GIGer

GIGer – niezależny profesjonalista, specjalista, elastyczny współpracownik, freelancer, osoba pracująca tymczasowo, a także konsultant i niezależny kontraktor. Najczęściej prowadzi własną jednoosobową działalność gospodarczą lub współpracuje na podstawie innych elastycznych form współpracy, np. wysoko wykwalifikowany specjalista (np. IT), profesjonalista (np. konsultant, lekarz, prawnik, psycholog, księgowy)^[1]. GIGer jest spolszczoną nazwą giggera (ang. gig workera)^[2][3].

GIGekonomia

Trend związany z nawiązywaniem współpracy z niezależnymi GIGerami jest nazywany GIGekonomią. GIGekonomia obejmuje wymianę pracy za pieniądze między jednostkami lub firmami za pośrednictwem platform cyfrowych, które aktywnie ułatwiają dopasowanie między dostawcami i klientów, krótkoterminowo i odpłatnie za zlecenie^[4].

Gig economy rozwija się najszybciej na rynku amerykańskim. W Stanach Zjednoczonych obecnie (na dzień publikacji) około 36% pracowników to GIGerzy, a do 2027 r. może ich być połowa^[5]. Pomiędzy 2016 i 2019 rokiem rynek GIGerów w Wielkiej Brytanii podwoił się. Zgodnie z szacunkami, do 2025 roku w Polsce dojdzie do trendu wzrostowego w analogicznej skali^[6].

Termin „gig”

„Gig” ma różne znaczenia w języku angielskim, w tym rodzaj łodzi i rozwidlonej włóczni, ale ma dwa główne, nowoczesne, nieformalne znaczenia: każda płatna praca lub rola, szczególnie dla muzyka lub wykonawcy i każda praca, zwłaszcza ta tymczasowa^[7]. GIG to praca, zadanie, zlecenie lub projekt – najczęściej czasowa lub krótkoterminowa^[7].

Uberyzacja

W 2000 roku cyfrowa transformacja gospodarki i przemysłu rozwijała się szybko dzięki rozwojowi technologii informacyjno-komunikacyjnych, takich jak Internet oraz popularyzacji smartfonów. W rezultacie platformy oparte na technologii cyfrowej stworzyły miejsca pracy i formy zatrudnienia, które różnią się od istniejących form współpracy offline poziomem dostępności, wygody i konkurencyjności cenowej^[8]. Definicja pracy zaczęła się zmieniać wraz ze zmieniającymi się warunkami ekonomicznymi i ciągłym postępem technologicznym, a zmiana w gospodarce stworzyła nową siłę roboczą charakteryzującą się wykonywaniem pracy w sposób niezależny i kontraktowy^[9].

Uberyzacja to neologizm opisujący komercjalizację branży usługowej przez nowych uczestników rynku korzystających z platform cyfrowych, w tym aplikacji mobilnych, w celu agregowania transakcji między klientami a dostawcami usług, często z pominięciem roli istniejących pośredników^[10]. Termin pochodzi od nazwy firmy „Uber”. Uberyzacja wzbudziła obawy dotyczące rządowych regulacji i podatków w Stanach Zjednoczonych w 2010 roku, ponieważ sformalizowane stosowanie gig economy doprowadziło do sporów dotyczących zakresu, w jakim dostawca usług za pośrednictwem cyfrowej platformy powinien być pociągany do odpowiedzialności w zakresie regulacji korporacyjnych i obowiązków podatkowych^[11].

W 2018 roku 36% amerykańskich pracowników dołączyło do gig economy, w ramach podstawowego lub drugorzędnego miejsca pracy. Według badania, w Europie w roku 2017 w gig economy uczestniczyło 9,7 procent GIGerów z 14 krajów UE. Tymczasem szacuje się, że liczebność GIGerów, która obejmuje niezależnych profesjonalistów wynosiła od 20% do 30% populacji aktywnej zawodowo w Stanach Zjednoczonych i Europie w 2018 roku^[12].

Badanie przeprowadzone w 2016 roku przez McKinsey Global Institute wykazało, że w Ameryce i Anglii 162 miliony osób wykonywało pracę w ramach gig economy^[13].

Przyszłość

Pomiar wielkości siły roboczej jest trudny ze względu na różne definicje tego, co stanowi pracę w ramach gig economy, ograniczenia metod stosowanych do zbierania danych, brak definicji prawnych GIGerów w ramach przepisów prawno-podatkowych^[14].

Pojawienie się gig economy nie jest odosobnionym trendem, ale wiąże się z szerokimi zmianami w gospodarce. Postępy w globalizacji i technologii wywierają presję na firmy, aby szybko reagowały na zmiany rynkowe. Zabezpieczenie siły roboczej za pomocą nietradycyjnych umów, takich jak współpraca w ramach kontraktu, umożliwi firmom szybkie dostosowanie do zmieniającej się rzeczywistości rynkowej. Może to pomóc firmom zwiększyć ich zyski. Z tego punktu widzenia praca w ramach gig economy jest fundamentalnym elementem dzisiejszej gospodarki^[14].

Zobacz też

• Giger

Przypisy