Filippo Tommaso Marinetti

Filippo Tommaso Marinetti
Ilustracja
Filippo Tommaso Marinetti
Data i miejsce urodzenia

22 grudnia 1876
Aleksandria

Data i miejsce śmierci

2 grudnia 1944
Bellagio

Narodowość

włoska

Dziedzina sztuki

poezja

podpis
Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach
Cytaty w Wikicytatach

Filippo Tommaso Marinetti (ur. 22 grudnia 1876 w Aleksandrii, zm. 2 grudnia 1944 w Bellagio we Włoszech) – włoski ideolog, poeta, wydawca, jeden z twórców i głównych teoretyków futuryzmu na początku XX wieku[1]. Mąż artystki Benedetty Cappa[2].

Życiorys

Niektóre z jego młodzieńczych wierszy były dedykowane Giuseppe Garibaldiemu.

W 1894 zamieszkał w Mediolanie. Na początku XX wieku zaprzyjaźnił się z Gustavem Kahnem, teoretykiem nowej poezji i estetyki. W czerwcu 1908 Marinetti przeżył wypadek samochodowy.

Początkowo publikował w założonym przez siebie w 1905 magazynie "Poesia". Przyjął wtedy pseudonim literacki "Hesperus" (nawiązujący do symbolu narodowego Włoch). Organizował "futurystyczne soirées" – spotkania, podczas których członkowie tego ruchu artystycznego prezentowali swoje prace i wiersze. Jest autorem Manifestu futuryzmu – dzieła programowego zapoczątkowującego nurt futurystyczny[3] i ogłoszonego 20 lutego 1909 w dzienniku Le Figaro[4]. Manifest zgromadził wokół niego grupę innych artystów utożsamiających się z ruchem: Umberta Boccioniego, Carlo Carrà, Luigiego Russolo, którzy brali udział w dalszych pracach programowych[5]. Sam Marinetti w roku 1913 twierdził, iż ruch futurystyczny stanowi wytrwałą, zorganizowaną i systematyczną zachętę do oryginalnej twórczości, nawet jeśli na pierwszy rzut oka wydaje się szalona.

Marinetti stał się zwolennikiem włoskiego faszyzmu[6] i Benita Mussoliniego[1]. W dziele Futurismo e Fascismo (Futuryzm i faszyzm), wydanym w roku 1924[1], dowodził, że ideologia faszystowska stanowi najdoskonalszą realizację postulatów futurystycznych. Był członkiem Akademii Królewskiej i jednym z organizatorów życia kulturalnego we Włoszech, a także członkiem rządu faszystowskiego[7].

W dniach 8-14 marca 1934[8] roku przebywał w Polsce, gdzie odwiedził Warszawę, Lwów i Kraków[9]. Jego przyjazd traktowany był jako wizyta intelektualisty, ale również jako wizyta polityka faszystowskiego wysokiej rangi. W Polsce spotkał się z prawie całym zarządem PEN Clubu, wieloma znanymi osobistościami życia kulturalnego jak również ze znaczącymi politykami. Nie doszła do skutku zaplanowana rozmowa z ministrem spraw zagranicznych Józefem Beckiem, z powodu nagłego wyjazdu tego ostatniego[7].

Wybrana twórczość

Przypisy

  1. ↑ a b c Filippo Tommaso Marinetti, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2016-09-08]  (ang.).
  2. ↑ Benedetta Cappa Marinetti and the second phase of futurism. - Free Online Library [online], www.thefreelibrary.com [dostęp 2022-04-24] .
  3. ↑ The Founding and Manifesto of Futurism by F. T. Marinetti. Italian Futurism. [dostęp 2016-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-22)]. (ang.).
  4. ↑ Susanna Partsch: Kunst-Epochen. 20. Jahrhundert I. Stuttgart: Reclam, 2002, s. 38. ISBN 978-3-15-018178-2. (niem.).
  5. ↑ Susanna Partsch: Kunst-Epochen. 20. Jahrhundert I. Stuttgart: Reclam, 2002, s. 245. ISBN 978-3-15-018178-2. (niem.).
  6. ↑ Filippo Tommaso Marinetti (1876-1944). Teatr Dramatyczny M. St. Warszawy. [dostęp 2016-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-21)]. (pol.).
  7. ↑ a b PrzemysławP. Stożek PrzemysławP., "Wilk w owczarni". Przyjęcie Marinettiego przez polskie środowiska intelektualne Warszawy, Krakowa i Lwowa (8-14 III 1933), „Teksty Drugie”, 6, 2011, s. 124-136 .
  8. ↑ Marinetti, Filippo Tommaso, „Benezit Dictionary of Artists”, Oxford University Press, 2011, DOI: 10.1093/benz/9780199773787.article.b00116784 [dostęp 2023-07-27] .
  9. ↑ Piotr Marek Stański, Marinetti we Lwowie, "Semper Fidelis" 4-5/2004.

Linki zewnętrzne

  • Manifest futuryzmu
  • p
  • d
  • e
Przedstawiciele włoskiego futuryzmu
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000121184951
  • VIAF: 4933263
  • ULAN: 500125034
  • LCCN: n79063253
  • GND: 118781936
  • NDL: 00552024
  • LIBRIS: khwz00d31dpxf8l
  • BnF: 11914598z
  • SUDOC: 027010295
  • SBN: CFIV014630
  • NLA: 35328080
  • NKC: jn19990005406
  • BNE: XX932847
  • NTA: 068677898
  • BIBSYS: 90520227
  • CiNii: DA01668732
  • Open Library: OL54405A
  • PLWABN: 9810569523505606
  • NUKAT: n00051690
  • J9U: 987007265058805171
  • PTBNP: 110649
  • CANTIC: a1067245x
  • LNB: 000165155
  • NSK: 000065057
  • BNA: 000055416
  • BNC: 000144546
  • ΕΒΕ: 219680
  • BLBNB: 000159462
  • KRNLK: KAC2018K8216
  • LIH: LNB:LeU;=Bc
  • WorldCat: lccn-n79063253
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3937857
  • Britannica: biography/Filippo-Tommaso-Marinetti
  • Treccani: filippo-tommaso-marinetti
  • Universalis: filippo-tommaso-marinetti
  • NE.se: filippo-tommaso-marinetti
  • SNL: Filippo_Tommaso_Marinetti
  • VLE: filippo-tommaso-marinetti
  • Catalana: 0040394
  • DSDE: Filippo_Tommaso_Marinetti
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 38952