Gołąbek płowiejący

Gołąbek płowiejący

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	gołąbkowce
Rodzina	gołąbkowate
Rodzaj	gołąbek
Gatunek	gołąbek płowiejący
Nazwa systematyczna
Russula decolorans Fr. Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 361 (1838)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1]
najmniejszej troski
Zasięg
Zasięg w Europie
Multimedia w Wikimedia Commons

Gołąbek płowiejący (Russula decolorans Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)^[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Russula, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[2].

Po raz pierwszy opisał go Elias Fries w 1838 r, i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna^[2]. Synonimy^[3]:

• Agaricus decolorans Fr. 1821
• Myxacium decolorans (Fr.) P. Kumm. 1871

Polską nazwę podała Alina Skirgiełło w 1991 r.^[4]

Morfologia

Kapelusz

Średnica 5–12 cm^[5]. Początkowo niemal kulisty, później spłaszczony, zwykle pomarańczowy lub ceglastoczerwony^[6]. Starsze kapelusze blakną i stają się ochrowe i czasami mają lekko prążkowane brzegi kapelusza. Powierzchnia kapelusza jest gładka, w czasie wilgotnej pogody lepka, w czasie suchej sucha^[7].

Blaszki

Wolne, gęsto ustawione, szerokie, brzuchate i nieco łamliwe. Początkowo białe, później żółte w odcieniu masła. Starsze czernieją na powierzchni, a po uszkodzeniu siwieją^[5].

Trzon

Cylindryczny, długości 2 do 8 cm i grubości od 1 do 3 cm, biały^[6]. Stare trzony stają się ciemnosiwe lub czarniawe. Po uszkodzeniu siwieją^[5].

Miąższ

Białawy, niekiedy pod skórką kapelusza nieco żółtawy. Przy nacięciach lub z wiekiem zabarwiający się na szaro lub czerniejący^[6]. Nie ma zapachu, smak łagodny^[7].

Wysyp zarodników

Jasnoochrowy^[8].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki zróżnicowane co do wielkości, przeważnie o rozmiarach 10–13 × 10–12 μm, szeroko elipsoidalne lub odwrotnie jajowate, silnie brodawkowate; brodawki duże, od stożkowych i tępych do ostrych, miejscami połączone łącznikami. Łysinka w odczynniku Melzera amyloidalna. Cystydy liczne, wrzecionowate, gładkie, o wymiarach 60–102 × 6–13 μm, w sulfowanilinie czerniejące. W skórce kapelusza dermatocystydy, również ciemniejące w sulfowanilinie^[7].

Gatunki podobne

• gołąbek brudnożółty (Russula ochroleuca (Pers.) Fr.). Ma kapelusz barwy ochrowożółtej i po przełamaniu nie siwieje^[5].
• gołąbek plamisty (Russula maculata). Posiada różowopurpurowe plamy na kapeluszu i trzonie, po przełamaniu również nie siwieje^[5],
• gołąbek błotny (Russula paludosa Britz.). Kształt i barwa kapelusza podobne, ale miąższ po przełamaniu nie siwieje^[7].

Występowanie

Występuje w Ameryce Północnej i Środkowej, w Europie, Azji i Afryce^[9]. W Polsce jest pospolity^[4].

Grzyb naziemny. Dość pospolicie występuje na podmokłych i kwaśnych glebach, w lasach iglastych zwłaszcza na glebach piaszczystych^[5]. Owocniki pojawiają się od lipca do października.

Znaczenie

Grzyb mykoryzowy^[4]. Smaczny grzyb jadalny^[6].

Przypisy