiorys. Wydawnictwa Instytutu Dokumentacji Architektury BŚ. [dostęp 2024-08-31].
  7. ↑ Historia PKE Koło w Tychach. [dostęp 2024-08-30].
  8. ↑ Kilka pokoleń architektury. Architektura betonowa. [dostęp 2024-08-31].
  9. ↑ Ewa Dziekońska – Eko-Kobieta Roku 2016 i eko-kiermasz dla zdrowia. Tychy. Nasze miasto, 10 października 2016. [dostęp 2024-08-30].
  10. ↑ Integrator Roku 2016 i 20-lecie OIPH w Tychach. Tychy. Nasze miasto, 2017-01-19. [dostęp 2024-08-30].

Bibliografia

  • Agata Gabiś: Rotunda. Od Pałacu do Rotundy. Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 2018, s. 107. ISBN 978-83-65563-62-0.