Gołąbek gorzkomigdałowy

Gołąbek gorzkomigdałowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

gołąbkowate

Rodzaj

gołąbek

Gatunek

gołąbek gorzkomigdałowy

Nazwa systematyczna
Russula grata Britzelm.
Botan. Centralbl. 54(4): 100 (1893)
Synonimy
  • Russula laurocerasi
Zasięg
Mapa zasięgu
Zasięg w Europie
Multimedia w Wikimedia Commons

Gołąbek gorzkomigdałowy (Russula grata Britzelm.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Russula, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1893 r. Max Britzelmayr w Niemczech. Ma 7 synonimów, m.in. Russula laurocerasi Melzer 1920[2].

Polską nazwę nadała Alina Skirgiełło w 1991 r.[3]

Morfologia

Kapelusz

O średnicy 2,5–8 cm, początkowo półkulisty, szybko wypłaszczający się, w końcu nieco wklęsły. Powierzchnia po deszczu lepka, o barwie od ochrowej do umbrowej, na środku ciemniejsza, czasami silnie rdzawo nabiegła, przez co podobna do gołąbka śmierdzącego (Russula foetens). Brzeg ostry, delikatnie karbowany i promieniście gruzełkowaty[4].

Trzon

Wysokość 2,5–6,5 cm, grubość 0,2–2 cm, cylindryczny, początkowo watowaty, potem komorowaty. Powierzchnia ochrowocielista, u starszych okazów dołem rudawa[4].

Blaszki

Dosyć gęste, kruche, przy brzegu ostre, przy kapeluszu zwężające się, czasem rozwidlone, jasnokremowe z nielicznymi, ochrowymi plamami[4].

Miąższ

Cienki, dość jędrny, biały, tylko u podstawy trzonu ciemnordzawy. Nie zmienia barwy po zgnieceniu czy przecięciu. Ma zapach gorzkich migdałów, smak ostry lub nieprzyjemny[4].

Wysyp zarodników

Jasnokremowy[4].

Cechy mikroskopowe

Podstawki 42–75 × 11,5–14,5 µm. Bazydiospory grzybów rosnących w Polsce mają wymiary 9–10 × 9 µm, Henri Charles Louis Romagnesi podał 7–8,7 × 7–7,5 µm. Są kuliste o brodawkowato-grzebieniastej ornamentacji, przy czym grzebienie czasami są rozgałęzione i oskrzydlone, słabo amyloidalne, z dosyć dużą łysinką. Cystydy o długości do 125 µm o szczycie zakończonym kończykiem lub małym, kulistym rozdęciem. Dermatocystydy rzadko występujące, cylindryczne, o grubości 4–6 µm. W skórce występują rozgałęzione, dość grube strzępki, rozgałęzione włoski i nieliczne strzępki mleczne[4].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Ameryce Północnej i Środkowej, w Europie i Azji[5]. W Polsce Władysław Wojewoda w 2003 r. przytoczył wiele stanowisk z uwagą, że prawdopodobnie nie jest rzadki i nie jest zagrożony[3].

Naziemny grzyb mykoryzowy występujący w lasach liściastych i mieszanych, pod dębami, bukami, grabami i lipami[3].

Grzyb niejadalny z powodu nieprzyjemnego zapachu i smaku[6].

Przypisy

  1. a b Index Fungorum [online] [dostęp 2023-07-09]  (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-07-09]  (ang.).
  3. a b c WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 604, ISBN 83-89648-09-1 .
  4. a b c d e f AlinaA. Skirgiełło AlinaA., Gołąbek (Russula). Grzyby (Mycota). Podstawczaki (Basidiomycetes), gołąbkowce (Russulales), gołąbkowate (Russulaceae), Warszawa-Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1998, s. 48–49, ISBN 83-01-09137-1 .
  5. Występowanie Russula grata na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-07-09]  (ang.).
  6. Russula grata (gołąbek gorzkomigdałowy) [online], grzyby.pl [dostęp 2023-07-09]  (pol.).
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EoL: 158950
  • GBIF: 2551409
  • identyfikator iNaturalist: 118191
  • NCBI: 1928703